60.000+ ebook downloads

50.000+ bezoekers per maand

20.000+ online cursisten

Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?
Foto van Aniek Wendt
Aniek Wendt
Ik ben sinds 2016 actief als coach voor mens en hond.
deel:

In dit artikel:

    In dit artikel:

    We vinden het zo belangrijk dat onze honden even lekker naar het losloopgebied kunnen. Een losloopgebied kan een park, hondenveld, bos of iets anders zijn. We vinden dit vaak zo belangrijk zodat de hond even lekker kan snuffelen, niet aan de lijn hoeft of kan spelen met andere honden. Maar is het wel allemaal zo leuk en ontspannen als we denken of denken te zien?

    Wat vindt je hond daar eigenlijk van? En ook interessant: wat vinden de honden die je tegenkomt daar eigenlijk van? (En natuurlijk de baasje 😉 ).

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Even een voorbeeld …

    Daar liep ik dan, rustig in het bos. Ik liep op een smal paadje, onderweg naar huis. Ik kwam een vrouw met een labrador tegen die heel enthousiast op afstand riep: “Jaa, ik hoopte al dat we iemand tegen kwamen om te spelen”. Om te spelen dacht ik? Hoezo gaat u er vanuit dat mijn hond met uw hond wil spelen? Hoezo gaan we hier überhaupt vaak vanuit? Maar goed dat even terzijde.

    Ja, we hoopten al dat we iemand tegen kwamen om mee te spelen!

    Al op geruime afstand zag ik dat deze hond niet wilde spelen. Hij liet meer dan voldoende signalen zien dat hij deze ‘confrontatie’ vooral ingewikkeld vond. Dit was de reden dat ik er voor koos om mijn hond zo goed mogelijk te begeleiden. Niet omdat hij het niet per se aan kan, maar omdat ik hem niet aan zijn lot wil overlaten. Maar ook omdat ik geloof dat hier juist gedragsproblemen door ontstaan.

    Er is ook een andere reden dat ik mijn hond hier ga helpen. Namelijk om de spanning bij de andere hond weg te nemen. Dat kan zijn; omdraaien (confrontatie uit de weg gaan), aanlijnen, koekjes strooien (nog voordat de andere hond er is), met een grote boog er om heen lopen en mijn hond bij mij houden. Oftewel: de confrontatie zo fijn mogelijk maken.

    De hond van de tegenpartij vroeg vooral om heel veel begeleiding (van het baasje). Hij dacht dat op een andere hond afstormen de bedoeling was. Waarom? Waarschijnlijk omdat dit van pups af aan aangemoedigd is: “Ga maar spelen Bobby, dat is leuk. Ga maar kijken, daar zijn andere hondjes”.

    Uiteraard kunnen er nog meer redenen zijn waarom de hond doet wat hij doet.

    De hond kwam vol spanning en in een rechte lijn op mijn hond afstormen. Deze labrador was vooral heel erg onder de indruk en stond stijf van de spanning.

    Ik zag op afstand hoeveel spanning erbij deze hond was. Ook mijn hond begint het dan aardig ingewikkeld te vinden. Zeker wanneer deze hond op hem af komt stormen. Nog ruim voor de hond er was had ik wat koekjes op de grond, tussen de bladeren, gegooid. Dit doe ik uiteraard voordat er überhaupt al een andere hond is. Daarnaast doe ik dit, omdat dit voor mij en mijn hond in deze situatie werkt*. De labrador stond als een soort schiet raketje aan mijn hond te snuffelen. Als mijn hond zou kunnen praten en één keer “boe” had gezegd dan had de labrador zeker een sprongetje van een meter of 5 gemaakt.

    De hond zat vol spanning en vol stress en was enorm opgewonden. Waarop de baasjes vervolgens ook nog zeiden: “toe maar Bobby, ga maar spelen!”

    En zelfs de vervolgvraag werd gesteld: ‘maar wil jouw hond dan niet spelen?’.

    *Iets toepassen om je hond te begeleiden is altijd maatwerk. Het gaat er altijd om wat jij, de omgeving, de situatie, de tegenpartij en vooral je hond nodig heeft!

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Het is vaste prik!

