Een hond castreren: waarom zou je het je doen? Wat zijn de voor- en nadelen? En om welke reden castreer je je hond nu eigenlijk wel / niet? We denken toch nog best vaak dat de hond castreren “er gewoon bij hoort”. Wist je dat ongeveer de helft van de honden gecastreerd is? Waarvan vaak meer teefjes dan reuen.
Er zijn tal van meningen over dit onderwerp, maar wat kan je er nou eigenlijk van zeggen? In dit zeer uitgebreide artikel ga ik er dieper op in. Castratie is een ingewikkeld onderwerp waar we genuanceerd naar mogen kijken, wat mij betreft.
Waarom zou je een hond castreren?
In relatie tot probleem gedrag wordt het advies om de hond te laten castreren vrij gemakkelijk gegeven. En niet alleen in relatie tot probleem gedrag maar ook tot gezondheidsvoordelen.
Ik ben niet voor of tegen castreren. Dat ligt nogal genuanceerd en is ook maatwerk. Tegelijkertijd is het wel zo dat ik niet direct voor het advies van castreren ben vanwege gezondheidsvoordelen (en het daarom maar gewoon doen) of bijvoorbeeld omdat er hulpvragen met de hond zijn. Er is vaak geen goed overwogen en onderbouwt advies wanneer je het advies krijgt om je hond te castreren. Er missen nuances en weinig maatwerk!
Ik denk dat je niet een 100% goed antwoord kan geven op het wel of niet laten castreren van je hond!
Wat betekent castreren?
Bij een reu die gecastreerd wordt, worden de testikels weggehaald. En bij de teefjes (ja ja, die worden ook gecastreerd) worden de eierstokken verwijderd.
Bij castreren worden dus de geslachtshormoon producerende organen verwijderd. Een hond die gecastreerd wordt is onder algehele narcose. De meest gebruikte castratie methode is chirurgische castratie.
Wat is het verschil tussen ‘sterilisatie’ en castratie?
Het onvruchtbaar maken van reuen noemen we castratie. In de volksmond zeggen we vaak dat we teven steriliseren. We zijn deze twee medische termen door elkaar heen gaan gebruiken. En vooral verkeerd gaan gebruiken. We zeggen vaak dat teven gesteriliseerd worden. Echter is dat niet helemaal terecht. Bij sterilisatie worden de eileiders onderbroken. In de meeste gevallen wordt bij een teefje (minimaal) de eierstokken verwijderd en in sommige gevallen ook de baarmoeder. Er wordt dus niets onderbroken. Er wordt iets weggehaald.
Dit is – even heel platgeslagen uitgelegd – het verschil tussen castreren en steriliseren. We denken vaak dat reuen gecastreerd worden en teven gesteriliseerd. Maar dat is dus niet de manier waarop je dat kan zeggen. Bij honden zie je dat zowel teven als reuen gecastreerd worden.
Wat is laparoscopische sterilisatie?
Bij een teef worden normaliter de eierstokken verwijderd door een snee van 5-15 cm in de buik. Afhankelijk van de grootte van de hond. Dit gebeurt bij een klassieke sterilisatie.
Echter bestaat er ook laparoscopische sterilisatie. Dit betekent dat er zo’n 2 á 3 gaatjes in de buik worden gemaakt van zo’n 5mm. Met behulp van een camera worden er instrumenten ingebracht in de buikholte en worden ook de eierstokken worden via deze weg verwijderd. Dit wordt ook wel een kijkoperatie genoemd. Deze ingreep is vaak minder pijnlijk, de kans op complicaties is kleiner en de hond zal sneller herstellen. De kosten van deze ingreep liggen vaak wel hoger.
Bij kleine honden is het nodig om op te vragen of dit mogelijk is voor de hond. Ondanks dat dit sterilisatie wordt genoemd, spreek je alsnog van castratie van de hond. Omdat de eierstokken worden verwijderd.
Wat zijn de voordelen van castreren?
- Minder rijgedrag (let op lees hiervoor wel het hele artikel)
- Minder weglopen (geldt hetzelfde als hierboven: wat is de oorzaak van het gedrag?)
- Minder plassen/markeren (plast de hond veel vanwege hormonale oorzaak? of is er wat anders?)
