Een hond kan om verschillende redenen te veel energie hebben. We denken vaak dat dit, voornamelijk, te maken heeft met niet voldoende wandelen of een hond die een hoog energielevel heeft. Bijvoorbeeld bepaalde rassen zoals de Mechelse Herder, Tervuerense herder of Border Collie bijvoorbeeld.
Een hond met teveel energie: hoe herken je dat?
Het kan zijn dat je hond teveel energie lijkt te hebben. Je herkent dat bijvoorbeeld aan gedragingen zoals:
- Jou overal achtervolgen in huis
- Tijdens de wandeling continu blijven vragen om met takken/ballen te gooien
- Niet meer willen stoppen met spelen
- Rondrennen in huis (bijvoorbeeld na een wandeling of op een ander moment)
- Bijten in huis
- Ongedurig zijn
- Zeuren bij de deur om naar buiten te gaan
- Hij lijkt zich te vervelen
- Niet naar huis willen na de wandeling
- Geen uit knop kennen, dus altijd ‘aan’ staan
- Er lijkt sprake te zijn van onderprikkeling
- Steeds met zijn speeltje aankomen zetten
- Overal op reageren in huis
- Reageren op geluidjes
- Na de wandeling druk gedrag vertonen
- Onvermoeibaar lijken (want hé, je daagt je hond echt wel uit)
- Blijven vragen om aandacht
- Steeds geaaid willen worden
- Drammen en piepen
- Hyperactief en druk zijn
- Vervelend doen
- Sloopgedrag laten zien
Wat betekent veel energie hebben?
Ik denk dat je op verschillende manieren kan kijken naar “energiek” zijn. Als je energiek bent dan zit je vol energie. Je kan het zien als een eigenschap. Een hond die energiek is. Zowel als ras, maar ook als individu. Dat zijn twee verschillende dingen.
In dat geval kan je zien dat het ras en/of jouw hond als individu:
- Actief is
- Ondernemend
- Gevoelig
- Opgewekt
- Vol levenslust zit
- Vol power & kracht
- Levendig
- Enthousiast
Ik denk dus dat je op verschillende manier naar “teveel energie hebben” kan kijken. Dat betekent automatisch ook dat de aanpak anders wordt. Je kan energiek zijn. Omdat zowel het ras als de individu hier de bepalende factor in zijn. Het is nou eenmaal zo dat de gemiddelde Border Collie of de Jack Russel (om maar even twee stereotypen er bij te nemen) van nature energieker is dan gemiddelde Golden Retriever. Maar het kan ook lijken alsof je hond teveel energie heeft.
Je hond ziet er uit alsof hij teveel energie heeft
Het kan ook nog zijn dat je hond zich gedraagt op een manier waardoor jij het idee hebt dat hij teveel energie heeft. Zo ziet het er ook uit
Als je namelijk kijkt naar welke gedragingen er kunnen ontstaan vanuit “teveel energie hebben” dan kan het zijn dat de onderliggende oorzaak anders is dan we denken. En de oplossing dus ook.
Je kan dus maar zo de plank mis slaan als we blijven denken dat de oorzaak van er uitzien alsof je teveel energie hebt een gebrek aan beweging is.
Oorzaken van teveel energie
Ik denk dus dat je op verschillende lagen naar dit energieke gedrag gekeken kan worden:
- Een rasgebonden eigenschap
- Een individuele eigenschap (jouw hond is naast zijn ras gewoon een individu met zijn eigen(naardig)heden)
- Stijf staan van de stresshormonen (Wat doet je hond als hij stress heeft?)
- Vol stressemmertje van je hond (heeft eigenlijk te maken het bovenstaande punt)
- Fysiek ongemak
- Je bent over de grens heen
- Copingmechanisme (Fiddle About)
Verkeerde interpretatie van teveel energie hebben
Er zijn een aantal gedragingen die we met regelmaat aanzien voor “teveel energie hebben”.
- Copingmechanisme: namelijk de Fiddle About (de gekke 5 minuten van je hond)
- Overenthousiasme
- Hyperactiviteit
- Een hoog opwindingslevel hebben
Druk gedrag bij honden en stresshormonen
Druk gedrag bij honden kent misschien wel de meeste misverstanden. Heel veel honden zijn rusteloos, ongedurig en druk door de stresshormonen die in het lichaam blijven gieren.