    Deze ontmoetingen gebeuren niet alleen bij mij. Ik zie ze dagelijks, om mij heen, gebeuren. Mensen die individueel lopen. Maar nog leuker: mensen die in groepjes lopen of bij elkaar staan te kletsen en te lachen (we noemen dit ook wel vaak het libelle praat clubje, sorry dames en heren).

    En dat kletsen en lachen gebeurt allemaal terwijl de honden lekker aan het spelen zijn? Maar is dat ogenschijnlijke spelgedrag wel echt spel? De honden worden nauwelijks begeleid en de eigenaren schakelen pas in wanneer de hond voor ons zichtbaar gedrag vertoont.

    Rond spitsuur in het bos

    Echt ontspannen spel is nauwelijks aanwezig. Deze situaties zijn overigens ook de reden dat ik nog maar zelden rond ‘spitsuur’ in het bos te vinden ben. Mijn hond is een vriendelijke hond, die vooral zijn eigen plan trekt. Maar ik wil het gewoon niet.

    Waarom niet? Omdat hij maar zelden netjes begroet wordt (volgens het hondenetiquette), omdat er zoveel gecommuniceerd wordt. En het al snel onder het mom ‘laat ze maar lekker spelen’ gegooid wordt. Als ik wel in het bos loop, ben ik vooral veel aan het managen zodat mijn hond zodat mijn hond zo ontspannen mogelijk de wandeling door komt.

    Eigenlijk is ontspannen spel nauwelijks aanwezig. Het is overigens ook de reden dat ik nog maar zelden rond dat tijdstip te vinden ben in het bos. Als ik wel in het bos loop ben ik vooral veel aan het managen zodat mijn hond zo ontspannen mogelijk de wandeling door komt. Dat betekent:

    • Ik sta niet stil
    • Ik loop altijd door
    • Ik trek mijn eigen plan
    • Ik vermijd spanning en stress (wel net zo eerlijk ten opzichte van mijn hond)
    • Ik bescherm mijn hond (letterlijk!)
    • Als ik wandel met andere honden/mensen dan zijn dit honden die vertrouwt zijn voor hem (zijn vriendjes)
    • Loop er met een boog om heen als ik zie wat er bij de tegenpartij gecommuniceerd wordt (zowel voor die hond als mijn hond)
    • Soms loop ik ook de andere kant op (hangt af van de situatie)
    • Ik help mijn hond ontspannen door het strooien van koekjes in het bos
    • Ik vermijd groepjes, grote chaos en op afstand hoorbare opwinding, chaos en geblaf!
    • En nog wel meer…

    Waarom doe je dat?

    Mijn hond reageert er inmiddels best wel rustig op. Hij kan zelf ontmoetingen met een hond heel goed aan. Zelfs als de hond van de tegenpartij niet beleefd is, veel stress heeft of wat dan ook. Het feit dat hij het aan kan, betekent NIET dat hij het fijn vindt.

    Mensen zeiden wel eens dat mijn hond dominant was. Zijn gedrag kan er overheersend uit zien. Inmiddels weet ik beter, mijn hond vindt het ingewikkeld. Daar waar de ene hond bijvoorbeeld zich klein maakt en weg duikt, maakt de andere hond zich groot. Mijn hond vindt ontmoetingen met andere honden ingewikkeld!

    Maar niet altijd, nee dat niet! Hij heeft een paar honden in het bos die hij echt heel leuk vindt (en waar hij echt, op zijn manier, mee speelt). Overigens zijn honden die hem netjes, met alle keurige signalen aanwezig, op een normale hondenmanier begroeten ook geen enkel probleem. Zijn reactie is dan enkel even snuffelen (en zelfs dat niet altijd) en daarna weer verder lopen!

    Die honden die normaal begroeten, vinden wij vaak saaie honden: “Oh, maar wil jouw hond dan niet spelen?”. Nee, dit is een normale begroeting. Er zijn overigens niet heel veel honden die ik tegenkom en op die manier begroeten.

    We zien het niet…

    We zien het gewoon zo vaak niet. We begrijpen het zo vaak niet. Terwijl de signalen ons om de oren vliegen. We stappen pas in het verhaal als gedrag voor ons zichtbaar en herkenbaar wordt. Bijvoorbeeld de hond die in één keer uitvalt, de grom die we allemaal kennen, de hond die wegduikt, het ‘dominante’ gedrag van de hond of de harde blaf die we allemaal kunnen horen. Echter gebeurt er zoveel meer, maar het wordt niet (h)erkend.

