Jij hebt een hond, misschien nog een puppy, een puber of (jong)volwassen hond. En die hond “valt jou soms aan”. Niet echt helemaal aanvallen, maar hé fijn is het niet. Als je wandelt dan springt ‘ie op, hangt hij in je jas en arm, hij klemt zijn poten wat om je benen heen en misschien maakt hij zelfs wel een soort van grommende geluiden er bij.
Je kunt wel ‘nee’ zeggen, rondjes draaien, boos worden maar je maakt niet echt een verschil. Er zijn al heel wat gedachtes door je heen gegaan zoals:
- Hij ziet jou niet als de leider
- Je kan niet met hem overweg (je hebt geen overwicht)
- Je wordt er onzeker van
- Je doet iets niet goed in de opvoeding
- Wat doe ik verkeerd (want bij anderen lijkt je hond het niet te doen)?
- Heb je professionele hulp nodig?
En ga zo maar door.
Wat betekent het als je hond in je arm bijt?
Er zijn honden die de neiging hebben om armen, benen, riem of jas te bijten. Ze kunnen dan hun mond wat om jouw arm heen kleppen en vaak gaat het ook gepaard met wat hyperactief, ongedurig-achtig gedrag. Je dringt op dat moment nauwelijks door tot je hond en het lukt je ook niet echt om het gedrag te begeleiden.
Ik moet je er direct bij vertellen dat het lastig is om te vertellen wat het bij jou en je hond betekent. Simpelweg omdat het afhangt van de context. Zonder context kan er niet bepaald worden waar het over gaat. Het is niet zo dat om de ene hond dit gedrag laat zien, de andere hond dat om dezelfde reden laat zien. Daarom is er altijd meer nodig ter bepaling. Ik kan je wel mee nemen in de oorzaken van dit gedrag.
Daarnaast bepaald jouw handelen en reactie op de hond op het moment (maar ook in verleden) het één ander. Zo kan het conditioneringen in stand houden, gedrag juist triggeren of een soort patroon ontwikkelen tussen beiden.
Oorzaken van bijten in armen, benen of de riem tijdens het wandelen
- Conditionering (er is een patroon ontstaan tussen jullie beiden)
- Redirectie agressie (de hond zich richt op iets anders dan de trigger van zijn spanning: jij of de riem in dit geval.)
- Simpelweg gewoon gebrek aan beweging (serieuze beweging)
- Hond kan geen enkele vorm van natuurlijk gedrag uitoefenen, omdat hij bijvoorbeeld keurig aan de lijn moet lopen links of rechts (beperking in keuzevrijheid, mag niet snuffelen, kan niet graven, kan geen plasjes achterlaten als communicatie/stressregulatie en andere vormen etc).
- Er ontstaat coping gedrag (op deze manier kan de hond zijn “stress” kwijt).
- Fysiek ongemak (iets wat we niet altijd herkennen/direct doorhebben of koppelen aan dit gedrag)
- Overprikkeld zijn
- Het buiten emotioneel ingewikkeld vinden (voor je hier conclusies aan kan binden heb je vaak eerst meer kennis over de taal van de hond nodig)
- Onderprikkeling (de hond kan gewoon zijn ei niet kwijt)
- Frustratie gerelateerd gedrag
- Associatie (jij bent de koppeling geworden, dit is altijd jullie patroon geweest)
- Geen andere manier van stress regulatie
- Bepaalde triggers veroorzaken dit gedrag (andere honden, katten, bepaalde geluiden, bepaalde situaties of plekken)
- Onduidelijk (de hond heeft onvoldoende aangeleerd gekregen wat WEL de bedoeling is in bepaalde situaties)
- Triggerstacking
- Onzekerheid
- Onrust in de samenwerking (je blijft maar praten, hoge stemmetjes, “nee” roepen, boos worden etc.)
- Angst
- Jouw hond mag iets niet (je houdt hem daar bij weg) en vervolgens ontstaat dit gedrag
- Het gebeurt tijdens bepaalde momenten (als je gaat kletsen met iemand, als je op het schoolplein staat, als je van de dierenarts komt etc)
Wat als je puppy bijt in de riem, je armen of benen?
Het is een veel voorkomende hulpvraag: de puppy die bij in je armen, de riem of benen hangt tijdens het wandelen. Een hulpvraag die vaak echt wel te maken heeft met enerzijds gedrag dat kan ontstaan vanuit wat spel en onduidelijk. Met onduidelijkheid bedoel ik dan dat de puppy alles nog moet leren. En vaak is dat ook de manier van “hoe moeten we samen lopen”. Om nog maar te zwijgen over die leuke benen, riem en armen die bewegen. Ook daar heeft dus de pup iets te leren. In plaats van af te leren. Welk gedrag wil je dat je pup gaat laten zien? Hoe kan je dat op een fijne manier met je pup ontwikkelen: leer het hem aan.