Dat komt omdat deze stresshormonen aanzetten tot actie. Dat is wat stresshormonen zoals cortisol en adrenaline doen. Dat is wat stress bij honden doet. Dat zit niet tussen de oren, maar is een fysiek proces.
Dit zorgt ervoor dat veel honden reageren op iedere geluidje, opspringen bij iedere beweging, weinig stil liggen en ‘ogenschijnlijk’ de hele dag willen spelen. De vraag is of het daar écht over gaat?
Het energielevel van je hond
Het energielevel van je hond (zoals net ook beschreven) speelt een rol.Een actief hondenras kan actiever zijn in huis. Echter zou je dat met voldoende mentale uitdaging (!) en fysieke beweging alsnog tot rust kunnen krijgen. Daarnaast zijn er nog genoeg honden die zich vervelen in huis. Helaas krijgen heel veel honden alsnog te weinig beweging of niet de juiste vorm van beweging. Laten we die honden niet vergeten.
Hoe dan ook zorgt het voor de aanmaak van stresshormonen. Het gedrag kan hetzelfde lijken. Verveling vult het stressemmertje van je hond ook.
Een energieke hond door een gebrek aan rust
Wist je dat heel veel honden te weinig rusten? Ze krijgen te weinig rust. En ze pakken deze rust zelf ook niet. Die stresshormonen zetten aan tot actie, dus zelf gaan slapen is dan ook lastig. Heel vaak weten we onvoldoende hoeveel slaap een hond nodig heeft.
Het is verstandig om je hond daarbij te helpen. Zorg voor sturing, voorkom dat je hond achter je aanloopt. Zorg voor een goede, fijne en veilig eigen plek. Laat je hond ‘verplicht’ slapen en zorg voor sturing.
Zorg ervoor dat de basis op orde is
Uiteraard is je basis eerst op orde: voldoende mentale en fysieke uitdaging! Deze rust ‘verplicht’ aanbieden is één van de manieren om je hond meer rust te geven.
Dat is niet zielig, maar essentieel. Kijk altijd naar wat je hond nodig heeft. Wist je dat een volwassen hond 14-18 per 24 uur slaapt? Dat is ontzettend veel!
Het is essentieel om de prikkels te verwerken. Het is essentieel om te voorkomen dat je hond zijn stressemmertje overstroomt, te vol loopt en dat het hem teveel wordt. Alles draait om balans. Je kunt niet lekker slapen, als je je ‘ei’ niet kwijt kan. Je kunt niet gemakkelijk slapen als je overprikkeld bent. Het is moeilijk rustig te worden wanneer je stresshormonen je aanzetten tot actie.
Het overprikkelde kind
Vergelijk dit een beetje met het overprikkelde kind. Of de baby. Wanneer je (net) voorbij die vermoeidheidsgrens bent heen gegaan lijkt het wel alsof je ze nog onmogelijk in bed gaat krijgen. Het kind lijkt nog steeds te willen spelen en schiet eigenlijk een beetje door. Het kind is over de grens heen en laat nu wat stuiter effecten zien.
Het is daarom belangrijk om je hond goed te (leren) kennen om te herkennen hoe dit mechanisme voor jouw hond werkt. Sommige honden kunnen ondanks die grens zelf nog hun rust pakken en andere honden zijn voor bij de grens ongeleide projectielen. Het ras kan hier deels een rol in bepalen. Maar het individu bepaalt zeker hoe dit voor hem/haar werkt.
Oplossingen voor teveel energie
Als we naar “energiek” kijken vanuit de hond als individu en raseigenschap dan kan het zijn dat beweging geven energie oplevert. Het geeft ontspanning en rust.
In dat geval kan het maar zo eens zinvol zijn om je hond inderdaad die mogelijkheid ook echt te geven, al vorens je gaat werken aan rust, meer slapen en andere manier om je hond te kalmeren en de gemoedstoestand van je hond te verlagen. Soms moet er nog net even dat stukje “beweeglijkheid” uit.
Wat we doen heeft veel kwantitatieve waarde
Het kan zijn dat je het idee hebt dat je hond het bovenstaande voldoende geeft. Het is belangrijk om te weten waar de lekkage van jouw hond zit: waar loopt hij nou op leeg?