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Wie heeft het bedacht?

    • Waarom denken we toch dat iedere hond wil spelen met een andere hond?
    • Waarom vinden we het zo enorm belangrijk dat de hond met andere honden speelt?
    • Waarom denken we dat dit onder de noemer socialiseren valt? En wat is een goede socialisatie van honden eigenlijk?
    • Waarom denken we dat een hond die niet speelt niet sociaal zou zijn?
      • En vooral; waarom denken we dat een hond die op een andere hond afstormt een blije hond is die graag wil spelen?
    • Waarom denken we dat dit sociaal en beleefd gedrag is?
    • Waarom denken we dat een sociale hond met alles en iedereen overig zou moeten kunnen?
      • En als dit niet het geval is, de hond niet sociaal zou zijn?

    Soms kan ik er met mijn hoofd niet bij. We zouden zoveel problemen kunnen voorkomen door hier meer inzicht in te krijgen. Door meer kennis en bewustwording te krijgen over wat er nu DAADWERKELIJK gecommuniceerd wordt.

    Mijn hond valt in één keer uit…

    Nope. Dat kan niet. Ja, uiteindelijk wel. Het kan zo zijn dat op het moment dat de hulpvraag gesteld wordt de hond enkel nog maar kan uitvallen (bijvoorbeeld). Maar daarvoor is er al (heel) veel gecommuniceerd en zijn er al veel ervaringen op gedaan. Alleen daar werd het niet begrepen of gezien.

    Uitvallen, happen, bijten of wat dan ook is een stadium waar een hond pas later in terecht komt. Het is zeker niet de eerste optie. Het wordt wel de eerste optie wanneer er veel grensoverschrijdend gedrag heeft plaats gevonden. Het laat vooral zien dat de kans groot is dat zijn grenzen (en wensen!) en persoonlijke zone in het verleden veel te vaak overschreden zijn. De hond is door de tijd heen spanning gaan opbouwen. Hij heeft het alleen wel al eerder laten zien. Alleen, wij zagen het niet.

    Socialiseren

    Wat je vaak ziet is dat er in de puppy periode veel onder de noemer socialiseren gegooid wordt. Bijvoorbeeld: de hond mocht van jou naar iedere hond of persoon toe lopen (het liefst rennen, want hij is zo blij). Altijd contact aan de lijn met andere honden en mensen en ga zo maar door.

    Vervolgens… als de hond een jaar of 1 is en toch wel aardig groot aan het worden is ontstaan er de volgende hulpvragen. Bijvoorbeeld:

    Mijn hond:

    • valt in één keer uit
    • rent op iedere hond af (of wil naar alles en iedereen toe)
    • wil naar iedere hond toe als hij aan de lijn zit of los van de lijn is
    • wordt veel afgesnauwd door andere honden; terwijl die er zo enthousiast op afrent
    • luistert niet meer als hij een andere hond of persoon ziet
    • luistert niet als hij los van de lijn is
    • is niet sociaal naar andere honden
    • blaft bij het zien van andere honden
    • gaat liggen als hij benaderd wordt of een andere hond ziet
    • hangt in de lijn bij het zien van andere honden
    • focust enorm op andere honden
    • enzovoort
    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Mijn hond valt niet altijd uit

    Als ik vraag aan de mensen die ik mag coachen of de hond altijd uitvalt, is het antwoord vaker niet dan wel. Dat is interessant, daar kan ik op doorvragen.

    Als ik vervolgens vraag bij welke gedragingen, van de andere hond, hun hond wel uitvalt. Dan zijn de antwoorden vaak hetzelfde.

    Het zijn honden die:

    • op hun hond komt afstormen
    • onbeleefd zijn
    • intimiderend zijn
    • fixeren en dan in één keer heel hard gaan rennen
    • druk en wild om hun hond heen springen
    • blaffen bij het zien van hun hond
    • ruw willen spelen met hun hond
    • door blijven gaan
    • hun hond achter najaagt (wordt vaak ook onder de noemer spelen gegooid; “ze zijn zo lekker aan het rennen”)
    • enzovoort

    Praktijkvoorbeeld

    Ingmar en zijn labradoodle Paco ondervonden hetzelfde probleem. 6 van de 10 keer vond Paco het contact met andere honden erg ingewikkeld. Ingmar kwam hier met de hulpvraag omdat hij vond dat Paco zich niet sociaal opstelde. Hij vond het lastig dat dit gedrag werd vertoond. Hij had al wat dingen gedaan met andere trainers, maar ze kwamen niet veel verder.