Een heel belangrijk punt is de pup die overprikkeld is. Want een belangrijke onderliggende oorzaak van dit gedrag bij puppy’s is dat de puppy vol zit. Zijn stressemmer is overduidelijk aan het overlopen.
Wat als je hond bijt om te spelen?
Het gebeurt nog weleens dat een hond bijt vanuit een soort spel associatie. Die kan bijvoorbeeld zijn ontstaan omdat je in het begin dacht dat dit nog wel leuk was met je puppy. Op deze manier ben je samen lekker wat aan het “klooien”. Maar nu de hond groter is is het toch niet meer zo leuk, fijn en handig.
Het is niet heel erg handig gedrag aan de lijn, het is daarom handiger om aan te leren wat je wel verwacht van je hond aan de lijn en misschien een ander vorm (bijv. een flostouw) mee te nemen om dit gedrag anders te gaan begeleiden. Zo voorkom je dat de lijn (of jouw armen en benen) elke keer de Sjaak zijn.
Het is wel belangrijk om te weten of de interpretatie van de lichaamstaal en de signalen van je hond op de juiste plek zijn. Soms kan het lijken alsof je hond speelt, maar als je je verdiept in de taal van je hond komt er toch heel wat anders naar voren.
Je hond bijt uit enthousiasme?
Zo zie je bijvoorbeeld dat (over)enthousiasme bij honden ook snel wordt geïnterpreteerd wordt als een blije hond. Die overal naar toe wil en zo graag wil. Toch kan deze overenthousiasme juist duidden op heel wat anders en kan het emmertje ook maar zo eens overlopen waardoor dit gedrag ontstaat. Er is niks mis met wat bevlogenheid en enthousiasme. Maar weet wel dat uit (over)enthousiasme vaak ook ander gedrag komt zoals druk gedrag bij honden met als bijvoorbeeld het gevolg: bijten in de riem, armen of benen tijdens het wandelen. Daarnaast is overenthousiasme echt wel wat anders dan enthousiasme. Dat betekent vaak dat je qua gedrag ook wat onstuimiger wordt.
Wat als je volwassen hond bijt in de riem of arm?
Ook volwassen hond kunnen dit gedrag laten zien. Soms is het iets wat vanuit de puppytijd gewoon niet gestopt is. Het blijft een probleem dat niet stopt.
Het kan juist ook zijn dat het iets wat zich nu net ontwikkelt. Misschien omdat je een (buitenlandse) adoptie hond hebt. Maar het kan ook zijn dat je juist ziet dat dit toeneemt. Soms is dat een gevolg van het niet herkennen van de subtiele signalen van de hond. Waardoor de hond is overgegaan op signalen die we vaak wel herkennen. Want dit is gedrag waar je niet meer om heen kan. Het is belangrijk om weer te gaan kijken naar de oorzaak van gedrag. Het bijten en happen in armen is een gevolg vaak van een ander probleem (of in ieder geval trigger) die aangekeken moet worden als echte probleemoplosser. Anders is het vaak symptoombestrijding.
Rijgedrag van de hond tegen je benen aan tijdens het wandelen
Met regelmaat zie ik dat het gedrag van bijten en opspringen tegen jou aan kan overslaan in rijgedrag van de hond. Dan is de toon gezet! Althans dat denken we vaak 😉. Er is alsnog niet zoveel aan de hand. Behalve dat het vervelend is voor jou en natuurlijk heeft je hond ook iets te vertellen.
We denken heel vaak dat rijgedrag bij honden te maken heeft met iets seksueels of juist iets dominants van de hond. Toch is dat niet het geval en kent dit heel veel nuances. Ontdek hier alles over rijgedrag bij honden.
Wat als een hond zijn baasje bijt?
Het kan zijn dat jouw hond jou bijt. En soms leeft daar nog het idee dat er dan iets flink mis is in de relatie. Want hij bijt DE “baas”. We gaan twijfelen aan ons leiderschap en we gaan ook twijfelen aan ons “overwicht”. Er is een verschil tussen bijten en bijten. Nog dagelijks zie ik voorbij komen dat dit gedrag wordt gezien als bijten en aanvallen. We zien het als gedrag dat al vrij snel getypeerd word als dominant, niet vriendelijk, niet goed opgevoed of andere typeringen.
