Knuffelen met onze honden! Er is misschien wel niks lekkerders dan dat. Het is iets waar wij van op en ontladen. De zachte vacht, het lieve karakter, de geur van je hond en de relatie die je met je hond hebt nodigen uit tot knuffelen. Misschien ben jij heel knuffelig, misschien is je hond heel knuffelig. Misschien is 1 van jullie helemaal niet zo knuffelig. Het kan allemaal. Maar moet je eigenlijk nog ergens op letten wanneer je je hond wilt knuffelen?
Is knuffelen met je hond goed?
Knuffelen met je hond is zeker goed. Als we eerst alleen even vanuit ons perspectief kijken. Bij de aanraking van je hond wordt er oxytocine (neurotransmitter) aangemaakt. Die zorgt voor een rustig en vredig gevoel. Het is een tegenhanger voor de stresshormonen in je lichaam. En zorgt ervoor dat jij je spieren gaat ontspannen bijvoorbeeld. Maar er zullen ook stofjes zoals endorfine aangemaakt worden. Die staat (platgeslagen uitgelegd) voor het “geluksgevoel”.
Je zult dus al snel merken dat bij het knuffelen van een hond deze stofjes zijn werking hebben en je merkt dat jij je vrediger, rustiger en ontspannender voelt. Dat is dus – onder andere – omdat er op fysiek niveau stofjes aangemaakt worden. Met als gevolg bijvoorbeeld dat je ademhaling, bloeddruk en hartslag zakt.
De werking van het knuffelen op je hond
Wist je dat bij de hond deze zelfde stofjes aangemaakt kunnen worden als hij geaaid wordt? Allemaal stofjes die er voor zorgen dat hij zakt in zijn gemoedstoestand, rustiger wordt en ontspant. Dat zijn ademhaling, bloeddruk en hartslag verlaagt.
Wel alleen als de hond er ook een prettige en positieve emotie bij ervaart natuurlijk. Dit goed herkennen begint bij de lichaamstaal van je hond kunnen lezen.
Natuurlijk vindt een hond knuffelen heerlijk. Sommige honden zijn echte en oprechte knuffelkonten. Maar in dit artikel vind je wel een kritische noot. We kunnen er niet vanuit gaan dat iedere hond dit zomaar vindt, in elke situatie en door en met iedereen.
Soms is er wel een verschuiving nodig in onze kijk op de behoeftes en benodigdheden van de hond.
Voordelen van je hond knuffelen
- Het kan de band versterken
- Je maakt hormonen en neurostransmitters aan die stress helpen verlagen & een goed gevoel geven
- Het kan bij beide partijen (of 1 van de 2) voor ontspanning zorgen
- Het ontspant de spieren
Nadelen van je hond knuffelen
- Als er verschillende behoeftes liggen gaan we over grenzen heen
- Er kan miscommunicatie door ontstaat
- Je kan een grens bereiken
- Als er fysiek ongemak onder ligt – kunnen er hulpvragen ontstaat
- Het gaat vaak over onze behoefte
- De hond – als diersoort zijnde heeft vaak andere behoefte of invullingen van deze behoefte dan wij mensen
Hoe zeg je in hondentaal “ik hou van je?”
Er staat hier heel veel verschillende informatie over op internet. Het lijkt ook dat we erg opzoek zijn naar informatie over hoe we kunnen herkennen dat onze hond van onze houdt.
Je leest dan verschillende dingen. Bijvoorbeeld:
Een hond die jou lang en aanhoudend aankijkt laat zien dat hij “ik hou van je” wil zeggen.
Alleen het kan ook over totaal iets anders gaan. Je bent op de eerste plaats afhankelijk van de context. Op de tweede plaats staat er vaak dat als je dit terug doet, jij daarmee aangeeft ook van je hond te houden. Maar het kan ook totaal intimiderend overkomen. Simpelweg omdat het intimiderend kan zijn voor honden om oogcontact te maken. Het is onnatuurlijk, niet per definitie slecht.
Op de eerste plaats hangt het dus af van de context en kan je niet zeggen dat ‘omdat je hond x fijn vindt je dat maar op die manier moet terug geven’.