- De hond reageert minder snel en heftig
- Afname van probleemgedrag (dit kan, het hoeft niet & kan ook symptoombestrijding zijn)
- Beter trainbaar maken (vooral reuen, kan de geurtjes van teven bijvoorbeeld laten rusten)
- Beter bereikbaar
- Minder afgeleid door geurtjes van teefjes
- Minder kans op vergroting prostaat
- Minder pussige uitvloeiing uit het geslachtsdeel van de reu
- Minder kans op tumoren bij testikels (logisch, want die zijn er niet)
- Bij teven minder kans op melk klier tumoren en baarmoederontstekingen
- Goedaardige prostaatvergroting komt minder snel voor
- Minder – zogenoemd – haantjes gedrag en reuen wat meer links kunnen laten liggen
- Situaties beter van zich laten afglijden
Wat zijn de nadelen van castreren?
- Er kan meer angst zijn (zowel bij reuen als teven)
- Er kan meer agressie zijn (zowel bij reuen als teven)
- Emotionele reactie is niet veranderd
- Verhoogde kans op tumoren buiten het geslachtstelsel
- Verhoogde kans op problemen bij spieren & botten
- Geen verandering in gedrag (waar jij hoopte dat die verandering er wel zou zijn)
- Verandering van vacht
- Toename van gewicht (hoeft niet, kan wel, meestal is anders gaan voeren hier zinvol)
- Dit bovenstaande kan ontstaan vanwege vertraagde stofwisseling
- Onverzadigdbaar gevoel (meer voedsel gericht)
- Meer eten van de grond
- Beïnvloedt het immuunsysteem
- Beïnvloed de organen
- Beïnvloed de hersenen
- Beïnvloed de neurotransmitters (boodschappers tussen stofjes in de hersenen)
- Andere honden ruiken/merken dat de hond gecastreerd is
- Soms heftigere reactie van ongecastreerde reuen op gecastreerde reuen
- Zorgt voor afname van probleemoplossend vermogen
- Stress kan toenemen
- Prikkels juist minder goed van zich laten afglijden
Beter trainbaar, maar emotionele reactie niet veranderlijk
Oftewel: het kan zijn dat je hond beter trainbaar is. Simpelweg omdat je beter tot hem kan doordringen. Je hond heeft meer rust en is minder afgeleid door geurtjes bijvoorbeeld. Super fijn! Je hebt het idee dat je weer houvast krijgt.
Echter wanneer zijn gedrag niet gaat over onrust vanwege hormonale disbalans dan kan het ook lijken dat op (sommige) punten de castratie zijn werkt niet lijkt te doen. Omdat de emotionele respons richting bepaalde prikkels niet is veranderd door castratie.
Het kan dus zijn dat je merkt dat je hem sneller kan trainen, alleen als je de emotionele reactie wilt veranderen heb je wat anders te doen. Bijvoorbeeld met behulp van desensitisatie en counterconditionering. Hier zie je dus dat trainen, werken aan gehoorzaamheid en werken aan de emotionele respons twee verschillende dingen zijn. Als de hond angst ervaart richting bepaalde prikkels (bijvoorbeeld honden) dan gaat castratie dat verhelpen en kan het zelfs erger worden. Het kan wel zijn (omdat de aanmaak van testosteron plat ligt) je minder heftig en vurig gedrag laat zien.
Hierbij is i het dus altijd belangrijk om naar het totaalplaatje van de hulpvraag van je hond te kijken.
Bij welke gedragsproblemen wordt castratie geadviseerd?
Er zijn ontzettend veel redenen waarom mensen een castratie overwegen of waarom mensen dit adviseren. Daarmee beweer ik niet dat dit de weg is die je moet bewandelen. Ik geef alleen aan wat gangbare gedachtes zijn waarbij we denken dat castratie de oplossing is. Alleen dat kan je dus niet zo 1, 2, 3 zeggen. Ik denk daarbij dat castratie nooit de oplossing is, wellicht alleen (hormonale) ondersteuning als je begrijpt waar het gedrag vandaan komt.
- Uitval gedrag naar andere honden (aan de lijn en/of los van de lijn)
- Moeite met reuen
- Buiten alleen maar bezig zijn geurtjes
- Van de leg zijn als er loopjes teefjes in de buurt zijn
- Rijgedrag laten zien (hier lees je meer over in dit artikel – scroll naar beneden)
- Veel plassen (in huis) en markeren (kan ook wat anders betekenen)
- Gezondheidsproblemen voorkomen
- Moeite hebben met visite
- Hyperactief zijn
- Druk zijn
- Ongedurig zijn
- Snel overprikkeld
- Trekken aan de lijn
- Buiten totaal niet meer luisteren
- Door drammen
- Zijn rust niet vinden in huis
- Bij je weglopen als hij los van de lijn is
- Ontzettend veel snuffelen
- Uitvallen naar prikkels zoals de mountainbiker, bakfiets etc.
Wat veranderd er na een castratie?
