Ik spreek vaak over de gemoedstoestand van je hond. Een term die aangeeft hoe je hond zich voelt. Die gemoedstoestand kan van alles zijn. Maar er kan ook van alles uit ontstaan. Lees maar eens mee.
Wat is een gemoedstoestand?
Een gemoedstoestand is een bepaalde “modus” die een hond een bepaalde tijd heeft. Die gemoedstoestand kan bestaan uit 1 of meerdere emoties. Die gemoedstoestand kan positief of negatief zijn.
Welke gemoedstoestanden zijn er?
Je hebt positieve en negatieve gemoedstoestanden. Toch kan het bij je hond lastig te onderscheiden zijn als je alleen aan de buitenkant beoordeelt wat je hond laat zien.
Een hond die mega enthousiast is kan namelijk in die modus komen door zowel negatieve als positieve emoties.
Je kan denken aan:
- Ontspannen
- Vrolijk
- Opwinding
- Apatisch
- Gestresst
- Neerslachtig
- Verdriet
- Boosheid
- Bang zijn
Verschillende zones
Laten we de gemoedstoestand van je hond eens onderverdelen in 3verschillende zones.
- Groene zone
- Gele/oranje
- Rode zone
Groene zone = laag
Je ziet hier in stadium 0-1.
Stadium 0
Geen tekenen van spanning, angst en stress. Er is een ontspannen lichaam.
Er is interactie tussen jou en je hond.
Stadium 1
Het kan zijn dat je kleine signalen van spanning, angst of stress waarneemt. Lip likken, hoofd wegdraaien, oogcontact vermijden, poot optillen, hijgen. Je ziet het niet vaker dan keer in een minuut. Hond is nog steeds voor rede vatbaar.
Gele/oranje zone = gemiddeld
Je zit hier in stadium 2-3.
Stadium 2
Je hond bouwt langzaam op. Oren gaan naar achteren, staart omlaag, mondhoeken strak, gefronste wenkbrauw, langzamer lopen. Hond kan nog steeds voor rede vatbaar zijn.
Hij maakt contact met jou en wil z’n snoepjes nog.
Rode zone = hoog
Je zit hier in stadium 4-5.
Stadium 4
Je hond bevriest, gaat fixeren. Je hond laat de focus niet meer los, overmatig hijgen, versnelde ademhaling, trillen, blaffen, “uitvallen”.
De hond wil geen enkele vorm van koekje meer. Geen interesse in interactie met jou. Hij is niet voor rede vatbaar. Hij heeft “bananen in z’n oren”.
Stadium 5
Duidelijke signalen van spanning, angst en/of stress. De hond kan blaffen, lip optrekken, grommen, happen, snappen en bijten! Hij is niet meer voor rede vatbaar, onbereikbaar. Commando’s, trucjes en koekjes werken niet meer.
Waarom is het belangrijk dat je een gemoedstoestand herkent?
De gemoedstoestand vertelt je veel. Het is een indicator van hoe je hond in zijn vel zit. De gemoedstoestand kan tijdelijk even veranderen. De gemoedstoestand geeft ook een algemene indicator aan.
Om iets zinnigs over de hoe en wat van de gemoedstoestand van je hond te zeggen zal je moeten kijken naar het totaalplaatje.
Een hoge gemoedstoestand voorspelt maar zelden iets goeds. Daarmee bedoel ik dat er bijna altijd wel gedrag uit ontstaat die jij als baasje waarschijnlijk minder prettig vindt. Dat komt omdat je hond er onvoorspelbaar van wordt. Het komt omdat je hond een laagje over zich heen heeft. Bij wijze van spreken. Je moet veel meer moeite doen om tot je hond door te dringen.
Uit een gemiddelde of hoge gemoedstoestand kunnen bijvoorbeeld de volgende gedragingen ontstaan:
- Uitvallen aan de lijn
- Opspringen
- Piepen, janken of blaffen in de bakfiets
- (Overmatig) blaffen
- Je overal achtervolgen
- Poep eten
- Plassen in huis
- Fiddle About
- Ongedurig zijn
- Blaffen als de bel gaat
Is een overenthousiaste hond wel zo blij?
Overenthousiasme is een mooi voorbeeld van gedrag dat zowel door een negatieve spanning als positieve spanning kan ontstaan. Dan spreken we over de onderliggende emotie.
Stel jouw hond ziet een andere hond. Dan kan het zijn dat je hond daarbij een negatieve emotie of een positieve emotie ervaart. Die emotie zorgt voor een response. Oftewel: het zorgt voor de aanmaak van stresshormonen en daaruit ontstaat bepaald gedrag.
Als een hond iets als negatief ervaart denken we logischerwijs dat het gedrag wat hierbij hoort gaat over uitvallen, grommen of juist de staart tussen de benen en willen wegkruipen. Ik noem maar even twee uitersten.
Toch kan een overenthousiaste gemoedstoestand ook ontstaan omdat je hond eigenlijk aangeeft “ik vind hier wat van, dit vind ik ingewikkeld/spannend.
Ik zeg vaak “de hond schiet door in zijn gedrag”. Je ziet bij dit gedrag ook vaak de Fiddle About. Denk maar eens aan gek clownesk gedrag. De gekke 5 minuten, zo wordt het ook weleens genoemd. We zien dit vaak als iets grappigs of als spel. Toch is de Fiddle About bij honden iets anders. Het is een copingmechanisme.
Met, onder andere, behulp van counterconditionering en desensitisatie kan je wat doen aan de emotie van je hond.
Oorzaken verschillende gemoedstoestanden
De gemoedstoestand van je hond is eigenlijk een gevolg van iets.
- Aangeleerde hyperactiviteit
- Volle stressemmer van je hond
- Onderliggende emoties
- Overprikkeling
- Verveling
- Lichamelijke klachten
- Rust niet als basis nemen
- Bepaalde rassen schieten sneller omhoog dan andere rassen