Jij bent geen hond, je hond is geen mens.
Honden zijn meesters in het lezen van onze non-verbale communicatie
Het is een feit dat honden meesters zijn in het lezen van onze non-verbale communicatie. De houding die we aannemen, de manier waarop we kijken en ons voelen neemt onze hond allemaal mee in zijn ervaringen op dat moment.
Dus de manier waarop je naar je hond kijkt, kan wel iets voor je hond betekenen.
Je daden!
Er zijn heel veel manieren om je hond te laten weten dat je om hem geeft. Dit hoeft niet per se “knuffelen” te zijn.
Hier kan ook een contrast ontstaan tussen de mens vs. hond. Wist je dat honden bijvoorbeeld een hele grote persoonlijke ruimte hebben van zich zelf?
Maar ook hun tastzintuigen staan op een andere plaats staan dan bij mensen. Wij willen knuffelen. Wij willen iets aanraken als het een bepaalde vacht, structuur of iets dergelijks heeft.
We vergeten vaak dat onze daden en omgang (ook intentioneel!) heel veel bepalen voor onze honden. Denk dan bijvoorbeeld aan:
- Hem voorzien in zijn primaire basis behoefte (een warm en goed huis, behoeften doen, voeding, water, slapen etc)
- Hem voorzien in zijn hondse behoefte en gedragingen (graven, rennen, sociale interacties, rollen, spelen etc)
- Hem zien staan (erkennen wie je hond is als diersoort & zijn emoties niet onderdrukken)
- Intentioneel bezig zijn om je te ontwikkelen (je blijft je gewoon verdiepen in jezelf en je hon. Een onontkomelijke reis die je samen onbewust/bewust wel maakt)
- Balans tussen jouw & zijn behoeften (het gaat niet alleen over jou en wat jij wilt)
- Je verdiepen in zijn gedrag (wat heeft die trouwe vriend van je eigenlijk nodig?)
- Je bewust zijn van jullie tweedelige relatie (niet alleen jij of je hond is schuldig)
Hoe geeft een hond een knuffel?
Ik denk dat we op de eerste plaats vaak vergeten dat een hond ook op andere manieren werkt aan de relatie met jou of bijvoorbeeld met andere honden. We denken bijvoorbeeld bij andere honden heel erg aan het spelen met andere honden. We maken deze behoefte heel belangrijk. Maar is dat wel zo? Zo vergeten we bijvoorbeeld heel vaak dat 2 honden die “gewoon” samen wandelen – zonder al die bombarie van “eventueel” spel – net zo bevredigend is.
Dat geldt overigens ook voor wandelen met jou! In principe geef je elkaar daar al een “flinke hug” want je voorziet in een behoefte. Jouw hond heeft sociale interactie met jou. Je bent samen op pad. Vergelijk dat een beetje als een wandeling maken met een fijne vriend(in).
Gewoon bij jou komen, naast je liggen, aan je voeten liggen, zijn kop op je schoot leggen kunnen al tekenen van een knuffel zijn. En soms is dat ook voldoende. En hoeft er niet meer dan dat te gebeuren.
De 5-seconden regel met aaien!
Een hond heeft natuurlijk wel maniertjes om aan te geven dat je best wel (verder) mag aaien. Bijvoorbeeld:
- Zijn kop onder je arm/hand drukken
- Zijn neus tegen je aandrukken
- Tegen je aanzitten
- Zijn poot tegen je aanslaan
- Zijn poot op je leggen
Uiteraard ben je hier weer afhankelijk van de context. De kennis die je hebt over de lichaamstaal van honden is hierbij dus wederom essentieel. Zodat je kan gaan kijken naar het totaalplaatje van de lichaamstaal van je hond en je op die manier je hond goed kan begeleiden in wat er nodig is.
Waarom je hond niet knuffelen?
Ik denk dat er verschillenden redenen kunnen zijn waarom je je hond niet zou knuffelen. Maar die begint voornamelijk je hond!
Vragen die ik vaak stel op dat moment zijn:
- Wil je hond geknuffeld worden?
- Wil je hond op dat moment geknuffeld worden?
- Vindt je hond de manier van knuffelen fijn?