Het gedrag gaat alleen over zoveel meer dan dat. In dit geval is het zo dat de hond zijn mond gebruikt en daarmee communiceert. En in de meeste gevallen ook zelf heel duidelijk aangeeft iets te vinden van de situatie. Het zit de hond heel hoog. Er zijn ook wel hondenrassen die sneller de neiging hebben om dit op deze manier te lossen dan andere honden.
Kan een hond boos zijn op zijn baasje?
Soms interpreteren we dit gedrag als boosheid. Het lastige van deze interpretatie is dat er een menselijk sausje overheen zit. Nog even los van of een hond boos kan zijn (wat natuurlijk prima zou kunnen). Ziet het er wel oprecht anders uit dan bij mensen. En dat is een probleem. Want er is gewoon een groot kennis te kort als het gaat over de lichaamstaal en signalen van de hond.
De hond heeft een complexe emotionele beleving. Dat weten we. Alleen een hond maakt die wel anders kenbaar dan wij doen. Alleen wat wij vaak niet weten is enerzijds hoe complex die emotionele beleving is. En tegelijkertijd gedrag en lichaamstaal gaan interpreteren op basis van onze menselijke beleving. En daar ontstaat vaak ook de kloof.
Dit gedrag kan zeer zeker ook gefrustreerd gedreven zijn. Stel jij zegt tijdens de wandeling continu ‘nee’. Of je bent veel aan het corrigeren: hij mag dit niet of hij mag dat niet. Dan is de kans heel groot dat naast deze frustratie in de samenwerking de hond ook weinig van zijn natuurlijke gedragsbehoeften kan uitoefenen. In dat geval is frustratie iets wat al snel op de loer kan liggen. Dan is dit ook zeker gedrag wat hieruit kan ontstaan.
Dit is slechts 1 klein voorbeeld ter illustratie.
Je hond hapt en bijt in de riem: hoe ga je er mee om?
Je hebt altijd te weten wat de kern van het probleem is. Anders is het water naar de zee brengen. Stel je hond trekt aan de lijn want hij heeft een gebrek aan (de juiste) beweging en uitoefenen van zijn gedragsbehoeften en jij gaat als oplossing geven een kortere lijn met gentle leader (want hij moet maar gewoon naast je lopen), dan doe je enerzijds aan symptoombestrijding. Maar ben je ook de verkeerde oplossing aan het aanbieden op het probleem. En dat gebeurt vaak.
Voorkom symptoombestrijding
Ik vind dat we te vaak individualistisch naar gedragsproblemen kijken. De hond bijt in mijn arm en dat is dan het probleem. Echter hebben we verder te kijken dan onze neus lang is. De vraag is namelijk waardoor ontstaat dit gedrag. En dan kan het maar zo zijn dat je bij verschillende factoren gaat uitkomen. Gedrag is vaak een uiting van iets en maar zelden het echte probleem.
Daarom adviseer ik ook altijd om in fundament wat te veranderen en vaak dus het probleem aan de achterkant op te pakken. Als je hem van voren aanvliegt doe je aan symptoombestrijding. Dan wordt de vraag: wat moet ik doen als mijn hond in mijn arm hangt. Maar mijn vraag zou dan dus zijn: hoe voorkom je dat dit gedrag überhaupt nodig is. Naast dat er waarschijnlijk (als het echt veelvuldig en al een langere tijd voorkomt) iets in de relatie moet veranderen.
Wat doe je als je hond in je arm bijt?
Natuurlijk heb je een antwoord nodig op het “moment suprême”. Alleen het is wel water naar de zee brengen als je niet het echte probleem hebt aangekeken. De kans dat het dan niet werkt, tijdelijk werkt of je het dus 100 keer mag herhalen (omdat je hond gewoon weer begint) is zeer aanwezig.
Dat noemen ze pleisters plakken.
In de punten hieronder benoem ik wat kort meer fundamentele veranderingen. Maar eerst even wat beknopte punten:
- Lekker koekje voor zijn neus, aandacht verleggen, koekjes op de grond strooien om daar de stress te kanaliseren.
- Optioneel dit verder uit te bouwen naar nog wat balans oefeningen met je hond. Ergens over heen lopen, klimmen, balanceren, (voor)poten ergens tegen aan laten staan etc.
- Touwtrek spelletje (mits het de hond niet opfokt)
- Werken met een flirtpole
- Afstand t.o.v. de triggerende trigger vergroten
- De hond van je arm halen (dat kan vaak dan niet meer gewoon normaal) en het bovenstaande gaan uitvoeren
- STOPPEN MET continu nee zeggen. Liever 1 keer duidelijk!