Je legt de testosteron productie plat. Dat kan wat fysieke verandering met zich mee brengen. Je ziet vaak dat de vacht anders wordt. De stofwisseling veranderd wat, waardoor een hond kan (hoeft niet) toenemen in gewicht. Je kan zien dat de hond meer voedselgericht wordt. Dat kan voordelig zijn, maar het nadeel kan ook zijn dat je hond daardoor veel meer buiten van straat gaat eten. Het kan zijn dat het probleem waar je mee te delen had groter wordt. Het kan ook zijn dat je merkt dat je hond echt rustiger is, beheerster reageert en meer rust ervaart. Er kan van alles gebeuren, in die zin kan je de uitkomst daarin ook niet concreet vastleggen.
Dat maakt ook dat het wat mij betreft essentieel is dat zowel een gedragsdeskundige als een dierenarts hier in meedenkt alvorens zomaar te handelen om eventueel gedrag te verhelpen.
Testosteron bij honden
Testosteron (het mannelijk geslachtshormoon) is niet alleen maar een geslachtshormoon. Testosteron komt ook vrij bij stress. Het vult dus het figuurlijke stressemmertje van je hond. Een gevulde stressemmer die overloopt resulteert in explosief en heftig gedrag. Als er minder testosteron (wat functioneert als geslachtshormoon) in dat emmertje is het natuurlijk een logisch gevolg dat ‘ie minder snel overloopt. En je – als gevolg van een minder vol emmertje – minder snel heftig en explosief gedrag ziet.
De stressemmer van je hond
De stressemmer van je hond loopt niet over vanwege die stresshormonen, maar vanwege de onderliggende emotie bijvoorbeeld. Er is een emotie die er voor zorgt dat er meer testosteron (of andere stresshormonen zoals adrenaline, cortisol, noradrenaline) worden aangemaakt. Er is een prikkel nodig. Er is een emotionele en/of fysieke aanleiding nodig. Daarvoor moet je wat meer weten over wat stress bij honden betekent.
Met een castratie kan het emmertje minder snel overlopen. Dat kan voordelig werken. Waardoor je hond rustiger gedrag vertoont of minder snel in de vuurlinie zit. Alleen je hebt dan nog niks aan de onderliggende emoties gedaan bijvoorbeeld zoals spel, frustratie, angst of een andere emotie.
Door in deze vorm te castreren doe je wat mij betreft aan symptoombestrijding.
Je helpt jezelf ermee, alleen er is op intern niveau nog niks bij de hond veranderd. Je hebt je hond daarmee waarschijnlijk nog niet geholpen. De onderliggende oorzaak moet nog worden aangekeken.
Hoe voelt een hond zich na de castratie?
Een hond kan zich na de castratie echt wel even ontheemd voelen en niet zo op zijn gemak zijn. In sommige gevallen zie je – door de hormonale disbalans in het lichaam dat zich moet herschikken – ook dat bepaald gedrag juist even wat toeneemt.
Dat is ook niet zo gek, want er gebeurt nogal wat en er ligt nogal wat op de kop. Als je daardoor meer onzekerheid, angst, vurigheid, uitval gedrag, ongedurigheid of ander gedrag voor ziet terugkomen is een logisch gevolg.
Ik zou er daarom ook voor kiezen om de hond goed te ondersteunen na de castratie zodat je deze klap kan opvangen. Je vindt daarvoor meer informatie onderaan in dit artikel.
Doe het buiten lekker rustig aan, verwacht niet te veel. Biedt wat mee hersenwerk en mentale stimulatie aan. En laat het contact met honden even voor wat het is. Geef hem voldoende de tijd om te snuffelen en te slapen.
Hoe lang duurt het voordat de castratie werkt?
Gemiddeld genomen zie je dat het zo’n 6-8 weken duurt voor dat de castratie werkt. Daarbij kan je vooral zeggen dat je merkt dat je hond misschien weer een beetje de oude wordt. Dat kan ook echt wel eerder zijn. Maar vergeet niet dat castreren best wel een ingreep is. In sommige gevallen zie je dat zowel bij chemisch als bij chirurgische castratie er eerst heel even een “piek” kan komen in gedrag. Hierdoor lijkt het even erger te worden.
Je hond kan er echt wel even last van hebben. De hormoonhuishouding bij de hond veranderd drastisch en dat heeft dus ook zo zijn tijd nodig. De tijd hierboven is slechts een gemiddelde. Het is vooral belangrijk om je hond deze tijd te geven voor herstel. Zowel fysiek, mentaal als emotioneel gezien.
Wat is de beste leeftijd om een hond te castreren?
Je vindt verschillende adviezen als we het hebben over de “beste”leeftijd om een hond te castreren. De één heeft het over een halfjaar en de ander spreekt over een leeftijd waarbij de hond is uitgegroeid.