In veel gevallen betekent dit dat je goed moeten wat de lichaamstaal en stresssignalen van je hond betekenen. Dan kan je namelijk interpreteren of je hond zich op zijn gemak voelt of niet. Vult hij zich met positieve of negatieve emoties? We moeten niet denken dat omdat er niks heftigs gebeurt er niks aan de hand is. De signalen van je hond kennen is een must wat mij betreft, in alle gevallen.
Daarnaast moeten we niet vergeten dat positieve emoties het emmertje van je hond ook vullen. Dit kan er ook voor zorgen dat je hond in standje hyper blijft of komt.
Wederom wil ik dan wel benadrukken dat je er niet zomaar vanuit moet gaan dat jouw hond na een rondje “gezellig” wandelen in het losloopgebied hij per definitie positief gevuld is.
Ik benadruk het in veel van mijn blogs. Omdat ik hoop een stuk bewustzijn hierover te creëren. Zo is het belangrijk om spel bij honden onderling goed te herkennen.
Een balletje gooien
Niet zelden denken we dat een balletje gooien voor je hond DE oplossing voor een een hond met (te) veel energie. Er kleven alleen ook wat nadelen aan. Een balletje gooien zorgt voor de aanmaak van stresshormonen (positief & negatief) en daardoor kan het emmertje er juist vol door lopen.
Daarnaast kan je het uithoudingsvermogen van je hond hier enorm mee vergroten. Daardoor belandt je in een vicieuze cirkel. Een balletje gooien moet je zien als een interval training. En mocht je iets van hardlopen afweten: interval training maakt je sterker, sneller en conditioneel beter.
Een andere valkuil is dat veel obsessief zijn met hun bal. En dit wordt toch met regelmaat gezien als dat hij het “HEEL ERG leuk vindt”. Toch is de vraag hoe leuk en vooral ontspannen dit allemaal is en wat dit doet voor het totaalplaatje van de (eventuele )hulpvraag van je hond.
Is jouw hond hyper na de wandeling?
Je zou denken dat je juist voor de wandeling druk gedrag zou vertonen en jij hebt juist een hond die na de wandeling hyper is. Je hebt misschien het idee dat je hond onvermoeibaar is, maar niet zelden is er een andere reden voor dat hyper gedrag van je hond. Het kan zijn dat je hond na de wandeling keihard door de kamer gaat rennen, dat hij erg wild is na het spelen en uitlaten.
In de meeste gevallen heeft dit te maken met dat jouw hond vol zit. Of dat nou door positieve emoties of negatieve emoties is. Het emmertje zit vol. De hond moet zijn stress kwijt en deze copingmechanisme helpt hem enorm. Zie het absoluut als ontladen.
Wist je bijvoorbeeld dat rijgedrag bij honden ook vaker gaat over stress dan dominantie of seksueel gedrag?
Wat vindt jouw hond echt van de situatie?
Je kan het beste goed gaan onderzoeken wat jouw hond nou ECHT van de wandeling vindt? Waar de lekkage zit? Waar loopt hij op leeg? Hoe voelt hij zich nou ECHT? Je kan de wandeling optioneel (geleidelijk aan) verkorten als blijkt dat hij juist veel spanning en ongemak ervaart. Het is ontzettend belangrijk dat je hond voldoende kan snuffelen en optioneel kan je meer mentale uitdaging toepassen in je wandeling.
In dit soort gevallen (als jij die energieke hond hebt) kan het enorm zinvol te zijn om tijdens je wandeling niet je zinnen alleen maar te zetten op de duur van de wandeling. Maar stel jezelf de vraag: “hoeveel heeft mijn hond gesnuffeld?”.
Soms moet je je hond daar bijna weer in trainen door het toe te staan. Omdat we de honden met regelmaat uit het snuffelen halen omdat het ons te lang duurt, omdat wij al meters verder zijn als hij van de lijn is enzovoort.
Met regelmaat een prikkelvrije wandeling aanbieden is ook een echte aanrader en ook erg goed voor jou & je hond. In plaats van elke keer maar weer naar die plek met andere honden bijvoorbeeld.
