Er zijn veel situaties waarin een hond kan fixeren. Fixeren is een heel duidelijk signaal van de hond. Fixeren herkennen we ook vaak allemaal wel. Dat komt omdat de hond op dat moment moeilijk te bereiken is.
We begrijpen niet altijd waarom een hond dit doet. De onderliggende motivatie hangt af van de context.
Waarom gaat een hond fixeren?
Een hond gaat fixeren omdat hij iets op het oog heeft. De onderliggende oorzaak hangt af van de context. De (jacht)hond kan fixeren omdat hij wild ziet. De onderliggende motivatie is dan anders dan bij een hond die gaat fixeren op een prikkel, zoals een andere hond of kinderen. In die context zie je vaak dat de onderliggende motivatie toch wel “spanning” is. Je hond bouwt op in de spanning. Dat geldt voor het reageren op wild ook. Alleen dan meer omdat de hond achter het ‘wild’ aan wil.
Als een hond gaat fixeren is hij al (flink) aan het opbouwen. Het kan super lastig om dat nog te doorbreken. Het kan wel.
Een hond die gaat fixeren richting andere prikkels kan de situatie als (zeer) onprettig ervaren.
Welke signalen zie je vaak nog meer bij fixeren?
Een hond die gaat fixeren doet wat anders dan “gewoon” ergens naar kijken. Een hond die gaat fixeren heeft vaak zijn mond gesloten en strakke mondhoeken. De ogen zijn hard. De oren gericht op de prikkel (naar voren) en ook het gewicht van de hond is naar voren verplaatst. Je hond kan in het algemeen zijn spieren aangespannen hebben. Je hond blijft ononderbroken kijken richting de prikkel.
De staart van de hond kan hoog gedragen zijn of juist wat lager. Dat hangt af van verschillende factoren. De staart kan “stil” staan of juist een korte gespannen kwispel hebben.
Opbouw in signalen
De escalatieladder voor honden laat duidelijk zien dat er een opbouw in signalen is. We denken vaak dat onze honden “ineens” iets doen. Die escalatieladder laat voor een deel ook de gemoedstoestand van je hond zien. Hoe meer je hond opbouwt, hoe moeilijker het wordt om door te dringen.
Fixeren is een signaal waar bij de hond vaak ook al behoorlijk hoog zit.
Is het erg als je hond gaat fixeren?
Het belangrijkste bij de lichaamstaal van honden is dat je gaat inzien dat je hond in ieder geval iets vindt van de situatie. De signalen zijn er niet zomaar of onbedoeld. Op het moment dat je hond gaat fixeren vindt hij wel degelijk iets van de situatie.
Fixeren is in die zin “erg” omdat uit fixeren bijna altijd wel gedrag staat. Zoals gaan liggen op de grond, blaffen, snappen/happen, er op afstormen en niet meer voor rede vatbaar zijn.
Het opwindingslevel van de hond schiet zodanig omhoog dat je hond niet meer goed kan luisteren.
Wat kan je doen als je hond gaat fixeren?
Een hond die gaat fixeren heeft heel vaak al andere signalen laten zien zoals:
- Langzamere lopen
- Hoofd wegdraaien
- Oversprong snuffelen (wat is overspronggedrag?)
- Langzamer lopen
- Kop lager houden
- Oren naar achteren
- Pootje heffen
- Tongelen
- Smakken
- Wegkijken
Die signalen laten zien dat er wel degelijk een opbouw in signalen is. Die signalen kunnen wel heel snel voorbij komen. Voor dat je hond gaat fixeren kan je kijken welke signalen je kan zien. Zodat je daar al op tijd op in kan spelen. Het kan helpen om de afstand richting de prikkel te vergroten.
Je kan ook de 2 seconden regel toepassen om je hond uit de focus te halen.
Wachten op het eigen initiatief van de hond werkt ook heel mooi. Dan laat je je hond zelf nadenken. Dat wordt ook wel “free shaping”genoemd. Je wacht op een klein initiatief van je hond (bijvoorbeeld oren even op jouw gericht) en speelt daar op in. Dit kan alleen op een veilige afstand en als de situatie zicht daar voor leent.
Het werkt sterk om hier te werken met een markerwoordje of een clicker.
Zo kan je langzaam toewerken naar je einddoel.
Wat is de onderliggende oorzaak?
Het is belangrijk om te weten waarom je hond zo opbouwt richting een bepaalde prikkel. Je hond kan bijvoorbeeld gaan fixeren bij het zien van een andere hond. Dat kan deels aangeleerd gedrag zijn (vanuit de socialisatie heeft de hond geleerd overal naar toe te mogen) maar het gaat ook wel degelijk over de interne beleving.
De kans dat jouw hond iets vindt van de ontmoeting met andere honden is groot. Bij fixeren laat een hond echt wel duidelijke signalen zien. Het kan zijn dat je hond het ongemakkelijk, bedreigend en ingewikkeld vindt. Je hond kan zich bijvoorbeeld onzeker of angstig voelen.
Fixeren kan ontstaan bij heel veel prikkels en in verschillende situaties zoals:
- Hond valt uit naar andere honden
- Hond valt uit naar mensen
- Bij het zien van mountainbikers of het zien van bakfietsen
- Bij het zien van katten
- Bij het zien van ander dieren (koeien, schapen, eenden, vogeltjes of ander wild)
- Bij het zien van kinderen op een step, fiets of skateboard.
Als het gaat over de emotie
Gaat het echt over een emotie richting een bepaalde prikkel? Dan zou je met behulp van counterconditionering en desensitisatie de emotie van negatief naar positief kunnen omdraaien.
Als het gaat over aangeleerd gedrag (bijvoorbeeld de hond heeft geleerd juist overal naar toe te mogen) dan is het een kwestie van nieuw gedrag aanleren. Wat wil je wel zien? Richt je op het gedrag wat je wel wilt zien en fijn vindt. Beloon dat. Zodat je daar verder op kan borduren.