De 1 zegt dat een teef voor haar eerste loopsheid gecastreerd moet worden (of eigenlijk noemen we dat dus steriliseren, maar is het castreren) en de ander zegt juist dat je dit er na moet doen.
Wat we in het algemeen weten is dat hoe jonger je de hond castreert, hoe groter de kans op de bijwerkingen van castratie. Aan de andere kant, hoe jonger je de teef castreert, hoe minder de kans op melk klier tumoren bijvoorbeeld.
Bij teven maakt dit het ook direct wat lastig omdat het contrast – medisch gezien – hierdoor ook groot is. Er valt voor beiden wat te zeggen.
Reuen hebben weinig medische voordelen van een vroege castratie.
Er is dus niet zoiets als een beste leeftijd dit hangt wederom af van het totaalplaatje. Behalve het bovengenoemd hier wat gaat over reuen en teven.
“Jij moet wel/ niet je hond castreren”
Qua gedrag kan niemand je “zomaar” even zeggen wat je moet doen op basis van wat zinnen die jij deelt. Dat is ontzettend afhankelijk van (veel) verschillende factoren. Er zijn voor- en nadelen van een castratie. Zowel bij reuen als teven.
Je kan dus eigenlijk geen standaard leeftijd neerzetten. Ik denk dat we medisch gezien kunnen zeggen dat een hond van 6 maanden gecastreerd zou kunnen worden. De tweede vraag is dan wel of je dat zou willen en of het nodig is? Zijn er dan geen alternatieven? En bovenal: waarom wil je hem/haar laten castreren? Wat is je idee?
Of denk je dat dit de “oplossing” is voor de hulpvragen die je op dit moment ervaart met je hond?
Wat is chemisch castreren?
Met een chemische castratie wordt de testosteron met een implantaat (suprelorin) een halfjaar of een jaar (kan jezelf kiezen) stil gelegd. Deze implantaat wordt ingebracht met een naald, net zoals de chip. Daarmee wordt een echte castratie nagebootst. Vroeger gebeurde de chemische castratie anders. Toen kreeg de hond een prik (medicatie genaamd – Tardak/Vetadinon) met een ander hormoon er in. Dat mechanisme werkte echt wel anders een echte castratie. Dus vroeger kon je niet zeggen dat de vormen (en dus resultaten) van castreren hetzelfde waren.
Met die chip kan je dat wel doen omdat dit de echte castratie naboots. Het lijkt representatief voor wat je gaat zien na een echte castratie. Je haalt namelijk in beide gevallen de testosteronproductie weg.
Wat zijn de voordelen van een chemische castratie?
- Tegenwoordig lijkt dit erg op een echte castratie
- Je kan aardig inschatten wat het effect van een echte castratie gaat zijn
- Je kan je hond door een bepaalde fase heen loodsen (bijvoorbeeld zijn puberteit)
- Je bent niet definitief van zijn testikels af
- Het is een perfecte tussenoplossing (ter ondersteuning)
Wat zijn de nadelen van een chemische castratie?
- Op basis van persoonlijke ervaring van de afgelopen 7 jaar zie ik dat na de castratie er soms juist wat scherpere randjes blijven hangen – ontstaan na de chemische castratie
- Het is chemisch, dus je het ook wendt of keert voeg je iets toe aan het lichaam wat de testosteron platlegt en wat onnatuurlijk is. Dit heeft invloed op het systeem van je hond. En kan wel degelijk nevenschade met zich meebrengen of blijven behouden. Ook op energetisch niveau.
- Beïnvloedt het immuunsysteem
- De organen
- De hersenen
- De neurotransmitters (boodschappers tussen stofjes in de hersenen)
- Andere honden ruiken/merken dat de hond gecastreerd is
- Zorgt voor afname van probleemoplossend vermogen
- Stress kan toenemen
Hoe vaak mag je een hond chemisch laten castreren?
De implantaat werkt of een halfjaar of een jaar. Dat is niet op de dag af. Soms is het wat eerder, soms net iets later. De lengte hangt af van de keuze die jij daar in maakt. Ik zou zelf de hond niet vaker dan 1 keer chemisch laten castreren. Tenzij je bijvoorbeeld echt op latere leeftijd het idee hebt dat er hormonaal gedreven gedrag naar voren komt die je in de puberteit ook herkende. Maar dan moet je wel zeker weten dat het hormonaal gedreven is. En dat het gedrag van je hond niet over wat anders gaat.
