Onweer: een van de grote angsten voor veel honden. Daar waar de ene hond geen kick geeft, geeft de andere hond al ruim van te voren aan dat er onweer aankomt.
Herken jij dit?
- Reageert jouw hond al ruim voordat het echt onweert op de druk in de lucht? En weet je daardoor precies dat het gaat onweren?
- Is jouw hond onrustig wanneer het onweert of misschien zelfs daarvoor al?
- Piept jouw hond als het onweert?
- Rilt jouw hond (veel) wanneer het onweert?
- Kun jij je hond nog niet alleen achter laten in een ruimte (bijvoorbeeld woonkamer) omdat hij dan tegen de deuren opspringt?
- Kruipt jouw hond weg wanneer het onweert?
- Plast jouw hond in huis?
- Kwijlt jouw hond extreem veel tijdens het onweer?
- Doet jouw hond heel druk wanneer het onweert?
- Of ervaar je andere gedragingen wanneer het onweert?
Herken jij één van de bovenstaande punten? Dan is jouw hond vast bang voor onweer en wil jij als liefdevolle baas graag je hond helpen. Dat kan ik mij heel goed voorstellen!
Mijn hond is bang voor onweer
De luchtdruk verandert, het begint te regenen en/of te knallen en binnen een (zeer) korte tijd is jouw relaxte hond verandert in een gestresste hond die, misschien, het liefst via het afvoerputje weg zou kruipen om zover mogelijk van de onweer vandaan te zijn.
Onweer: veel honden zijn er bang voor! Maar waarom eigenlijk en wat kun je er aan doen?
Hond voelt onweer aankomen
Veel baasjes zullen wel herkennen dat honden zich anders gedragen vlak voor dat het daadwerkelijk onweert. Veel dieren hebben scherpere zintuigen dan wij mensen.
Dieren (in het algemeen) kunnen reageren op geluiden, gevoelens, veranderingen etc. die wij mensen niet altijd (meer) kunnen waarnemen. Naast geluid zijn veel dieren ook in staat om de druk van de omgeving aan te voelen.
Honden nemen verandering in luchtdruk waar
Je kunt je dus wel voorstellen dat wanneer de luchtdruk verandert (want dat is wat er gebeurt wanneer het gaat onweren) dat honden daar op reageren. Dieren zoeken dan van nature een veilig heenkomen. Een grote daling in de luchtdruk is een voorbode van naderend noodweer. De vochtluchtigheidspercentage loopt al snel op wanneer het gaat onweren en ook kun je soms al ruiken dat er onweer in de lucht hangt. Als wij al deze signalen al waarnemen, dan kun je je wel voorstellen dat jouw hond (met scherpere ontwikkelde zintuigen) dit zeker waarneemt.
Wist je dat veel dieren deze zintuigen zo goed hebben ontwikkeld? Zo kunnen kikkers enorm lang en hard gaan kwaken wanneer er noodweer aankomt, worden koeien rusteloos, gaan vogels lager vliegen en lijken bijen en vlinders zich te verstoppen in bloemen. En wist je dat zelf spinnen hun spinnenweb gaan aanpassen om hun huisje te beschermen tegen wind en andere invloeden van het noodweer? Dit doen ze bijvoorbeeld door een gaatje in het web te maken en het oppervlak te verkleinen.
Honden zijn instinctief
Onweer laat heel duidelijk zien dat we te maken hebben met een dier. Dieren willen van nature een veilig heenkomen hebben wanneer er noodweer aankomt, dat is hun instinct. Dat is een manier van overleven: dekking zoeken! Is dat bij ons mensen niet hetzelfde?
Toch kunnen honden niet altijd doen wat hun instinct van hun verlangt, simpelweg omdat hun instinct vaak lijnrecht tegenover onze verlangens staan. Daarnaast is het logisch dat een dier van nature andere keuzes zou maken dan een dier dat gedomesticeerd is en in onze huizen rondloopt. Vergeet echter niet dat ook jouw hond op de eerste plaats een dier is, gedomesticeerd of niet.
Wat moet je doen bij een hond die bang is voor onweer?
Er zijn heel veel manieren om je hond te begeleiden wanneer het onweert. De manieren die aangedragen worden om je hond te begeleiden liggen verschillen nogal.
Hoe weet je dan wat goed is en hoe weet je of het werkt? Het allerbelangrijkste (juist voor dit ‘probleem’) is dat je je realiseert dat ieder levend wezen anders is en er dus geen standaard manier is om dit op te lossen. Dat wat voor de hond van de buurvrouw werkt, werkt niet per definitie voor jouw hond.
Hond bang voor vuurwerk?
