Als je hond een drukke gemoedstoestand heeft dan kan aangeleerde hyperactiviteit een oorzaak zijn.
Er is nooit maar 1 reden voor een bepaalde gemoedstoestand en/of gedrag. Aangeleerde hyperactiviteit speelt wel degelijk een (belangrijke) rol. Daarom is het belangrijk dat we altijd kijken naar het totaalplaatje van gedragsproblemen bij honden.
Aangeleerde hyperactiviteit bij honden: wat is dat?
Het woordje doet eigenlijk al het één en ander vermoeden. Het is een vorm van hyperactiviteit bij honden die aangeleerd is. Het is een vorm van hyperactiviteit waar wij invloed hebben. Wij als mensen. En daar zijn behoorlijk veel klassieke voorbeelden bij te verzinnen.
Welke gemoedstoestanden zie je vaak ontstaan vanuit deze aangeleerde hyperactiviteit:
Voorbeeld van aangeleerde hyperactiviteit
Anna moet haar ochtendrondje met Bobby nog lopen. Anna trekt haar wandelschoenen en roept vol enthousiasme en (veel) hoge stemmetjes haar hond Bobby: “Bobby, ga je mee wandelen? Gaan we lekker naar buiten?”. “Ga je mee? Dan gaan we bij de andere hondjes kijken”.
Bobby schiet omhoog. Want hij reageert op de opwinding die er gegeven wordt.
Bobby zit veel hoger dan hij zat voordat hij door kreeg dat ze gingen wandelen.
Bobby gaat vervolgens met die gemoedstoestand naar buiten. Want zonder na te denken deed Anna de riem om, de deur openen en werd ze vooruit getrokken door Bobby.
En voor ze het wist schoot Bobby bij de eerste en beste hond vooruit en viel ‘ie uit aan de lijn.
Bobby kan hierdoor veel verschillende gedragingen laten zien:
- Hij luistert niet meer
- Is een kip-zonder-kop
- Trekt aan de lijn
- Blaft in de tuin
- Valt uit aan de lijn
- Kan niet loslopen (want loopt steeds weg)
- Opspringen tegen mensen
Daarnaast zijn dit vaak voorbeelden waarbij we eerst A zeggen en vervolgens op B corrigeren.
Had dit voorkomen kunnen worden?
Ja. Er zijn veel situaties die wij, in de omgang met onze honden, anders kunnen aanpakken.Het is vooral zonde. Zonde van het doel dat we vaak willen bereiken. Dat doel is namelijk een hond die in verbinding met ons is. Een hond die niet trekt aan de lijn. Een hond die nog voor rede vatbaar is.
Uiteindelijk willen we graag, relatief, ontspannen kunnen lopen met onze honden.
Door aangeleerde hyperactiviteit heb je direct de eerste shot aan stress al in de stressemmer van je hond. En het is gewoon niet nodig. Bobby was ook wel meegegaan zonder hoge stemmetjes.
Nou is dit klassieke voorbeeld slechts 1 van de vele voorbeelden waarbij we niet eerst kijken naar de gemoedstoestand. Oftewel: wat is de gemoedstoestand van je hond voordat je X of Y gaat doen?
Je hond denkt dat het de bedoeling is.
Honden zijn associatieve leermeesters. En ik zeg bewust meesters: want voor je het weet leggen ze koppelingen tussen bepaalde dingen. En daar zijn ze ontzettend goed in. Dat kan dus betekenen dat je jezelf heel erg tegenwerkt.
Want voor Bobby betekent, op dit moment:
- Wandelschoenen aantrekken + veel bombarie = hoog opwindingslevel
- Hondenlijn van de kapstop pakken. + veel bombarie = hoog opwindingslevel
- De deur uitgaan + veel bombarie = hoog opwindingslevel
Vaak wanneer er een hulpvraag in deze richting wordt gesteld zeggen mensen “mijn hond doet niet wat ik wil”. Ik zeg dan vaak: je hond doet precies wat jij van hem vraagt.
Hij denkt dat het de bedoeling is.