- Zelf goed even je voeten op de vloer voelen, en een paar goed in en uitademen
- Je geduld bewaren
- Aandacht verleggen
Stress reguleren
Stress is een enerzijds een bekend fenomeen in hondenland. Je hoort er steeds meer over. En anderzijds is er veel te weinig duidelijke kennis over. Dat zorgt voor vrije interpretaties. En daarmee ook conclusies zoals: “nee hoor, hij heeft geen stress”. Daarom is het belangrijk om te weten wat stress bij honden betekent maar ook wat een hond doet als hij stress heeft. Wist je bijvoorbeeld dat stress zich op fysiek niveau afspeelt? En geen mentale kwestie is? Daar komt bij dat stress heel normaal is. Iedereen heeft stress.
Een hond met teveel stress in zijn systeem (en daar zijn er nogal wat van) moet op een bepaalde manier zijn stress kunnen reguleren. Als hij dat niet kan op dat moment dan kan zich dat omzetten in dit gedrag. Daarom wil je balans hebben in dat emmertje van je hond. Daarom wil je weten hoe je die weegschaal in balans kan houden.
Vaak is er in de basis meer van dit nodig:
- Meer prikkelvrije wandeling
- Tegelijkertijd wel de juiste mentale voeding en uitdaging
- Slaap: hoeveel slaap heeft een hond nodig?
- Goede ondersteunde voeding
- Een bezoekje bij een osteopaat/fysiotherapeut (gewoon een fijne check/weer ontspanning in het systeem)
- Supplementen die kunnen ondersteunen
- Optioneel dingen zoals Bach bloesems, kruiden, oliën of andere ondersteuningen.
>>> Wil je dat ook? Ontdek er meer over in mijn cursus Challenge Your Dog >>>
Je bewust worden van de emotionele (positieve en negatieve) triggers van je hond
Dat brengt mij direct bij het punt dat je te weten hebt wat je hond communiceert. Je hebt te begrijpen wat de taal van je hond betekent. Zodat je vervolgens ook kan interpreteren wat dit met je hond doet en daarmee dus ook of het allemaal wel zo gezellig is. En dat typ ik op deze manier omdat daar de grootste misvattingen door ontstaan. Denk aan het gezellig spelen met andere honden of het wandelen in een losloopgebied. Om nog maar te zwijgen over de manier waarop we onze honden socialiseren.
Het kan zijn dat een hond een trigger heeft (bijvoorbeeld een andere hond, fietsers, mountainbikers, een kat) en daar een emotionele beleving bij heeft. Een negatieve leerervaring is zo gemaakt. Dat hoeft niet in hele grote dingen te zitten. Dit kan er vervolgens voor zorgen dat uit die emotionele beleving gedrag kan ontstaan, zoals:
- Opspringen en bijten in je arm/been/riem
- Uitval gedrag naar andere honden
- Rijgedrag
- De Fiddle About
- Trekken aan de lijn (er per se heen willen)
- Blaffen aan de lijn
- Onbereikbaar worden
Let er op, ook deze triggers kunnen bijbehorend gedrag teweeg brengen:
- Kou
- Honger
- Warmte
- Fysiek ongemak (buikpijn, misselijk zijn, spanning in het lichaam en alle andere klachten die er kunnen zijn)
De escalatieladder voor honden
Als we het hebben over de subtiele signalen van de hond. Dan komen we bij de escalatieladder van honden uit. Het woord doet al het één en ander vermoeden. Het laat je zien dat er dus een ladder is qua escaleren. Dat laat ook direct zien dat je hond niet zomaar iets doet zonder waarschuwing. Daar kan ook direct je antwoord liggen.
Het kan zinvol zijn, als je de taal van je hond kent, dat je eens kijkt of er voorafgaand aan het bijten in je arm/riem ander signalen zichtbaar zijn. Zeker in verhouding tot een prikkel (bijvoorbeeld die ene hond die je ziet).
Denk aan signalen zoals:
- Langzamer lopen
- Jou al een keer aankijken
- Staart verandert van houding
- Plotseling snuffelen aan de grond (overspronggedrag)
- Kop lager houden/dragen
- Kop afwenden
- Stoppen met lopen
- Fixeren op de prikkel
- Smakken
- Bek aflikken
- Oogwit laten zien
Kijk eens of je gewoon eerder in het verhaal van je hond kan stappen. En niet pas als het probleem er al is.
Koekjes strooien
Soms kan het heel goed zijn om je hond wat te helpen. Stel je hond reageert op prikkels, bijvoorbeeld weer die ene hond op afstand. Dan kan dat gedrag omslaan naar het bijten in jouw armen of de riem bijvoorbeeld.