Je ziet vaak dat honden die bang zijn voor onweer ook een angst hebben voor vuurwerk. Ik heb daar een uitgebreid artikel over geschreven. Die ook zinvol kan zijn voor angst voor onweer. Lees je mee?
Lees hier: mijn hond is bang voor vuurwerk
Hond kalmeren wanneer het onweert
De belangrijkste vraag is natuurlijk: hoe kalmeer je je hond wanneer het onweert? Het belangrijkste is vooral hoe je je hond begeleidt. Of je echt iets gaat oplossen op dit gebied is altijd maar de vraag. Het belangrijkste is dat je je hond een veilig en vertrouwt gevoel geeft, want het begint altijd met de basis en dat is vertrouwen en veiligheid. Zonder die basis red je het niet.
Kalmeren gaat niet altijd over het troosten van je hond omdat hij zo zielig aan het rillen is. Het rillen is namelijk een uiting van het gevoel van je hond en dat is dat hij het niet prettig vindt. Het belangrijkste is dat je dit niet menselijk gaat oplossen door je hond als een kind te behandelen, daar heeft niemand wat aan. Het is wel belangrijk dat je je hond gaat helpen.
Niet troosten, maar helpen
Je hoort al snel dat je je hond niet mag troosten en dat je hem/haar moet negeren wanneer de angst voor onweer duidelijk zichtbaar is. De vraag is altijd wat betekent negeren? Want je hond daadwerkelijk negeren werkt niet bevordelijk.
Je hond geeft heel duidelijk aan dat hij zich niet fijn voelt. De boodschap achter je niet fijn voelen heeft dus ook weer te maken met veiligheid en vertrouwen. Wanneer je je hond alleen maar negeert help je hem niet daadwerkelijk, terwijl je dat wel wilt.
Er is een groot verschil in hoe je kan reageren op je hond, zonder dat je negeert of juist over dramatiseert, beide gevallen zijn niet handig namelijk. Het is niet zo dat je dit gedrag op dat moment beloont, het is wel zo dat je de hond niet helpt omdat hij niet weet wat wel de bedoeling is.
Hoe moet je dan wel je hond helpen als het onweert?
Op de eerste plaats zul je moeten werken aan de basis. Die basis begint onder andere met veiligheid, vertrouwen, liefde, respect voor elkaar en behoeftevoorziening.
Wanneer je gedragsproblemen ervaart met je hond is het al belangrijk om je af te vragen waarom deze gedragsproblemen er nou daadwerkelijk zijn. We hebben vaak voor ieder gedragsprobleem een andere oplossing, maar wat nu als alle gedragsproblemen nou eens invloed op elkaar hebben? Dat het belangrijk is dat we de kern gaan oppakken? Zodat je geen verschuiving in gedragsproblemen krijgt, maar stem geeft aan de hond op een dieper niveau.
Het belangrijkste is dus in eerste instantie om je af te vragen:
- Ervaar ik andere gedragsproblemen met mijn hond?
- Wat zou de kern op een dieper niveau kunnen zijn voor dit gedragsprobleem?
- Kan mijn hond ten alle tijden voor de volle 100% op mij vertrouwen?
- Voelt de hond zich veilig?
- Hoe voel ik mij?
- Wat verwacht ik van de hond?
- Begrijp ik de oerinstincten van mijn hond en heb ik respect voor de oerinstincten van het dier (in dit geval hond) wat ik in huis heb?
10 tips voor het omgaan met honden die bang zijn voor onweer
Er zijn -tig tips die je kunt toepassen wanneer je hond bang voor onweer is. Die tips verschillen nogal en werken niet altijd. In de meeste gevallen is dat omdat we een vorm van symptoombestrijding toepassen. Symptoombestrijding is niet zo’n groot probleem, alleen wel wanneer je je niet bewust van het daadwerkelijk verhaal achter het symptoom. Zorg er dus voor dat je ook oog hebt voor de kern en er voor zorgt dat je die kern gaat oplossen.
Tip 1 – Zorg voor een stevige basis
Ja! Dat klinkt gemakkelijk hé? Hoe doe je dat dan. De vragen die hier boven beschreven staan kun je altijd gebruiken. Het is heel belangrijk om de basis op orde te hebben. De basis moet in orde zijn, daar staat en valt alles mee. Je lost er geen gedragsproblemen mee op, je lost er wel een gebrek aan vertrouwen, veiligheid en onzekerheid mee op. Bij de basis mag je denken aan:
- Hoe zit mijn hond lichamelijk in zijn vel? Voelt hij zich goed?
- Hoe is het met zijn prikkelemmertje?
- Wordt hij voorzien in zijn behoefte?
- Krijgt hij voldoende de tijd om lekker te snuffelen?
- Voldoende tijd tijdens een wandeling?
