Je bent de controle kwijt. Je hond luistert opzich wel goed, maar niet als er andere prikkels zijn. Je kan op je kop gaan staan, maar zodra er andere prikkels zijn ben jij alle controle kwijt. Dat maakt dat je hond veel reageert op prikkels en zijn/haar omgeving. In sommige van die gevallen is je hond bijna niet te houden.
Je probeert zijn aandacht te trekken, maar hij blijft volledig in zijn eigen wereld. Dat kan behoorlijk frustrerend zijn. Ik denk dat iedere hondeneigenaar die situaties weleens herkent.
Maar wat betekent het als je hond onbereikbaar is?
Wat betekent “onbereikbaar” gedrag bij honden?
Als we gaan kijken naar wat de betekenis is van onbereikbaar dan zijn er een aantal definities: niet toegankelijk of te hoog.
Op de laatste definitie (te hoog) kom ik zo nog even terug.
Wat kan je dan wel zien? Je hond:
- Reageert niet op je stem
- Negeert commando’s
- Lijkt volledig in zijn eigen wereld
- Reageert niet op afleidingen zoals geluidjes of lekkers wat je bij je hebt
- Wil maar 1 ding en dat is naar prikkel X of Y toe
Mogelijke oorzaken van onbereikbaar gedrag
Gedrag is een gevolg van iets. Daarom gaat gedrag ook niet over goed of fout. Ook bij honden niet. Het gaat ook verder dan al dan wel of niet goed getraind zijn. Want niet zelden hoor je dat de hond het WEL kan als de afleidingen of een bepaalde gemoedstoestand er niet is bij je hond. Dat betekent dus dat de hond WEL vaardig genoeg is maar dat onbereikbaar zijn niet gaat over een gebrek aan vaardigheid. Natuurlijk kan dat in sommige gevallen wel een rol spelen. Dat er door een gebrek aan training of de manier van trainen dingen niet lopen zoals je ze zou willen.
Afleidingen in de omgeving
Er zijn genoegen honden die gewoon teveel prikkels binnenkrijgen. Op dat moment kan er sprake zijn van overprikkeling bij je hond. Als je hond overprikkeld is dan zijn ze vaak ook onbereikbaar. In mijn eerste alinea lees je de betekenis van onbereikbaar zijn. Daar staat ook “te hoog”. Iets dat te hoog is, kan je niet bereiken. Je kan daar niet bij. Dat is in het geval van honden ook zo. Omdat de hond TE hoog zit in zijn stress, energie en gemoedstoestand heb je daardoor een hulpvraag.
Instincten
Soms kan het ook zijn dat instincten je hond wat overnemen. Denk bijvoorbeeld aan de Border Collie die van nature is gefokt om beweging te traceren en daar op te reageren. Een hond die onvoldoende zijn rasgebonden kenmerken kwijt kan, kan daardoor onbereikbaar (en gefrustreerd) raken. Dit kan er voor zorgen dat de hond ook teveel in zijn instinct gaat zit.
Triggerstacking
Wist je dat er ook zoiets bestaat als het opeenstapelen van die prikkels en dan BOEM BATS komt het er in één keer uit? Dat noemen ze triggerstacking. Stel je loopt ergens of je bent in huis en je hebt wat prikkels die achter elkaar plaats vinden zonder dat de hond kan herstellen dan is er sprake van triggerstacking en dan zie je vaak in een keer wat explosief, onbereikbaar en vurig gedrag.
Gebrek aan training of communicatie
Training en de communicatie met je hond spelen wel een hele belangrijke rol. Dat is heel simpel. Als je hond niet meer voor training vatbaar is. Dan werk je waarschijnlijk in een zone (qua gemoedstoestand van je hond) waardoor samenwerken niet meer lukt. Dan heb je in de eerste instantie wat te doen aan die gemoedstoestand om vervolgens een vaardigheid beter te trainen. En vaak doen we dit omgekeerd.
Het is een belangrijk punt om terug te gaan naar of jouw hond ook geleerd heeft om op jou te letten. Alleen ik vind wel dat wij vaak verwachten dat de hond WEL op ons laat, maar wij zelf pas in het verhaal van de hond stappen als hij iets doet wat niet mag. Dat noem ik achter de feiten aan lopen.