Als je continu je hond chemisch laat castreren vraag ik mij vooral af wat voor een effect je wilt bereiken? Er zit volgens mij weinig voordeligs aan. Behalve dat je hond niet letterlijk zijn testikels kwijtraakt en wellicht weer vruchtbaar wordt. Dat is natuurlijk wel degelijk een voordeel. Al vraag ik mij wel af wat de neveneffecten zijn als je keer op keer die hormonen plat legt.
Financieel gezien is het ook niet gunstig. Mocht jij merken dat de chemische castratie voordelen heeft voor jouw hond. En je weet inmiddels zeker dat het gaat om hormonaal gedreven gedrag, dan kan je prima je hond gewoon castreren. Dit is een stuk voordeliger en ook prettiger voor de hond.
Als dit een vraag is die jij jezelf (met regelmaat) stelt of dit is iets wat jij toepast bij je hond dan zou ik adviseren om een gedragsdeskundige eens te laten meekijken met de hulpvragen die er liggen. Want het voelt voor mij als dweilen met de kraan open en net niks doen. Mocht je het echt doen vanwege bepaald gedrag wat je ziet terugkeren bij je hond, kijk dan verder dan deze oplossing.
Echter is het wel zo dat het medisch gezien mogelijk is om je hond vaker te laten chemisch castreren met behulp van een implantaat. Je kunt steeds een nieuwe implantaat laten plaatsen. Er is hier geen medisch gezien geen maximum aan verbonden.
Is de hond rustiger na castratie?
Op de eerste plaats kan je niet standaard zeggen dat een hond rustiger wordt na zijn castratie. Daar is geen enkele garantie voor. De vraag is ook wat betekent het dan dat je hond “rustiger” is?
Het kan zijn dat de hond rustiger is na castratie. De vraag is dan alleen wel of het daadwerkelijk probleem is aangekeken.
Als je de hond castreert om gedragsverandering te zien is het wel belangrijk om te weten waarom je hond doet wat ‘ie doet. Je hebt inmiddels al kunnen lezen dat castratie er voor kan zorgen dat je hond wellicht ander – rustiger – gedrag laat zien. Maar dat daardoor het daadwerkelijke probleem voor de hond niet is opgelost.
Wat als je geen verschil merkt bij je hond na de castratie?
Als je je hond hebt gecastreerd – in de hoop dat zijn gedrag zou veranderen – dan kan je bedrogen uitkomen. Met een castratie blokkeer je alleen de testosteronproductie. Als het gedrag van de hond niet hormoon gerelateerd is dan pis je in feite naast de pot. Het is niet gerelateerd aan de aanwezigheid van testosteron. En dus heb je een andere oorzaak van gedrag..Dan kan het dus wel zijn dat je hond misschien minder heftig reageert (op andere reuen bijvoorbeeld), maar er moet dus iets anders veranderen.
Wordt hond onzekerder of de hulpvraag groter door castratie?
Tegenwoordig wordt bijna net zo stellig beweerd dat castreren zorgt voor problemen en onzekerheden dan dat het de oplossing is voor problemen.
Er zijn genoeg aanwijzingen die laten zien dat de hulpvraag die je met je hond hebt groter kan worden na castratie. Niet iedere hond die gecastreerd wordt krijgt te maken met die problemen. Maar het risico is er wel.
Het hangt op de eerste plaats af van de kern van het probleem. Waardoor wordt de hond gedreven in zijn gedrag? Als het emotioneel gedreven is dan kan het na een castratie erger worden. Dat hoeft niet, maar het kan wel. Bij twijfel kan dan een chemische castratie ondersteunend zijn. Maar castratie kent wel degelijk nadelige effecten.
Zorgt castratie voor meer gezondheidsvoordelen bij de hond?
Een dierenarts kan het advies geven om je hond te laten castreren op basis van medische redenen. Medisch gezien kan ik er niet heel erg over uitweiden. Simpelweg omdat ik geen dierenarts ben. Raadpleeg hiervoor dan ook altijd een dierenarts. En doe eventueel research bij verschillende dierenartsen. Je kan prima even “afbellen” om wat meer informatie te vergaren.
Kort door de bocht zie je bij gecastreerde reuen minder kans op tumoren aan de testikels (want die zijn er niet). En je ziet ook minder voorhuidontstekingen of terugkerende voorhuidontsteking en goedaardige vergroting van de prostaat komen minder vaak voor. Dit zijn vervelende klachten, maar niet levensbedreigend.
Wat je daarentegen wel vaker ziet bij gecastreerde reu is dat ze:
- Vaker prostaat tumoren hebben
- Er is een verhoogd risico op tumoren buiten hun geslachtsstelsel
- Hebben vaker problemen met spieren en botten
Dit is ten opzichte van intacte reuen.