- Snuffelwerk/hersenwerk (mentale uitdaging)
- Voldoende aangeboden om op te kauwen
- Enzovoort
Tip 2 – Help je hond
Je hoeft je hond niet te negeren. Integendeel, dat is helemaal niet fijn. Als je je angstig voelt dan wil je begrip hebben voor je angst. Met nadruk op begrip, daar staat en valt jouw reactie, ten opzichte van je hond, mee. Begrip tonen voor de emotie van je hond is wat anders dan je hond als een kwetsbaar, machteloos beestje te behandelen. Laat je hond merken dat je er voor hem of haar bent.
Van nature worden dieren niet genegeerd in de roedel of kudde, alleen er wordt niet overdreven gedramatiseerd en empatisch op elkaar gereageerd. In de dierenwereld wordt het opgelost door middel van vertrouwen en veiligheid. Dat is in de mensenwereld niet anders. Als een kind zich niet veilig voelt wanneer het onweert, gaat hij alleen naar zijn moeder toe als hij zich daar vertrouwt bij voelt en weet dat mama de bron van veiligheid is. Als dit vertrouwen beschadigd is, is het logisch dat het kind een andere bron van veiligheid gaat opzoeken.
Overdreven meegaan in de emotie van je hond is niet zinvol. Daar help je niemand mee. Je hond wordt niet banger wanneer je hem aandacht geeft als hij angstig is. Integendeel. Angst is een emotie. Het gedrag wat daar uit ontstaat is een gevolg, een uiting. Het is geen bewuste keuze! Help je hond. Wees er voorhem.
Tip 3 – Zorg voor een tegenpool
Als jouw hond zich enorm kwetsbaar, onzeker, angstig en niet prettig voelt heeft hij niks aan een baasje die precies hetzelfde doet. Ofwel: heb begrip voor zijn emotie, maar reageer niet op dezelfde manier. Blijf rustig. Help je hond door er te zijn en hem het vertrouwen te geven. Is dat veilig bij jou op de bank of onder knieën? Geen probleem, als hij zich daar veiliger voelt, sta dat dan toe.
Tip 4 – Zorg voor beschutting (laat je hond in zijn waarde)
Het is belangrijk om je hond in zijn waarde te laten. Zoals je hierboven al kunt lezen is het geen probleem als je hond een schuilplek bij jou zoekt. Het kan zelfs helpen. Zorg er voor dat je hond kan vluchten en schuilen.
Soms kan een bench daar heel erg goed bij helpen. Je kunt de bench ook afdekken door en kleden over heen te leggen. Wil je hond naar de keuken onder de eettafel liggen? Sta dat dan toe, desnoods leg jij zijn kleed/mand op deze plek. Beschutting kan ook zijn, onder een stoel, onder het bed, in de keuken noem het op.
Tip 5 – Zorg voor afleiding
Voor sommige honden kan afleiding al meer dan voldoende zijn om zich beter te voelen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan een kong, een snuffelmat, andere hersenwerkjes of een groot bot. Wees je er wel van bewust dat wanneer een hond echt angstig is hij niet echt behoefte heeft aan eten. Deze tip werkt dus alleen wanneer je hond mild reageert op onweer. Soms kan het ook helpen als je zelf wat met je hond gaat doen.
Je kunt bijvoorbeeld oefeningen met hem doen zoals commando’s en trucjes etc. Wanneer je je hond afleidt haal je de focus van de prikkel (het onweer) af. Wanneer de hond zich erg angstig voelt is dit vaak niet of voor korte tijd effectief.
Tip 6 – Masseer je hond
Het is een veel gehoorde manier dat je je hond niet moet aaien omdat je hem of haar anders beloont. Dat is niet altijd terecht. Stel: jij hebt stress, vind je het dan ook niet heerlijk als iemand je masseert? Je door je haren kroelt of wat dan ook? Daar waar het deze ontspannende werking op ons heeft, is dat bij honden niet anders.
Ook bij honden werkt een massage ontspannend. Een hond vind het heerlijk als je zachte, draaiende bewegingen maakt in zijn nekvel. Je kunt rustig heen en weer gaan en ook zijn rug en poten masseren. Het belangrijkste hierbij is dat je zorgt dat jezelf ook ontspannen hebt zodat je niet de verkeerde instructies (gevoelens) door geeft.
Tip 7 – Laat je hond niet alleen thuis
Een hond die bang is kan het beste niet alleen thuis achter gelaten worden. Een hond voelt zich niet prettig thuis want zich kan uiten tot verschillende andere gedragingen, zoals plassen in huis, slopen, joelen, blaffen etc.
Tip 8 – Maak gebruik van kalmerende middelen
Wanneer je kalmerende middelen in gaat zetten is het heel belangrijk om je te realiseren dat kalmerende middelen enkel en alleen bedoelt zijn ter ondersteuning. Net als alle andere hulpmiddelen die je inzet is het niet de oplossing. Kalmerende middelen kunnen er voor zorgen dat je hond zich beter voelt en dus minder gestresst is.
Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan Bach Bloesem Remedies, feromonenverdampers/halsbanden of andere homeopatische middelen. Het voordeel van homeopatische middelen is dat ze veilig zijn. Het nadeel kan zijn dat jij niet weet welke homeopatische middelen voor jouw hond het beste zijn. Dit verschilt per lichaam. Wanneer je echt wilt weten wat voor jou hond werkt, op homeopatische basis, dan kun je het beste je hond laten behandelen bij een holistische dierenarts.
Kalmerende middelen van de dierenarts
Kalmerende middelen kun je ook bij de dierenarts verkrijgen. We spreken dan in feite over medicatie. Het voordeel hiervan is dat de werking effectiever kan zijn. Het nadeel is dat er meer bijwerkingen aan vast zitten. Voor welke kalmerende ondersteuning je ook kiest, wees je er van bewust dat je dit enkel en alleen gebruikt ter ondersteuning.
Tip 9 – Desensibilisatie
Desensibilisatie betekent grofweg dat je je hond ‘ongevoelig’ maakt voor de harde knallen, flitsen etc. Helemaal ongevoelig maken is misschien niet haalbaar, maar je leert de hond wel omgaan met de prikkels en geeft daar een positieve emoties bij. Bij desensibilisatie is het van belang dat je dit geleidelijk aan opbouwt. Hiervoor kan je ook advies vragen bij een hondengedragsdeskundige. Die kan je verder op weg helpen.
Maak gebruik van een CD
Je kunt desensibiliseren door gebruik te maken van een CD met vuurwerk en onweersgeluiden of op YouTube op zoek te gaan naar onweersgeluiden. Het is belangrijk om deze geluiden af te spelen bij een laag volume en met korte tussenpozen, zeker wanneer je dit wilt opbouwen. Het geluid van onweer moet onregelmatig zijn, net als bij echte onweer.
Je kunt dit opbouwen door het volume steeds hoger te zetten. Het is van belang dat je je hond afleidt door met hem te spelen, apporteren of een andere plezierige activiteit aan te bieden. Dit kan een lang proces zijn waarbij veel geduld nodig is, maar veel honden voelen zich er daardoor uiteindelijk comfortabel bij. Het is heel belangrijk dat je het stressniveau van je hond goed in de gaten te houden.
Herken jij de stressignalen bij je hond.
Tip 10 – Voorzie in de behoeftes van je hond
Behoeftevoorziening is heel belangrijk. Dankzij de handige weerapps en websites kunnen we precies op de hoogte gehouden worden van wanneer het gaat onweren. Onweer in Nederland gaat vaak ook gepaard met warme dagen, wat betekent dat je niet altijd veel kunt bewegen met je hond.
Maar het kan je wel helpen om hier bewuster mee om te gaan. Zo kun je bijvoorbeeld toch een uitlaatklep geven, door ’s ochtends heel vroeg iets met je hond te ondernemen. Het is belangrijk dat je voorziet in behoeftes zoals voldoende lichaamsbeweging, rust, goede voeding, veiligheid, uitdaging die zorgt voor verdieping etc.
Angst is een emotie
Angst is een emotie. Bij een emotie is het belangrijk om te weten dat een hond hier geen controle over heeft, het gaat onbewust. Angst is dus ook geen karakter eigenschap. Een emotie staat dus op een bepaalde manier los van het individu van nature. Angst kan door verschillende factoren aanwakkeren en in verschillende gradaties aanwezig zijn.
Dit hangt af per situatie. Het is belangrijk dat je bij een hond met angst de hond gaat steunen. Wanneer je je hond steunt geeft dit duidelijkheid en leiding wat maakt dat een situatie minder beangstigend wordt. Steunen betekent dus niet heftig troosten, onnodige veel en overdreven praten en je hond als een klein kwetsbaar kind te behandelen. Het betekent dat je begrip hebt voor zijn emotie, zijn emotie (h)erkent en dat je heel duidelijk dat merken dat je hem of haar steunt en begeleidt.
Ervaar jij een probleem met je hond?
Naast dat je hond bang is voor onweer kunnen er ook nog andere ‘gedragsproblemen’ aanwezig zijn. Bij gedragsproblemen is het van belang om de kern van het probleem te herkennen. Op die manier kun je je hond op een dieper niveau helpen.
Een gedragsprobleem is hooguit een uiting voor iets wat er daadwerkelijk aan de hand is. Wanneer je die uiting op die manier kunt beschouwen en het daadwerkelijke probleem kunt beantwoorden kan je je hond pas echt helpen.
