Gedragsproblemen zijn best ingewikkeld. Er zijn een aantal factoren die invloed hebben op gedragsproblemen. Waaronder een opgewonden gemoedstoestand. In dit artikel lees je meer.
Wat is opwinding?
Opwinding is een gemoedstoestand die ervoor zorgt dat je hond op dat moment handelt vanuit een hoger energielevel. Dit betekent dus dat je hond hoog in zijn energie zit. Een hond die hoog in zijn energie (of teveel energie heeft) zit schiet sneller in zijn stress level. Vanuit opwinding ontstaat er vaker iets negatiefs dan iets positiefs.
Waardoor ontstaat opwinding?
Er zijn verschillende redenen die er voor zorgen dat een hond een opgewonden gemoedstoestand heeft. Wij hebben een (hele) grote invloed op de gemoedstoestand van onze hond. Enerzijds omdat we ons niet bewust zijn van wat we uitstralen ten opzichte van de hond (je kunt moeilijk van je hond verwachten dat hij rustig is als jij dat niet bent). Ik noem dat aangeleerde hyperactiviteit. Anderzijds omdat wij de hond niet begeleiden om van opwinding naar rust te gaan.
In feite dus een gebrek aan kennis, waaronder van de lichaamstaal van honden. Veel honden weten maar al te goed hoe ze omhoog moeten schieten, maar niet hoe ze weer rustig kunnen worden.
Oorzaken van opwinding kunnen zijn:
- Associaties (ontstaan door ons toedoen, de hond is bewust of onbewust zijn gemoedstoestand gaan koppelen aan een bepaalde handeling omdat hij toen een gewenst effect kreeg, een speeltje, een voertje, aandacht etc)
- Jouw energie (wat je uitstraalt, hoe je je voelt)
- Ras (er kunnen hondenrassen zijn die sneller omhoog schieten in hun energie dan andere rassen)
- Te snel iets verwachten van je hond
- Gebrek aan slaap
- Stress
- Onduidelijkheid (hond begrijpt niet wat er verwacht wordt van de hond)
- Niet goed aangeleerde vaardigheden
- Belonen vanuit opwinding (dus associatie)
- Hond krijgt te weinig mogelijkheden om de gemoedstoestand te verlagen
- Hond wordt niet begeleid naar een rustige gemoedstoestand
- Hond wordt constant blootgesteld aan stressvolle situaties
- Enzovoort
Wat zijn de gevolgen van opwinding?
Stel je hond kan functioneren tussen level 0-10 dan is zijn relaxte gevoel tussen 0-5. Ik noem dit altijd het ‘hang-lekker-in-je-hangmatje-op-Ibiza-gevoel’. Je wilt dat je hond ontspannen en relaxed is toch? Bij gedragsproblemen zitten veel honden tussen level 5-10. Oftewel hoog in hun energie.
Enerzijds logisch, zou je zeggen, maar dat is niet helemaal waar. In de meeste gevallen kun je voorkomen dat je hond zo omhoog schiet. Als je het niet kunt voorkomen dan kun je het zeker wel begeleiden en ervoor zorgen dat je hond zakt in zijn energie. Iets wat de meeste mensen vergeten of niet op die manier uitvoeren dat het effect optimaal is.
Opwinding en stress
Daar waar opwinding ogenschijnlijk leuk of zelfs dominant kan lijken is het tegendeel vaker waar. Opwinding is niet fijn. In de meeste gevallen is er sprake van stress en onzekerheid bijvoorbeeld. Daarnaast is er ook een groot gebrek aan impulscontrole, juist dit gebrek aan impulscontrole kan zorgen voor stress. Je krijgt een beetje het ‘kip-zonder-kop-effect’. Je hond is niet oncontroleerbaar er is een gebrek aan training van impulscontrole.
Situaties waarin je hond opgewonden, als gevolg van stress, kan laten zien kunnen zijn:
- Angst voor vuurwerk/knallen
- Onweer
- Gebrek aan slaap
- Blaffen in de tuin
- Ongedurig zijn; je hond staat constant ‘aan’
- Trekken aan de lijn
- Bij bepaalde prikkels (mannen, mensen met paraplu, auto’s, bepaalde voorwerpen etc)
- Teveel prikkels
- Te weinig rust
- Enzovoort
De menselijke interpretatie van opwinding
Opwinding kan er uit zien alsof de hond heel druk en enthousiast is. Het gevaar hiervan is dat we stress, communicatie signalen en de daadwerkelijke boodschap niet zien. Daarnaast is dit een menselijke interpretatie. Iets wat vrolijk lijkt is niet per direct vrolijk. Integendeel.
Jij kunt ook zeggen dat het goed met je gaat, terwijl je van binnen een baaldag hebt, toch? In de meeste gevallen is dit een gebrek aan kennis van hondengedrag. Opwinding kan lijken op enthousiasme maar is niet altijd positief en pakt zeker niet altijd positief uit. Dat kan voor de hond zo zijn, omdat hij zich er niet fijn voelt en voor jou! Daarnaast heeft een opgewonden gemoedstoestand ook invloed op de omgeving, denk hierbij aan mensen en andere honden bijvoorbeeld.
Het stressemmertje van je hond
Wanneer het stressemmertje van je hond voller en voller raakt is opwinding al snel een gevolg. Het stressemmertje is een metafoor voor het stresslevel van je hond. Het is een hele duidelijke indicator van je hond om aan te geven hoe het er voor staat.
Dat stressemmertje raakt zowel gevuld door positieve als negatieve spanning. Dat betekent dus ook dat opwinding zowel die positieve als negatieve emotie als onderlaag kan hebben. Het is wel essentieel om te kijken naar wat de onderlaag is. Zodat je je hond op de juiste manier kan helpen.
Welke gedragsproblemen staan in verbinding met opwinding?
Eigenlijk heeft opwinding een hele grote invloed op heel veel gedragsproblemen, hieronder vind je een paar voorbeelden:
- Trekken en/of uitvallen aan de lijn
- Opspringen tegen jou of andere mensen
- Niet luisteren wanneer je hond los van de lijn is
- Blaffen als de bel gaat
- Overenthousiasme/drukte bij honden
- Snel overprikkeld of gestresst
- Je achtervolgen of continu in de gaten houden
- Niet op zijn plaats kunnen blijven liggen
- Niet in de auto willen
- Onrustig zijn in de auto
- Niet slapen
- Obsessief zijn met speeltjes, takken, of bijvoorbeeld zijn eten
- Heel wild naar andere honden toe zijn
- Niet goed om kunnen gaan met kinderen
- Reageren op fietsers, wandelaars (zonder honden) of andere situaties die voorbij komen
- En nog veel meer gedragsproblemen