De voordelen van castratie bij teven is dat je bij teven een sterk verminderd risico ziet op baarmoederontstekingen en melk klier tumoren.
In dit geval een groot voordeel omdat dit levensbedreigend is. De invloed van castratie maakt dan wel echt dat het ook echt met een hoog percentage verschil maakt. Hoe eerder je een teef castreert, hoe minder groot het risico gaat worden op bijvoorbeeld melk klier tumoren.
Problemen die wel kunnen ontstaan door castratie bij een teef zijn:
- Urine incontinentie
- Meer kans op tumoren buiten het geslachtstelsel
- Meer problemen bij botten en spieren
Dit is dan ten opzichte van intacte teven.
Kan een reu last hebben van zijn hormonen?
Ja wel degelijk. Als je hond daadwerkelijk hormonaal van slag is, dan heeft hij daar ook last van. Zijn hormonale disbalans kunnen zijn functioneren dermate beïnvloeden dat je dat op verschillende manieren terug ziet.
De vraag begint wat mij betreft “wat betekent last”? Op welk niveau is er sprake van last? En ik kom ook meteen bij de vraag uit: wat betekent het dan als de hond last heeft? Zijn de consequenties dan direct castreren? Of zijn er ook nog andere mogelijkheden om de hond te ondersteunen tijdens deze piekfases? Hoe heftig is die piekfase? En natuurlijk ook: hoe vaak is die piekfase er?
Daarnaast is er nog een andere vraag: wie was er als eerste? De kip of het ei? Oftewel: wat is nou de hoofdprioriteit van de hulpvraag die je met je hond ervaart? Gaat dat eigenlijk wel over zijn hormonen? Of is dat slechts een zijtakje van wat een rol speelt, maar niet de basis kern van het probleem is?
Ongeacht deze kritische noot, zie ik wel degelijk dat als de hulpvragen hormoon gerelateerd zijn dat de hond er echt (veel) last van kan hebben.
Symptomen van een reu die last heeft van zijn hormonen
De onderstaande punten kunnen ook te maken hebben met een anderen – onderliggende – hulpvraag. Daarom dient er altijd naar het totaalplaatje gekeken te worden.
Signalen van een reu die last heeft van zijn hormonen kunnen zijn (er zijn er nog veel meer):
- Signalen van andere honden negeren
- Reu wordt onrustig door loopse teven in de beurt
- Teef zet concreet probleem gedrag in bij en tijdens de loopsheid
- Bij vlagen weinig trek hebben in eten
- Veranderende ontlasting
- Snel en actief reageren op prikkels
- In die piek meer moeite hebben met (intacte) reuen
- Veel likken van het geslachtsdeel
- Schuimen, tandklapperen en kwijlen buiten bij het ruiken van een loopse teef/andere honden bijvoorbeeld
- Nergens anders oog voor hebben dan voor geur
- Onrust in huis
- Meer markeren (eventueel ook in huis en/of de tuin)
Mijn hond vertoont rijgedrag: is castreren de oplossing
Als je hond rijgedrag vertoont dan is het super belangrijk om te kijken naar de oorzaak van het probleem (ja ja, daar is ‘ie weer). Want zonder te weten wat de oorzaak is kan je ook niet handelen toch? Voor hetzelfde geldt ben je totaal achter het net aan het vissen.
Rijgedrag bij honden is in heel veel gevallen geen seksueel gedrag of dominant gerelateerd probleem. Nee integendeel. In de meeste gevallen gaat dit over het hebben van een vol/overlopend stressemmertje en zorgt de testosteron (die zorgt voor het bijbehorende gedrag van dit geslachtshormoon) voor rijgedrag.
“Ja maar, mijn hond vertoont aanzienlijk minder rijgedrag na het castreren”.
De bovenstaande zin komt met regelmaat naar voren. Door te castreren ga je voorbij aan de onderliggende oorzaak. Er speelt vaak geen seksueel motief. Een symptomatische aanpak dus. Er bestaat een kans dat je hond hierdoor juist ander gedrag gaat ontwikkelen. Omdat de kern van het probleem, interne onrust en onderliggende emotionele en/of fysieke oorzaak, niet behandeld is.
Ook bij puppy’s zie je met zeer veel regelmaat rijgedrag voorbij komen. Let er op dat je hierbij niet zomaar je pup/jonge hond castreert omdat je denkt dat dit gaat over dominantie/seksueel gerelateerd gedrag. In de meeste gevallen gaat het over totaal wat anders.
Helpt een castratie bij probleemgedrag?