Stel je eens voor als je vanaf dag 1 een rustige gemoedstoestand had verwacht waar mogelijk is. Als je vanaf dag 1 vanuit rust had gewerkt. Het is daarom belangrijk om te weten waarom je wilt dat je hond zich kalm en rustig gedraagt.
Andere factoren die je hond hyperactief maken
Natuurlijk is dit niet de enige reden als we spreken over een hyperactieve gemoedstoestand van je hond.
Het gedrag van je hond wordt niet alleen maar veroorzaakt door externe factoren. Integendeel: je hond heeft ook zijn eigen interne belevingen.
Dat betekent dat je hond ZELF iets vindt van situaties. Die zorgen voor een emotie. Vervolgens heb je een response die zorgt voor de aanmaak van stresshormonen. Dat zorgt voor een gevuld stressemmertje van je hond.
Voor je het weet heb je een hond die alleen maar “aan” staat.
Of in sommige situaties direct “aan” gaat. Denk bijvoorbeeld bij het naar buiten gaan.
Het kan zijn dat je hond een bepaalde (negatieve) emotie/spanning richting andere honden ervaart. Even mensenlijk uitgelegd denkt je hond “shit, we moeten weer naar buiten en daar zijn ook al die honden waar ik iets van vind”. Dat kan er dus voor zorgen dat je hond meteen alert en op zijn hoede is.
“Mijn hond vindt het juist leuk”
Ik laat de interpretatie even in het midden. Want mijn ervaring is dat we vaak iets als “leuks” bestempelen terwijl er meer gebeurt. Het zou kunnen. Maar het kan ook anders zijn.
Daarnaast kunnen we de honden die juist alles in het leven leuk vinden ook leren meer rust te hebben. Aangeleerde hyperactiviteit oppakken is 1 van die factoren die dan opgepakt wordt. De gemoedstoestand van je hond verlagen, meer rust vinden en een hyperactieve hond kalmeren is zeker mogelijk.
Stress bij honden
Stress doet veel met de impulsiviteit en hyperactiviteit van je hond. Je hebt het verschil tussen acute stress en chronische stress.
Als je hond te maken heeft met veel stress en weinig kan herstellen dan raakt de amygdala (een klein deel van de hersenen) overactief en zelfs beschadigd. Dit zorgt o.a. voor hyperactief en impulsief gedrag. Daarnaast wordt stress dan minder goed geremd. We spreken dan wel degelijk over chronische stress.
Het stresslevel van je hond
Als er sprake is van veel stress dan zal er wat moeten gebeuren met het stresslevel van je hond. Maar ook aan de oorzaak van stress. De oorzaak. Bijvoorbeeld de emotie richting bepaalde prikkels of lichamelijk ongemak. Ik noem even twee dingen. Daarom is het belangrijk dat je de stresssignalen en lichaamstaal van je hond goed kan lezen.
Hier kan je een heel boek over schrijven. Gaan we hier niet doen. Maar stress heeft veel invloed op onze honden. Stress is geen mentale kwestie. Het is een fysiek proces.
Stress hoef je niet alleen maar te herkennen bij een hond die angstig met zijn staart tussen de benen rondloopt. Of juist een hond die alle kanten op agressief gedrag vertoont.
Welnee. Stress kan dus ook aanwezig zijn bij die overenthousiaste, drukke, kip-zonder-kop en hyperactieve hond.
Vergis je dus niet in wat stress doet. En vooral niet in of het over blijdschap en vrolijkheid gaat. “Hij vindt het zoooooo leuk?”. Maar is dat wel altijd zo?
Praktijkvoorbeeld aangeleerde hyperactiviteit
Aan de slag met aangeleerde hyperactiviteit?
Ik heb een hele online training gericht op deze aangeleerde hyperactiviteit.
Na het volgen van deze online hondentraining:
- Heeft je hond minder stress
- Kan jij tot je hond doordringen
- Krijg je meer verbinding met je hond
- Kan je beter samenwerking
- Weet jij hoe je vanuit rust moet werken
- Leer je je hond beter begrijp
- Krijg je een andere kijk op het gedrag van je hoond
- Kan je vol zelfvertrouwen aan de slag met je hond