De valkuilen van de energieke hond als individu of als hondenras
Bij hondenrassen of honden als individu met een energieke eigenschappen zijn er een aantal valkuilen. Zo zie je vaak dat deze hondenrassen vaak een kleiner stressemmertje hebben. Dus ze zitten veel sneller vol. Uiteraard bepaald de individu altijd de grootte van het stressemmertje. Ik geloof ook dat je een stressemmertje wel kan vergroten.
Door de energieke eigenschappen zie je ook vaak dat de hond:
- Overprikkeld is
- Mentaal uitgeput is
- Oververmoeid is
- Uitgeput en opgebrand is
Let op: door dit temperament zie je niet altijd dat het gaat over vermoeidheid en vol zitten bijvoorbeeld.. Enerzijds vanwege die stresshormonen die maar blijven aanzetten tot actie. En anderzijds omdat het vaak honden zijn die:
- In goede conditie zijn
- Altijd actief kunnen zijn (onder andere vanwege die conditie)
- Altijd actief lijken te zijn
- Fysiek en mentaal (!) de activiteit ook echt nodig hebben om zich goed te voelen
Dat betekent dus verder kijken dan onze neus lang is wanneer we deze hulpvraag willen tackelen.
Waar begint de hulpvraag nou echt? En is de hond energiek? Heeft hij teveel energie? Of is eigenlijk eerder het tegenovergestelde aan de gang en stuitert de hond maar door vanwege al die stresshormonen en is het eigenlijk stress, uitputting en vermoeidheid?
Uithoudingsvermogen bij je hond creëren door meer te doen
Er wordt vaak gezegd: “Veel doen met je hond is slecht want dat zorgt alleen maar voor meer uithoudingsvermogen bij je hond”.
Ik vertel je graag waarom dit een stuk genuanceerder ligt…
Het doet overkomen alsof uithoudingsvermogen slecht is. Maar er is toch niks mis met topfit zijn? Als jij topfit bent dan doet dat toch ook iets met je in positieve zin!?
Ik denk dat er honden zijn die uitermate geschikt zijn om als topsporter door het leven te gaan.
Het is fantastisch,alleen
Nimrod, mijn hond en een Tervuerense herder, was zo’n hond. Ik deed op fysiek niveau heel veel met hem . Samen hardlopen. Samen fietsen (kilometers), ureeeen wandelen!
Het was fantastisch.
Alleen…
Is het niet altijd het juiste tegengewicht wanneer je hulpvragen hebt. Je zult wel de juiste balans moeten vinden. En daar gaat het wel eens mis. Been there. Done that.
Een hond kan zo zijn ‘ei’ kwijt. Als jij zo’n topsporter hebt (bepaalde rassen meer dan anderen) kan het een fantastisch onderdeel zijn. Let er wel op…
De juiste balans heeft te maken met de kwaliteit van wat je aanbiedt. Je hebt ook te maken met stresshormonen.
Deze vormen van uitdagen zorgen voor stress (aanmaak van stresshormonen) en doen dus iets met de rest van het totaalplaatje. Het “stressemmertje”.
Meer doen met je hond betekent voor mij niet nog een rondje door dat (drukke) losloopgebied. Waarbij je X honden tegenkomt!
Als jij een hulpvraag hebt die gaat over reactiviteit, drukte, onstuimigheid of hyperactiviteit. Dan is dat niet de juiste balans. Dan is meer doen niet slecht.
Maar niet op deze manier…
Herstelbevorderende activiteiten
Je zult herstel bevorderende activiteiten moeten aanbieden.
Anders blijft je hond rondjes draaien in dezelfde cirkel. Dan werkt uithoudingsvermogen averechts.
Rust. Balans. Kwalitatieve prikkels.
Zorgen dat de druk van de ketel kan!
Dat het tolerantieniveau voor lichaamsbeweging hoger wordt is geen probleem. Als de rest in balans is.
Als het past bij jouw leefstijl. Als jij ook zo bent. Als je het waar kan maken. Als het een onderdeel van jullie relatie is.
ALS je de rest ook op orde hebt.
Uithoudingsvermogen is niet het probleem
Uithoudingsvermogen is niet het probleem.
Niet kunnen herstellen, geen match qua leefstijl, te weinig slapen, geen uiting kunnen geven aan de hondse behoeften, te weinig snuffelen en teveel kwantitatieve prikkels zijn wel een onderdeel van het probleem.