Op de eerste plaats is het natuurlijk lastig om te zeggen dat castratie standaard de oplossing is voor probleemgedrag. Uit onderzoek blijkt tot dusver nog niet dat je heel concreet kan zeggen wat te gevolgen zijn. Simpelweg omdat de uitslagen nog te verschillend zijn.
De vraag begint bij de kern: waarom doet mijn hond wat ‘ie doet? En is de kern van het probleem wel hormonaal gedreven? Zo ja, dan kan castreren van invloed zijn en positief beïnvloeden. Zo nee, dan heb je ander werk te doen. In heel veel gevallen is castreren hier niet direct nodig, ook niet als het gaat over een hormonaal probleem. Ook dan kan je vaak nog wel eerst verder kijken. Ik maak dan het verschil tussen of de (hormonale) hulpvraag hoofdprioriteit is of een “zijtak” is.
Ik heb zelf een beetje moeite met het advies om de hond (zomaar) te laten castreren omdat er probleem gedrag is. Simpelweg omdat de kern van het probleem vaak niet aangekeken wordt. Het kan zijn dat je hond wel rustiger wordt dankzij de castratie. Maar de vraag is wel of zijn eigen hulpvraag – de reden waarom het gedrag is ontstaan – is aangekeken? En is opgepakt? En in veel gevallen betekent dit dat dit niet zo is.
Mijn dierenarts adviseert wel/geen castratie: wat nu?
Er zijn genoeg dierenartsen die over castratie een advies geven. Het kan zijn dat je al op jonge leeftijd hier mee in aanraking komt. Bijvoorbeeld omdat je met je pup bij de dierenarts komt.
Als je wilt castreren vanwege gedrag, ga dan naar de gedragsdeskundige. Als je medisch de voor- en nadelen wilt weten, dan zal je naar de dierenarts moeten. Ik denk in het mooiste geval is er hier een samenwerking tussen de dierenarts en jouw gedragsdeskundige. Zorg er dan wel voor dat je een modern georiënteerde dierenarts hebt die niet standaard castreren als gedragsadvies geeft, maar dit medisch wetenschappelijk goed kan onderbouwen.
Laat je daarom gedragstechnisch dan ook niet zomaar leiden door de dierenarts. Simpelweg omdat je hier verschil krijgt in expertise. Met leiden bedoel ik in sommige gevoelen lijden omdat ik merk dat veel mensen bang zijn voor het advies van castreren omdat de dierenarts heeft gezegd dat de hond daar angstiger en onzeker van wordt en het gedrag verslechterd. ZONDER verder te kijken naar enige perspectief, context en op basis van een paar zinnen wat conclusies trekt. Uiteraard wordt er ook met regelmaat een standaard advies van wel castreren gegeven (door de dierenarts) zonder te kijken naar verdere context.
Het punt is alleen dat je wel met die informatie naar huis gaat en je kan beïnvloeden zonder enige verdieping in de hulpvraag.
Wanneer je hond laten castreren?
Ik zou zelf niet snel adviseren om vanwege gedrag de hond te laten castreren. Ik zou dan eerst verder kijken. Vaak heb je nog tal van opties. Ik zou wel een advies kunnen geven om te castreren wanneer het duidelijk een hormonale oorzaak heeft en de hond ook – letterlijk – gek wordt van zijn hormonen.
Zoals onrust bij reuen door teven in de beurt of teven die enkel agressie (of ander gedrag) inzetten tijdens de loopsheid. Dit kan gaan over een hormonale disbalans. Dan kan een castratie wel degelijk zinvol zijn. Hoe weet je of het een hormonaal probleem is? Daarvoor zou ik persoonlijk een hondengedragsdeskundige benaderen om dit uit te spitten.
Met last bedoel ik dat dit het leven van de hond zodanig beïnvloedt dat het op aller niveaus eerder een blok aan het been is dan dat het ondersteunend is. En je begrijpt dat je dan – wat mij betreft – uit komt bij maatwerk.
Wat is de prijs van castreren hond?
De kosten van een castratie verschillen enorm per dierenartspraktijk. Gemiddeld genomen liggen de kosten zo tussen de 175 en 300 euro. Ik zou hiervoor je eigen dierenarts informeren zodat je een juiste indicatie van de prijs krijgt.
Gecastreerde honden zijn minder dominant, of niet?
Je hoort toch wel vaak dat we onze honden castreren in de hoop dat ze minder dominant worden of minder seksueel gerelateerd gedrag gaan vertonen. We denken bijvoorbeeld dat rijgedrag hier al snel over kan gaan. Maar ook wanneer een hond dominant gedrag vertoont (althans, dominant uitziend gedrag) denken we al snel dat castreren de oplossing is.