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    We gingen samen wandelen en al vrij snel werd duidelijk dat Paco enkel gelijk had. Wellicht niet gewenst voor ons als mensen, maar wat hij deed was niet onterecht.

    Paco heeft dit niet altijd gedaan (dat hoor je ook heel vaak), maar na 1,5 – 2 jaar ontwikkelde dit gedrag zich. Honden die op hem kwamen afstormen en alle bovenstaande punten vond Paco enorm ingewikkeld! Het losloopgebied voelde vaker aan als een oorlogsgebied waar zijn grenzen constant overschreden werden en zijn persoonlijke zone niet bewaakt.

    Is het wel spel?

    Mensen zien veel gedrag als spel. Wanneer ik tijdens het spitsuur in het bos loop zie ik weinig tot geen spel. Alles waar een kwispel bij zit of wat er enigszins blij uit ziet, wordt gezien als spel. Een hond hoeft maar iets sneller te lopen dan zijn standaard tempo en hij is blij en wil spelen. Het is zo vaak niet wat het lijkt dat het is.

    Heel vaak als ik mensen coach, dan komen ze tot de zelfde conclusie: het is eigenlijk helemaal niet zo ontspannen als dat ze dachten. En dat klopt. Heel vaak zijn de begroetingen tussen andere honden helemaal niet zo ontspannen en normaal als wij denken. En daar kan dan vervolgens natuurlijk ook geen ontspannen spel uit ontstaan.

    Ontspannen spel

    Ontspannen spel herkennen kan best ingewikkeld zijn. Voorbeelden zijn:

    • Is er ontspanning tijdens het spel? Veiligheid? Vertrouwen? (niet menselijk geïnterpreteerde ontspanning 😉 )
    • Is de energie van de hond gelijk aan andere hond?
    • Is het spel gelijkwaardig?
    • Wisselen ze elkaar af?
      • Bijvoorbeeld bij een ren spelletje; rent de een eerst achter de ander aan en vervolgens andersom?
    • Is één van de honden niet de ander aan het opjagen? (Ze zijn zo lekker achter elkaar aan het aanrennen)
    • Is het bij een worstelpartij zo dat eerst de een bovenop ligt en dan de ander? Gewoon gelijkwaardig!
    • Is het geen ruw spel?
    • Niet hard beuken?
    • Is er geen hyper opgewonden gedrag?
    • Er is geen overmatig gegrom of geblaf?
    • Is de hond niet extreem overheersend?
    • Is er geen angst bij een van de honden? Geen staart tussen de benen,  zie je niet veel stresssignalen, wit ooglid zichtbaar etc?
    • Wordt er veel gesnauwt?
    • Of gesnapt?
    • Wordt er naar elkaar geluisterd? Als één van de honden het niet meer fijn vindt bijvoorbeeld?
    • Of blijft de hond de andere hond dan belagen, blijft hij maar door gaan? (dat betekent niet dat hij het zo leuk vindt)
    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Vertrouwen

    Voor spel is er vertrouwen en veiligheid nodig. Veiligheid en vertrouwen heb je niet na 1 sporadische ontmoeting. Dat moet je opbouwen. Dat is bij honden niet anders dan bij mensen. Dit gebeurt dus met een kleine groep honden (en dus niet alle honden of iedere willekeurige hond die je tegenkomt).

    Je hond moet de andere hond best wel goed kennen en zich er vertrouwt bij voelen. Enkel de voorwaarde dat jij die hond elke dag tegenkomt is dus niet voldoende. De hond moet zich veilig en vertrouwt voelen.

    Spel is best een intieme gebeurtenis. Dat doe je niet zomaar met jan en alleman. We denken vaak van wel. Maar dat zegt vaak ook veel over onze eigen verwachtingen en (verkeerde) interpretatie van het gedrag.