- Is er fysiek ongemak (iets wat ik vaak onderzoek)
Vindt een hond knuffelen wel leuk?
Je kan pas beoordelen of je hond het knuffelen leuk vindt als je zijn signalen en behoeften goed kent.
Als je namelijk zijn lichaamstaal & signalen kan herkennen dan kan je veel beter interpreteren wat hij van de situatie vindt.
En eigenlijk is dat de samenvatting van dit hele artikel:
Q: Waar moet je op letten als je je hond knuffelt?
A: Wil de hond ook geaaid worden op dat moment/in die situatie/door die persoon etc?
Q: Vind een hond knuffelen wel leuk?
A: Dat hangt er van af wat jouw hond op dat moment – binnen die context – aangeeft.
De uitvoering van het knuffelen
Uiteindelijk kom je ook nog bij de nuances terecht. Zo kreeg ik laatst een filmpje toegestuurd van iemand die een 1:1 traject ‘verbindend samenwerken’ bij mij volgt. Zij vroeg zich af of de hond het wel fijn vond om geknuffeld te worden. Dus ik keek mee op het filmpje.
De hond liet wel degelijk stress signalen en signalen van ongemak zien. Oftewel: de hond vond er in ieder geval iets van! In dit geval hebben we het over een aantal zaken gehad. Waaronder de uitvoering van aaien. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat de hond op een andere manier geaaid wil worden (liever niet zo van bovenaf aankomen).
Het kan zijn dat de hond de voorzichtigheid waarmee geaaid werd lastig vond. Het zorgde ervoor dat hij op zijn hoede was. Daarnaast kan het zijn dat hij bepaalde plekken wel fijn vindt en andere plekken niet.
Zo denken we bijvoorbeeld vaak dat een hond die op zijn buik gaat liggen heel graag geaaid wil worden en dat super lekker vindt. Dat hoeft natuurlijk helemaal niet. Enerzijds omdat de individu dat gewoon niet lekker vindt. Daarnaast kan op de buik gaan liggen ook betekenen dat de hond juist ‘meer ruimte wil’.
Zoals de ene mens kriebelen in de nek ontzettend heerlijk vindt, krijgt de andere er een enorme lachbui van of wordt er juist ‘kriegelig’ van.
Stelligheden werken niet in hondenland.
Fysiek ongemak & knuffelen
Daarnaast kan het ook nog zijn dat je te maken hebt met fysiek ongemak bij honden. Niet zelden is dit de onderliggende oorzaak bij welke hulpvraag dan ook.
“Nee Aniek, mijn hond heeft geen pijn. Ik zie het niet. Hij zit goed in zijn vel!”
Pijn bij honden herkennen is echt niet iets gemakkelijks. We denken vaak dat als we niks zien er niks is. Dat is echter niet helemaal het geval. Je kan het beter om draaien. Als we duidelijke signalen (bijvoorbeeld van kreupelheid) bij onze honden zien. Dan is het probleem al uit vergroot aanwezig.
Fysiek ongemak hoeft ook niet heftig te zijn. Dat kan wel. Het kan gaan over artrose (om maar even iets te noemen). Een ongemak die ook bij jonge honden kan voorkomen.
Het kan ook gewoon gaan over spanning in de schouders, stramme spieren of noem het op.
Dat betekent dus ook direct dat je eventueel een ingang hebt wanneer je hond nu niet zo knuffelig lijkt.
Waarom zou een hond niet geknuffeld willen worden?
Er kunnen verschillende oorzaken zijn waarom een hond niet geaaid wil worden. En daarmee dus ook direct verschillende oplossingen.
- Fysiek ongemak (ziektes & pijn – in welke vorm en gradatie dan ook)
- Slechte socialisatie (hond komt van een slechte fokker / broodfokker)
- Het stressemmertje zit vol (fysiek aanraken is de druppel die de emmer doet overlopen)
- De individu is gewoon fysiek niet zo ingesteld
- De oude hond (bijvoorbeeld vanwege het fysiek ongemak) of juist de pup (want het emmertje zit al zo vol)
- De intensiteit waarmee geaaid wordt
- De manier waarop er geaaid wordt (bijvoorbeeld bovenhands)
- De buitenlandse hond die dit gewoon nooit geleerd heeft
- Omdat er negatieve leerervaringen zijn ontstaan op het aaien (bijvoorbeeld hond communiceert wel maar signalen worden niet herkend)
- De energie waarmee je aait (bijvoorbeeld afwachten/aftastend)
Welke signalen kan een hond allemaal laten zien in relatie tot het knuffelen?