Op dat moment ga jij, wanneer je de prikkels op afstand ziet, je hond al goed gaat observeren.
Waarschijnlijk laat je hond nu (met gepaste afstand) nog maar kleine signalen zien. Kijk of je hier links of rechts in de berm of op straat (of waar je ook loopt) wat koekjes kan strooien (van de prikkel vandaan). Leer je hond deze vorm van zoeken ook echt even aan met verschillende afleidingen. Is de prikkel voorbij? Strooi dan eventueel weer wat koekjes of doe even een kort zoek spelletje.
Wist je dat snuffelen een hond heel goed kan ondersteunen om zowel positieve associaties te leggen (in dit geval) als om te kalmeren? Dit gaat dus over meer dan “afleiden”. Het helpt om te reguleren en andere associaties te maken en kan zeker ook een onderdeel van je management zijn.
Goed bij jezelf (en de les blijven)
Het gebeurt met regelmaat dat een hond tijdens het wandelen in de arm of riem bijt als een gevolg van onze staat van zijn.
Ben je gehaast? Is jouw lontje kort? Heb je slaap te kort? Ben je snel gefrustreerd? Voel je je snel onzeker? Zijn er veel beren op de weg? Voel je je snel bang? Moet je nog veel doen? Zit je veel te malen? Ben je bezig met alles wat er nog moet gebeuren en ben je dus niet in het hier nu? Vind je lichaamsbewustzijn ingewikkeld?
Kijk dan eens of je hier een ontwikkeling in kan maken. Om eens te beginnen met te voelen waar je schouders hangen (trek je ze veel op?). Maar ook adem gewoon eens een paar keer goed in en uit. Bijvoorbeeld 10 keer. En herhaal dat. Voel je voeten op de grond. En kijk eens om je heen?
We kunnen het heel zweverig maken, gaan we niet doen. Maar als jij volledig uitgetuned bent bij jezelf vandaan? Dan is het niet zo gek dat je hond dit gedrag kan vertonen.
Leer je hond wat hij WEL moet doen
Ik zie te vaak dat onze honden te horen krijgen wat ze allemaal wel niet mogen. We vergeten vervolgens te vertellen wat ze dan WEL mogen.
Ik schrijf vertellen: maar je begrijpt dat daar de kloof tussen de mens en hond ontstaat. Je kan hem wel vertellen dat bijten in de arm zeer doet en hij daar mee moet ophouden. Maar dat gaat waarschijnlijk onvoldoende geven.
Je hebt je hond aan te leren wat WEL goed gedrag is. Bekrachtig dat. Laat je hond een beetje gedrag zien dat al de juiste kant op gaat? Beloon dat dan en bouw zo verder op!
Stop met (onbewust) opfokken van je hond
Er zijn een aantal dingen die we doen in de relatie met onze honden die wat averechts werken. Het nadeel daarvan is dat je hond eigenlijk al druk is en we vervolgens het gedrag dat uit die drukke gemoedstoestand ontstaat gaan corrigeren. Ik schreef daar een artikel over: “we zeggen ‘A’ en vervolgens corrigeren we op ‘B’.
Een groot probleem is aangeleerde hyperactiviteit. Een vorm van drukte waar wij invloed op hebben. Uit deze hyperactiviteit ontstaat bijna altijd wel iets wat vervolgens niet willen.
Stop met het continu “nee” zeggen en corrigeren
Als je heel veel “nee” zegt of je hond corrigeert dan kan dat voor frustratie zorgen. Het is onduidelijk, je bent continu verbaal bezig en je geeft misschien ook nog rukjes aan de lijn.
Ik begrijp dat je er zelf misschien ook wat gek van wordt. Dus het is logisch dat dit ontstaat. Je wilt graag dat het gedrag stopt.
Het nadeel van “nee” zeggen is dat je continu verbale cue’s aan het toepassen bent. Vaak heeft de hond ook nog eens geen idee wat dan WEL. En dat leidt dan weer tot onduidelijkheid en frustratie.
Je bent op deze manier vooral rondjes aan het draaien in een cirkel. En begrijp mij niet verkeerd.
Natuurlijk mag je grenzen stellen. Natuurlijk mag je “nee” zeggen. Alleen als jouw “nee” nu leidt tot “gewoon doorgaan” dan heeft het totaal geen zin en ontkracht je zelfs je eigen “nee”. Zonde van de tijd toch?
Richt je dan op wat je wel wil, en pas de bovenstaande tips toe.