Dat geldt overigens ook voor een drukke, ongedurige, onstuimige en hyperactieve hond. Alleen je hebt inmiddels misschien wel gelezen dat deze opvatting wellicht wat misplaatst is en nuances mist.
Als het gedrag namelijk een totaal andere kern heeft, dan heb je ook totaal wat anders aan te kijken en op te pakken. En als je de hond en zijn probleem echt wil zien, dan is het essentieel om de vinger op de (juiste) zere plek te leggen.
De puberende hond en zijn hormonen
Het schijnt dat het testeronlevel van de puberende reu wel 9 keer zo hoog ligt als bij een volwassen hond! Jij kan je vast wel voorstellen dat dit invloed heeft op zijn gedrag. Je ziet vaak dat veel puberende reuen een totale hormonale disbalans ervaren. Met alle gevolgen van dien: want jij ervaart het ingewikkelde gedrag wat daarbij kan horen.
Onderschat niet hoe heftig en intens deze fase ook voor je hond kan zijn. Door je wat aan te passen in de omgeving hoeft castreren helemaal niet direct de oplossing te zijn. Ook chemisch castreren hoeft dan niet direct worden ingezet. HET kan! Maar er bestaan wel meer opties. Het is logisch namelijk dat je hond hormonaal gezien door deze fase heen gaat. Dit zegt nog niks over hoe hij zich straks verder ontwikkelt wanneer hij volwassen is.
Je bewust te zijn van deze fase is de eerste stap. Eventuele aanpassingen doen om door deze fase heen te gaan is een tweede stap. Optioneel kan castreren daar onder vallen.
Ondersteunende middelen voor de hormonale disbalans bij honden
Soms zijn er factoren die maken dat de hormonale disbalans heftiger is dan eigenlijk nodig is. Je komt dan uit bij het totaalplaatje van de hond. Je gaat dus kijken naar het welzijn van de hond en wat daar binnen nog te optimaliseren valt. Er zijn dan dus verschillende punten waar naar gekeken moet worden.
Zo kan het zinvol zijn om eens een osteopaat op te zoeken. Wat ook goed kan helpen is om de hond te laten uit meten bij een homeopaat of holistische dierenarts bijvoorbeeld. Een voedingsdeskundige adviseren kan ook super zinvol zijn. Simpelweg om er voor te zorgen dat je kan uitmeten en kan opsporen waardoor die hormonale disbalans eventueel nog meer wordt veroorzaakt. Op die manier kan je je hond in deze fase goed ondersteunen en kan je er voor zorgen dat de heftigheid in die piek beter wordt opgevangen.
Druppels met goede ervaringen zijn de onderstaande druppels van Puur (hypersex). Zowel voor reuen (tijdens een piek in de geslachtsdrift) als voor teven (gedurende hun loopsheid/schijnzwanger).
Bach bloesems voor honden
In het algemeen kan je zowel tijdens een hormonale piek alsook voor- en na de castratie bach bloesems voor honden gaan inzetten. Ik zou deze dan op maat laten maken door een bachbloesem consulente voor honden. Zodat je ook goed maatwerk geleverd krijgt. Deze druppels kunnen de hond fysiek en emotioneel gezien de komende tijd ondersteunen.
Verder kan je de hond in het algemeen wat ondersteunen met bepaalde supplementen. Hieronder vind je nog twee voorbeelden. Ik noem het bewust ondersteunen. Leg niet je ziel en zaligheid in een supplement.
Je zou de hond in deze fase ook een tijd kunnen ondersteunen met bijvoorbeeld:
Phytonics Strezz druppels
Puur Tranquil
Adaptil calm verstuiver
Castreren is een beetje als koffiedik kijken
Hoewel er op basis van ervaring echt genoeg te zeggen valt (zoals je hebt kunnen lezen) over de voor en nadelen van castratie, is het ook een beetje koffiedik kijken. Het valt natuurlijk niet te zeggen hoe jouw hond nou daadwerkelijk uit die castratie gaat komen. Dat maakt het lastig, maar geldt dat niet voor iedere beslissing op dit niveau? Waarbij je niet weet wat de uitwerking van iets in de toekomst gaat zijn?
Je goed verdiepen in de voor- en nadelen is belangrijk in je afweging. Daarnaast is het belangrijk om je te verdiepen in het gedrag van je hond, zodat je steeds beter gaat begrijpen waar zijn gedrag (en gedrag van honden) door ontstaat. Zodat je je perspectief verbreed en je gaat zien dat er altijd meer wegen zijn die naar Rome leiden.
Gedrag van de hond is er niet zomaar ineens. En castratie mag niet een “makkelijke” oplossing zijn of worden voor probleemgedrag. Want daar valt meer over te zeggen.
