Je hebt een hond die op ieder geluid reageert. Of zoals ik het altijd verwoord: je hond reageert op iedere scheet die gelaten wordt. En af en toe word jij er helemaal simpel van.
Herkenbaar?
Hoe ziet het eruit als je hond op ieder geluidje reageert?
Er zijn verschillende manieren waarop een hond op ieder geluid kan reageren.
Manieren kunnen zijn:
- Blaffen
- Soort van inwendig grommen / brommen (niet hoorbaar voor de buren, maar bij jou gaat het inmiddels door merg en been ;)).
- Je hond ligt altijd een soort van net niet te slapen… hij ligt altijd wat alert: klaar voor actie.
- Schrikken
- Blaffen naar de deur of het raam toe (alsof er wat aankomt)
- Rusteloos/ongedurigheid
- Hijgen
- Kwijlen
- IJsberen
- Zich willen verstoppen (onder de tafel liggen, weg willen kruipen)
- Sloopgedrag
- Zelfbeschadiging
Op welke geluiden kunnen honden zoal reageren?
Honden kunnen natuurlijk op alle geluiden reageren die je maar kan verzinnen.
Je kan denken aan:
- Vuurwerk
- Onweer
- Klapperende deuren
- Wind
- Geluiden op TV
- Andere honden buiten
- Katten buiten
- Geluiden van kinderen
- Auto’s
- Geluiden die lijken op sleutels (ze denken bijv. dat er iemand binnenkomt)
- Deurbel (eventueel bij een ander)
- Geluiden van de buren
- Iets dat buiten kleppert
- Knallende uitlaat
- Vrachtwagen/aanhangers
- Motoren
- Auto’s die voor je deur gaan parkeren
- Fietsers
- Voorbijgangers
- De kat of kinderen die door huis lopen en bewegen
En ga zo nog maar even door! Je hebt honden die veel op geluiden reageren en honden die dit soms doen.
Soms zijn er ook geluiden die wij niet zo goed waarnemen, maar honden wel. Ik heb het dan niet alleen over geluiden die zo hoog liggen qua frequentie dat wij als mensen ze niet waarnemen. Ik heb het gewoon over geluid in het algemeen om dat honden natuurlijk sowieso beter horen dan wij.
Waarom reageert een hond op ieder geluid?
Niet iedere hond reageert op elk geluid en ook voldoende honden reageren de ene dag wel op geluid en de andere dag kunnen ze dat beter negeren.
Iedere hond heeft zijn eigen reacties op stimuli. Er zijn wel degelijk hond die inderdaad gevoeliger zijn voor geluiden dan anderen. Bekende voorbeelden zijn de Friese Stabij en de Border Collie. Uiteraard is dit geen standaard “kenmerk” van dit ras.
Er zijn verschillende factoren die van invloed kunnen zijn op hun reacties op geluid.
Oorzaken kunnen zijn:
- Aangeboren: sommige hondenrassen zijn er simpelweg vatbaarder voor, zoals bijvoorbeeld de Border Collie of Friese Stabij. Dit zijn rassen waar het vaker dan gemiddeld voor kan komen.
- Rasgebonden eigenschappen: Herdershonden en jachthonden kunnen bijvoorbeeld een aangeboren waakzaamheid en alertheid hebben die hun gevoeliger kan maken voor geluiden in hun omgeving.
- Vervelende ervaringen met geluid. Het kan ook zijn dat jij dit niet bewust zo hebt meegekregen. Honden zijn associatieve leermeesters. Het kan zijn dat ze (bepaald) geluid gekoppeld hebben aan iets negatiefs. Zelfs zonder dat je het door hebt of wanneer je het ook daadwerkelijk hebt gezien bij je hond.
- Socialisatie: socialisatie kan een rol spelen bij hoe jouw hond kan omgaan met geluid. Zeker wanneer je hond zich al snel wat angstig of onzeker voelt. Een slechte/verkeerd of geen socialisatie kan maken dat je hond hierdoor extra alert is voor geluid.
- (Chronische) stress: wanneer je hond stijf staat van de stresshormonen resulteert dit vaak in een soort “actie” stand.