Een hond kan alle signalen inzetten wanneer hij geknuffeld wordt. Signalen die iets aangeven en informatie geven over wat hij van de situatie vindt, op dat moment. Ik schrijf er met regelmaat bij dat het gaat over de context. Het kan namelijk zijn dat in een veranderde context de hond het wel aan kan. Daarnaast hangt het ook af van het stresslevel van je hond. Omdat – zoals hierboven ook al beschreven staat – fysieke aanraking ook de druppel kan zijn die de emmer doet overlopen. Bijvoorbeeld wanneer jouw hond naar een bepaalde trigger kijkt. Je wilt je hond aanraken om hem te laten kalmeren en vervolgens ‘snapt/hapt’ naar jouw kant.
Signalen van je hond kunnen zijn:
- Grommen
- Happen/snappen
- Bijten
- Tongelen
- Smakken
- Oogwit laten zien
- Wegkijken
- Niezen
- Knipperen
- Oogjes dichtknijpen
- Hoofd wegdraaien
- Mondhoeken strak & dicht
- Hijgen
- Fronsen
- Verstijven (bevriezen)
>> Volg hier de lezing over de lichaamstaal van honden >>
De hond hieronder heeft zijn oortjes naar achteren (betekent niet altijd ongemak, kan ook wat anders betekenen). De hond kijkt weg. De hond laat zijn oog wit zien en heeft zelfs wat rood oogwit. Zijn mondhoeken zijn strak, de hond hijgt en heeft een “bezorgde” blik en zelfs een beetje een frons.
Alles hangt af van de context. Maar er wordt wel over deze hond heen gehangen (erg onnatuurlijk voor de hond). De hond kan fysiek ongemak ervaren in zijn rug (om even een “random” voorbeeld te geven). Het is de zoveelste (!) foto die genomen wordt en ga zo maar door. Allemaal oorzaken die deze signalen zichtbaar kunnen maken.
Mijn hond komt naar mij toe: dan wil hij toch geknuffeld worden?
Als een hond bij je komt snuffelen, betekent dit niet per se dat hij OOK contact wil. Laat staan geaaid worden.
Jepp, ik deed het vroeger ook. Al die leuke honden (en geloof mij, voor mij waren heel veel honden leuk) die ik tegenkwam wilde ik aaien.
De welbekende hand (om contact te maken met de hond) werd uitgestoken en voor ik het wist was ik de hond aan het aaien.
Als ik in een bos loop, op straat of bij mensen thuis kom maak ik zelden contact met de hond. Soms uiteindelijk wel en andere keren gewoon helemaal niet (als de hond dit aangeeft).
Het valt mensen vaak op dat ik geen contact maak en ze vragen ook vaak waarom. Daarnaast zeggen ze ook vaak: ‘hij doet niets hoor’ of ‘hij vindt mensen zo leuk’ (terwijl de hond overigens vaak genoeg andere signalen laat zien, maar dat terzijde 😋).
Het gaat zo vaak over onze behoeften.
Ik maak vaak in de eerste plaats geen contact met de hond om verschillende redenen. Op de eerste plaats vind ik dat het vaak gaat over ONZE behoeften. Wij als hondenliefhebber moeten met onze handen iedere hond aanraken. Onze tastzintuigen staan al aan wanneer we de hond op afstand zien.
Bij de hond is dat wel eventjes anders. Een hond snuffelt om informatie te verzamelen. Het feit dat een hond naar mij toe komt om te snuffelen betekent niet dat ik vervolgens wel contact mag maken. Een hond heeft andere voorwaarden dan wij mensen.