Hoe stress je hond beïnvloedt
Je zou kunnen zeggen dat stress en angst in 1 alinea benoemd kunnen worden. Toch betekent het niet dat alle stress aangewakkerd wordt door angst. Daarvoor heb je te weten hoe stress bij honden werkt en wat je hond doet als hij stress heeft.
Stress kan ervoor zorgen dat je hond zijn gemoedstoestand veranderd. De kans dat je zit te werken in een zone waar hij eigenlijk al onder water staat (oftewel: de nood is hoog) is zeer aanwezig.
Stel jij bent al overstuur (in de breedste zin van het woord) en ik probeer je dan nog te bereiken? Dan moet er ook hard gewerkt worden.
Het stressemmertje bij honden
Het kan je helpen om wat meer te gaan begrijpen over hoe het stressemmertje bij honden werkt. In heel veel gevallen zit de hond gewoon vol en heb je daar links- of rechtsom wat aan te doen. Stress is er altijd. Iedereen heeft te maken met stress. En verschillende prikkels zetten aan tot de aanmaak van stresshormonen. Het stressemmertje gaat dan ook over de vulling die we vaak onze honden geven. Omdat we eigenlijk niet zo goed weten hoe de hond zich emotioneel t.o.v. van prikkels voelt. En daardoor zijn we vaak rondjes aan het draaien in een vicieuze cirkel.
Angst
Als je hond in situaties terecht komt waar hij bang is, dan is er ook sprake van (een toenemende vorm) stress. Dat kan zijn harde geluiden, nieuwe omgeving of stormen.
Ook andere omgevingen kunnen veel impact hebben. Daarnaast kan het zijn dat de emotie t.o.v. de prikkels die je tegen komt waar je hond onbereikbaar door wordt toch niet zo positief of neutraal is dat je misschien verwacht. In heel veel gevallen zorgt dit er juist voor dat de hond onbereikbaar wordt.
Dit is onder andere een gevolg van een gebrek aan kennis van de lichaamstaal en signalen van onze honden. Maar ook omdat we veel scheve interpretaties en conclusies trekken vanuit ons menselijke brein. Je mag dan denken aan de hond die overenthousiast en volgens onze beredenering het SUPER leuk vindt. Alleen wat betekent overenthousiasme bij honden eigenlijk echt? Om nog maar te zwijgen van de interpretaties rondom spel met andere honden.
Gezondheidsproblemen bij je hond
Gezondheidsproblemen kan er bij een hond ook voor zorgen dat er sprake is van onbereikbaarheid. Mensen zeggen al vrij snel dat hun hond niks heeft. Mijn ervaring is dat we daar wel echt wat meer kennis voor nodig hebben omdat te beoordelen. Ontstekingen, allergieën, aandoening, spanning in het lijf alles kan iets zijn wat invloed heeft op de hond. Ook een slecht gehoor of zichtproblemen kunnen van invloed zijn.
Dit maakt ook dat je naast dat je naar de dierenarts kan gaan voor een check, ik zelf ook adviseer om daarnaast met regelmaat je hond te laten uitmeten bij een holistische dierenarts, een osteopaat of fysiotherapeut. Zodat je dit basispunt goed kan onderhouden! Een hond die lekker in zijn vel zit kan zich beter gaan gedragen en prikkels beter verwerken (want het emmertje loopt minder snel over).
Verschillende onderliggende gedragskwesties
Er kunnen verschillende onderliggende gedragskwesties liggen. Stel jouw hond heeft een bepaalde emotie tegenover het zien van een andere hond. Dan zie je vaak dat het niet meer lukt om de emotie los te laten. De hond wordt opgeslurpt. De emotie neem het over. De hond voelt zich onzeker of angstig en dat zorgt vervolgens voor bepaald (onbereikbaar) gedrag.
Tips om meer contact met je hond te krijgen!