- Angst: een angstige hond kan in een vicieuze cirkel belanden. Waardoor (geluids)angsten gegeneraliseerd gaan worden. Daar waar eerst nog maar een paar dingetjes een probleem waren, lijkt het steeds meer te worden. Geluiden kunnen hun nerveus maken, ze kunnen hun rust niet vinden en noem het maar op. Lees hier meer over de rol van probiotica bij honden met angst.
- Hyperactiviteit: een hond die hyperactief is een soort van terugtrek autootje. Zo noem ik ze altijd. Ze schieten alle kanten op behalve de goede. Geluid kan hun opwinding verhogen wat kan resulteren in reacties zoals blaffen, janken of onrustig gedrag.
- Gehoorproblemen: Soms kan een hond extreem reageren op geluiden omdat hij gehoorproblemen heeft. Als een hond slechthorend is, kan hij gevoeliger worden voor de geluiden die hij wel kan waarnemen.
- Ouderdom: uiteraard kan het bovenstaande punt dan een rol spelen. De hond kan het minder goed horen of zien waardoor hij het niet altijd goed kan plaatsen. Hierdoor kunnen ze extra “aan” staan. Of in principe minder reageren, maar als ze dan iets horen een tikkeltje – voor ons – overdreven reageren.
- Nieuwsgierigheid: Net als mensen kunnen sommige honden van nature nieuwsgierig zijn, wat hen aanzet om te reageren op elk nieuw geluid dat ze horen.
- Pijn: pijn veroorzaakt verandering in het zenuwstelsel. Hierdoor kan er een verhoogde gevoeligheid ontstaan voor allerlei stimuli. Waaronder geluid (of licht bijvoorbeeld). Eigenlijk verlaagt de belastbaarheid van de zintuigen.
- Verveling: niet zelden is verveling het probleem van een hond die reageert op ieder geluidje. Onderprikkeling zorgt indirect ook voor overprikkeling.
Kijk altijd naar het totaalplaatje
Wanneer je aan de slag wilt met de hulpvraag van je hond is het altijd belangrijk om naar het totaalplaatje te kijken.
Over het algemeen is het belangrijk om te begrijpen dat het reactiepatroon van een hond op geluiden een combinatie is van zijn genetische aanleg, persoonlijkheid, training, gezondheid en leefomstandigheden.
Als een hond buitensporig reageert op geluiden en dit problematisch wordt, is het raadzaam om een dierenarts (pijn uitsluiten/medicatie) of een professionele hondengedragstherapeut te raadplegen om de oorzaak te achterhalen en passende maatregelen te nemen.
Het is ook zeker raadzaam om juist een (het liefst in combinatie) osteopaat of fysiotherapeut in te schakelen om pijn uit te sluiten/aan te pakken. Simpelweg omdat dit toch weer echt een expertise is. Dat geldt ook voor een homeopaat of holistische dierenarts ook accupunctuur, bioresonantie en anderen manieren kunnen zeer effectief zijn.
Stress en overgevoeligheid voor geluid
Stress doet heel veel bij honden. Het is daarom belangrijk om te weten wat stress bij honden betekent. Maar het is ook goed om te weten wat je hond kan doen als hij stress heeft.
Stress is een fysiek proces. Dat betekent dat er als reactie op een bepaalde stimuli stresshormonen worden aangemaakt. Stress is onvermijdelijk en is zowel positief als negatief. Stress kan er alleen wel voor zorgen dat je hond in een soort “aan” modus komt. En wanneer dat een langere tijd gebeurt zorgt dit vaak voor onder gedrag zoals:
- Reageren op ieder geluidje
- Je overal achtervolgen
- Reactiviteit aan de lijn
- Rijgedrag
- Hyperactiviteit (hyperarousal)
- Opwinding
Het stressemmertje van je hond
Het figuurlijke stressemmertje van je hond geeft alvast een klein inzichtje van hoe dit werkt. Als het stressemmertje van je hond vol zit en de energiereserves van je hond er door heen zijn ontstaat er vorm van alertheid. Een vol / overstromend stressemmertje kan zorgen voor gedragingen zoals:
- Moeizaam slapen (met moeite zelf zijn rust pakken >> ontdek hier wat het belang van slapen is voor je hond)
- Nooit moe te lijken worden (ongeacht alles wat je doet)
- Een staat van hyperactiviteit (juist alleen buiten/binnen of beiden)
- Blaffen
- Uitvallen aan de lijn
- Plassen in huis
Uiteraard zijn er nog veel meer gedragingen een gevolg van een vol stressemmertje. Maar nog belangrijker is om te weten dat de stress niet het probleem op zich is. De stress moet wel aangepakt worden. De stress moet verlaagd worden. Maar naast dat moet vooral de veroorzaker van die stress aangepakt worden. Anders is het dweilen met de kraan open.