Een hond die snuffelt ontvangt informatie
Als een hond komt snuffelen verzamelt hij informatie. Wie ben jij? Hoe gaat het met je? Heb je goede bedoelingen? Enzovoort. Die neus van de hond, die wordt zo enorm onderschat en ook zo weinig ingezet. Een hond die naar je toekomt wil niet direct oogcontact, aangehaald worden en contact met jou.
Honden hebben andere voorwaarden (als soort opzich) en daarnaast heeft het individu (want ja, jouw hond is ook nog authentiek) ook nog eigen voorwaarden. Hoe vaak aai jij de hond van een ander? Zou jij die behoefte uit kunnen zetten? Dan heb ik het over honden die je kortstondig tegenkomt. In het bos, aan de lijn of bij de supermarkt bijvoorbeeld. Maar daarnaast heb ik het natuurlijk over het herkennen van de signalen van de hond!
Wat als je hond niet zo knuffelig is?
Geen man overboord als je hond niet zo knuffelig is. Het zegt niks over jullie relatie. Het zegt niks over hoeveel je hond wel/niet van je houdt. Het is sowieso een hele menselijk vraag. “Angst” dat onze honden iets aan te merken hebben op onze opvoeding, iets missen, niet voldoende krijgen of noem het maar op.
Een hond kan gewoon niet zo knuffelig zijn. Het is wel belangrijk om daarbij naar de kern van het probleem te gaan kijken: waarom is hij niet zo knuffelig? Ligt er een hulpvraag?
Het is altijd belangrijk om aan de slag te gaan met de hulpvraag. Zodat je wel zeker weet dat je een eventueel probleem hebt aangekeken.
Als het er gewoon om gaat dat je hond niet zo knuffelig is, dan zijn er genoeg andere manieren om samen je momentjes te hebben. Zoals gewoon naast elkaar zitten, bij elkaar in de buurt te zijn, te spelen, te wandelen, zoek spelletjes te doen, je dankbaarheid uit te spreken enzovoort.
Hoe zit dat met het knuffelen van een andere / vreemde hond?
Zoals je hierboven al kan lezen, zou ik daar niet direct de interactie mee aangaan. Niet omdat hij naar jou toe komt. Niet omdat hij aan je hand snuffelt.
Je kan bijvoorbeeld ook gewoon even wachten. Optioneel even knuffelen (als je het echt niet kan laten) om vervolgens de 5 seconden regel van hierboven toe te passen. Wil de hond waar je interactie mee hebt ook echt geknuffeld worden? Je begrijpt dat de lichaamstaal van honden herkennen dan ook weer om de hoek komt zetten.
Wat zijn de voorwaarden van het knuffelen met je / een hond?
Wat mij betreft zijn de voorwaarden van het knuffelen met honden onder andere deze voorwaarden:
- Je laat je eigen behoeftes los
- Je laat de hond eerst gewoon snuffelen – zonder direct toe te slaan
- Je aait en kriebelt op de borst eventueel langs zijn zij
- Je past altijd de 5 seconden regel toe om te checken wat de hond wil
- Je gaat je verdiepen in de lichaamstaal van de hond – zodat je kan onderscheiden wat zijn signalen zijn
- Je sluit optioneel fysiek ongemak (bij je eigen hond) uit door een fysiotherapeut/osteopaat/manueel therapeut te benaderen bijvoorbeeld
- Je gaat uit van de hond – wat wil hij/zij? Uiteindelijk moet je het samen doen.
- Je laat los dat knuffelen essentieel is voor de relatie met je hond
- Je ontdekt dat er verschillende manieren zijn om je “liefde” naar je hond te uiten
- Je ontdekt dat een hond die minder knuffelig is niet minder van je houdt!
Wat kan ik voor jou betekenen?
Als coach voor mens & hond richt ik mij altijd op jullie samenwerking. Wat is er nodig in jullie relatie om weer goed te kunnen samenwerken en verbinden? Ik werk op een positieve en welzijnsgerichte manier. Waarbij alle hulpvragen met elkaar in verbinding komen te staan. Ik vind het belangrijk dat de hulpvraag van de hond centraal komt te staan. Ik ben nuchter en genuanceerd. En zal er voor zorgen dat we het zo realistisch mogelijk houden. We gaan samen aan de slag waarbij ik zo wel jou als je hond coach!