    Het is zo gek nog niet

    Als je, zoals in dit artikel beschreven staat niet eerder in het verhaal stapt van je hond. Dan is het niet zo gek dat daar gedragsproblemen uit ontstaan. Als de hond al zoveel heeft laten zien maar constant blootgesteld wordt aan zulke situaties, dan gaat het natuurlijk ergens een keer teveel worden. Dat heeft dan niks te maken met dat de hond in één keer uitvalt. Nee, het valt ons in één keer op.

    Het is zo vaak geen spel!

    Een tijdje geleden was ik bij Marlien en Peter. Zij hebben een koningspoedel genaamd Otto. Otto viel volgens hen in één keer uit naar andere honden. Zowel aan de lijn als los van de lijn. Vooral in hun omgeving (ze wonen vlak bij het park).

    Wanneer hij in een ander losloopgebied kwam, zocht hij vooral steun bij Marlies en Peter of was hij veel stress aan het afvoeren (lees: obsessief bezig met andere dingen). Daarvoor deed hij dat niet. Het is pas met 1 jaar ontwikkeld. Aldus de baasjes. Na het stellen van wat vragen over hoe dat contact met andere honden en het los van de lijn lopen dan verliep, werd al vrij snel duidelijk dat Otto altijd al communiceerde dat zijn grenzen en persoonlijke zone niet bewaakt werden. De enige manier om het nu nog echt duidelijk te maken was uitvallen.

    Daar stappen wij (als mens) pas in het verhaal van de hond. Eerst zijn er acties ondernomen onder de noemer socialiseren en vervolgens ontstaat er een hulpvraag. Simpelweg ook omdat een koningspoedel toch wel heel erg groot is om onder ‘controle’ te houden. We begrijpen vaak niet wat er écht gecommuniceerd wordt.

    In de basis is Otto een hele stabiele, rustig en ontspannen hond. Maar omdat hij zijn ‘normale hondengedrag’ niet kon laten zien en maar zelden goed en op een ontspannen manier benaderd is, zijn zijn grenzen, wensen en persoonlijke ruimte te vaak overschreden! Niet zo gek eigenlijk dat je dan op een gegeven moment maar nog meer inzet om aan te geven dat je het echt niet prettig vindt, of wel?

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Het is vaak een opeenstapeling van…

    Een hond die gaat focussen, op de grond gaat liggen, in de lijn gaat hangen of heel hard op je af komt rennen en vervolgens OOK nog gaat blaffen is niet per se enthousiast. De hond wil niet per se heel graag contact met de andere hond.

    Het is vaak een opeenstapeling van ervaringen door de tijd heen die maken dat de hond doet wat hij/zij nu doet. Vaak ook nog aangemoedigd door ons of in ieder geval niet begeleid. “Ze zoeken het zelf maar uit” zeggen we dan. Maar van beidenreacties ontstaan gedragsproblemen.

    In feite laat je je hond daar over zijn ‘lot’. Hij moet het zelf maar oplossen. Dat betekent dus ook vaak dat daar gedrag uit ontstaat die wij mensen eigenlijk niet zo wenselijk vinden. Niet geheel onterecht, maar realiseer je wel dat het eigenlijk zo is dat het van de hond correct gedrag is, maar in onze maatschappij (voor ons) niet per se gewenst!

    Bewustwording

    Het begint allemaal bij bewustwording en inzicht krijgen in wat er nou eigenlijk echt gebeurt. Niets ontstaat zomaar. Probeer eens door de ogen van je hond te kijken naar het gedrag dat zich voor je neus afspeelt.

    Kijk eens of je tijdens de wandeling je hond zoveel mogelijk kan helpen. Ontdekken en bewustwording is de eerste stap tot verandering. Je kunt niet iets veranderen wat je niet ziet.

    Spelen met andere honden: hoe pak je dit handig aan?

    Je kunt er een boek overschrijven…

    Ja, echt waar. Ik kan er nog wel even over door gaan. Het belangrijkste is dat je je realiseert dat veel niet is wat het lijkt of wij denken dat het is. Zou jij meer willen leren over dit onderwerpen en vanuit verdieping naar het gedragsprobleem van jouw hond willen kijken.

    Lees ook:

    Is je hond overprikkeld? Doe de test!
    Ontdek in 1 minuut of overprikkeling het probleem van jouw hond is.

    Is je hond overprikkeld? Doe de test!

    Ontdek in 1 minuut of overprikkeling het probleem van jouw hond is
    Volg jij mij al op Instagram?