Wat kan je doen als je hond reageert op ieder geluidje?
Het is lastig om hier een heel concreet plan voor jouw hond op te stellen. Hoe je het ook wendt of keert is dat maatwerk. Want de vraag begint bij: “wat is nou de echte, achterliggende oorzaak van dit gedrag bij jouw hond”? Niet iedere hond die reageert op elk geluid heeft dezelfde achterliggende oorzaak.
Stress verlagen bij je hond.
Het is belangrijk dat de stress bij je hond verlaagt wordt. Er zijn verschillende manieren om de gemoedstoestand van je hond te verlagen. Je wilt weten hoe je je hond rustiger kunt krijgen.
In heel veel gevallen betekent dit toch wel iets aanpassen in de leefstijl van de hond op dit moment. Dat heeft vaak ook te maken met het kennen van de lichaamstaal van de hond. Zodat je kan herkennen hoe de hond zich voelt in een bepaalde situatie.
Het is ook belangrijk om:
- Te voorzien in de ethologische behoefte van je hond (die gaat verder dan nog een rondje wandelen omdat hij wel veel beweging nodig heeft)
- Snuffelen
- Voldoende slaap
- Kauwwerk
- Likwerk
- Pijn uitsluiten
- Ondersteunden (homeopatische) hulpmiddelen. Bijvoorbeeld BachBloesems of Zylkéne. Ik noem nu maar twee dingen, hiervoor zijn ontzettend veel mogelijkheden.
- Mentale stimulatie
Desensitisatie en counterconditionering
Desensitisatie en counterconditionering zijn een zeer effectief en bewezen methode om de hond te leren omgaan met geluiden. Als dit daadwerkelijk het probleem is. Want niet zelden is het reageren op ieder geluidje een gevolg van iets anders. Zoals hierboven verschillende oorzaken beschreven staan.
Als jouw hond zich gewoon stierlijk verveelt, dan kan daar zomaar je oplossing liggen. Verveling kan ook aanwezig zijn ondanks dat jij x uur/kilometers per dag loopt. Als er een gebrek is aan mentale stimulatie of er is weinig ruimte voor de natuurlijke gedragingen van je hond dan kan verveling (en dus stress) alsnog op de loer liggen.
De aanpak voor deze hulpvraag (en eigenlijk iedere hulpvraag) hangt dus af van de oorzaak. Omdat bijvoorbeeld pijn als oorzaak een totaal andere plan van aanpak gaat hebben ten opzichte van verveling als oorzaak voor deze hulpvraag.
Maak positieve associaties
Wanneer je weet wat je hond eng vindt kan het helpen om hier iets positiefs aan te koppelen. Zodat hetgeen wat je hond nu als eng ervaart de voorspeller van iets positiefs gaat worden. Dat is eigenlijk het hele concept van desensitisatie en counterconditionering.
Deze twee trainingsvormen zijn onlosmakelijk met elkaar verbinding. Desensitisatie staat namelijk voor het systematisch blootstellen aan… . Dat is in dit geval (en in heel veel gevallen) nodig om dat je hond anders niet meer goed kan leren. Als hij namelijk in een zone zit waar hij niet voor rede vatbaar is (als zijn gemoedstoestand te hoog is) dan werkt je training niet (voldoende).