Je hond zijn taal beter gaan begrijpen
Meestal als de hond grove signalen in zet (blaffen, opspringen, bijten in armen, grommen etc) dan komen we in actie. Dat is simpelweg te laat! Dat betekent dat we de subtiele signalen van een hond hebben te herkennen en waar te nemen dan kan je daar vervolgens op gaan inspelen. Daarvoor heb je kennis nodig. Want die signalen zijn helemaal en haalt mensen ook van het punt af dat de hond onverwachts en ineens wat doet.
Je timing
Hoe beter en meer je de signalen van je hond kent. Hoe beter je timing kan gaan worden. Het voordeel is dat als je eerder gaat timen dat je minder achter de feiten aanloopt. Dat betekent dus ook dat je het escalerende gedrag van onbereikbaar worden in 7 van de 10 gevallen al enorm kan terugdringen. In andere gevallen heb je wel ook je misschien nog meer te richten op stress regulatie.
Er eerder op inspelen
Als je eerder inspeelt op het gedrag kan je voorkomen dat het escaleert. Daarbij kan je denken aan de escalatieladder voor honden. De escalatieladder voor honden geeft aan hoe een conflictopbouw werkt. Daaruit blijkt ook al vrij snel dat er niet zomaar wat gebeurt en is het ook logisch dat je hond in de oranje/rode zone simpelweg vaak niet meer te bereiken is.
De band met je hond verbeteren
Door meer spel oefeningen, leuk te trainen, je te richten op de taal van je hond, je verwachtingen wat bij te stellen en ook een beetje water bij de wijn te doen voor je hond zal je zien dat je de band kan verbeteren. Dat heeft heel veel voordelen.
Stress verminderen
Stress verminderen en een goede stress regulatie is altijd belangrijk. Dat kan je in de basis alvast gaan oppakken door in ieder geval:
- Meer slaap voor je hond te gaan integreren (veel honden slapen simpel te weinig)
- Goede en natuurlijke kauwsnacks aan te bieden
- Je hond laten kauwen of likwerk aan te bieden na een activiteit (zoals buiten zijn geweest, zodat er regulatie kan plaatsvinden)
- Hersenwerk aanbieden
- Je hond meer laten snuffelen (als therapeutische werken)
Op afstand gaan trainen
Te vaak gaan we in het oorlogsgebied trainen. En daar kan je over discussiëren. Ook denk we te vaak in een minuten. Dan zeggen we: “ik train maar 5 minuutjes”. Alleen als de emotie niet veranderd en je traint maar 5 minuten dan ben je misschien alsnog voorbij de grenswaarde van je hond aan het werken. Stel jij bent bang voor spinnen en ik zet je MAAR 5 minuten in een hok vol met spinnen? Dan is het 5 minuten teveel waarschijnlijk.
Iets meer afstand (die bepaald je hond, als je ziet dat hij nog WEL voor rede vatbaar is) en minder lang ergens op gaan trainen kan de key zijn om ander gedrag te zien t.o.v. een prikkel.
Consequent zijn
Het gebeurt best vaak dat een hond eerst OVERAL naar toe mocht. Bijvoorbeeld in de puppy tijd. En nu niet meer. Dat staat vaak haaks op wat er nodig is. Onder de noemer socialiseren zetten we onze honden te pas en te onpas overal tussen. Tot dat de hond volwassen wordt (en misschien zelfs wel aardig wat kilo’s heeft). En dan sta je daar met je hond. Dat is niet gek want het is inconsequent. De hond heeft namelijk altijd geleerd dat hij overal naar toe mag. Je kan nooit 100% consequent zijn (niemand is altijd consequent), maar probeer vanaf nu wel te kiezen waar je voor gaat en dat te trainen.
Dit moet je in ieder geval doen als je hond onbereikbaar wordt
In de podcast hieronder leg ik je uit wat je altijd moet doen om je hond weer bereikbaar te laten worden. Ik vertel je precies waarom we te vaak ons gaan richten op training, terwijl we iets essentieels vergeten. Klik op de knop hieronder om de podcast te beluisteren.
Wat als je hond niet luistert?
Wanneer een hond niet luistert en onbereikbaar wordt zit daar dus altijd wat achter. Als je je dan enkel op het gedrag zelf gaat focussen doe je op de eerste plaats aan symptoombestrijding en anderzijds kijk je niet naar het totaalplaatje van hulpvragen.
