Je hond is hartstikke enthousiast en vliegt van links naar rechts. Het is makkelijk om te denken dat je daarmee een speelse hond hebt, maar ondertussen merk je ook: hij kan moeilijk rust vinden en gedraagt zich onrustig. Misschien denkt je omgeving dat je hond lief en sociaal is, terwijl jij eigenlijk merkt dat er iets niet klopt. Want is je hond nu gewoon blij of is hij totaal overprikkeld?
Als hondengedragsdeskundige zie ik dit gedrag vaak bij wat ik doorschiethonden noem: honden die doorschieten in hun sociale gedrag. Deze honden lijken heel vrolijk en speels, maar ze kunnen niet goed ontspannen. In hun lijf zijn ze eigenlijk gespannen of onzeker, maar van buitenaf lijkt het druk en enthousiast. En daar gaat het vaak mis: je zou kunnen denken dat de hond het leuk vindt, terwijl de hond eigenlijk een hulpvraag heeft.
In dit blog leg ik je uit wat een doorschiethond precies is, hoe je het herkent en wat je eraan kunt doen. Wat is het verschil tussen een speels hondje en overprikkeld gedrag? Hoe komt het dat juist populaire gezinshonden zoals golden retrievers, doodles en spaniels hier last van kunnen hebben? En vooral: hoe kun je je hond helpen om meer rust te vinden?
In het kort: wat is nu eigenlijk een doorschiethond en welk gedrag hoort daarbij?
Een doorschiethond is een hond die in sociale situaties zo enthousiast is dat hij overprikkeld raakt en niet meer kan ontspannen. Hij lijkt heel vrolijk en speels, maar van binnen ervaart hij eigenlijk veel spanning of onzekerheid. Je herkent het aan gedrag als: heel druk rondrennen, voortdurend aandacht vragen, onrustig zijn en niet tot rust komen na een drukke wandeling. Dergelijk gedrag betekent niet dat je hond vervelend is; hij probeert juist op zijn manier te zeggen dat hij het lastig vindt. Kortom: een doorschiethond communiceert door te veel sociaal enthousiasme dat hij hulp kan gebruiken. Het is dan belangrijk dat je dit signaal ziet en weet hoe je kunt helpen.
Wat is een doorschiethond?
Een doorschiethond is geen officiële term, maar het is een handige naam die ik gebruik. In mijn puppycursus leg ik vaak uit dat dit honden zijn die letterlijk doorschieten in hun sociale gedrag. Dat betekent dat ze normaal heel sociale en vriendelijke honden zijn (denk aan rassen als golden retriever, labradoodle, toller of spaniel) maar dat hun enthousiaste reactie in sommige situaties uit balans raakt. Ik heb de term zelf bedacht omdat het precies beschrijft wat er gebeurt: een doorschiethond vliegt alle kanten op behalve de goede. Hij reageert overal enthousiast op, ook als hij het eigenlijk moeilijk vindt. Onder dat vrolijke jasje zit vaak spanning of onzekerheid.
Kortom: een doorschiethond kan zijn emoties niet goed reguleren en laat dat zien door te veel sociaal, enthousiast gedrag te vertonen.
Hoe herken je een doorschiethond?
Een doorschiethond vertoont gedragingen die je kunt herkennen als enthousiast speels, maar die eigenlijk tekenen van overprikkeling zijn. Je herkent het gedrag aan:
Clownesk gedrag
De hond rent rondjes, bijt in zijn staart of kussens en maakt gekke bewegingen. Het ziet er grappig uit, maar hij kan niet ontspannen.
Heel druk zijn
De hond heeft geen rem; hij rent van links naar rechts, springt op mensen of andere honden en vraagt constant aandacht. Hij blijft overal tegelijk mee bezig.
Moeite met tot rust komen
Na een wandeling of speelafspraak blijft hij janken, hijgen of blaffen in huis. Een gemiddelde hond zou na inspanning slapen, maar hij kan zichzelf niet kalmeren.
Reageren op elke prikkel
Zodra hij iets ziet (kinderen, honden, fietsers), raakt hij meteen erg opgewonden of gespannen. Hij luistert niet meer en gedraagt zich onhandelbaar.
Altijd aandacht zoeken
Hij kan niet alleen zijn, raakt gefrustreerd zonder interactie en maakt overal een feestje van. Als jouw hond met iedereen tegelijk speelt behalve met jou, wijst dat op overenthousiasme.
Het gedrag van je hond lijkt vrolijk, maar je hond laat ermee zien dat hij eigenlijk gestrest is. Als je goed oplet zie je vaak subtiele signalen (rusteloos bewegen, wegkijken, wiebelen) voordat het doorslaat naar het drukke gedrag.
Waarom wordt dit gedrag vaak verkeerd begrepen?
Een doorschiethond lijkt heel vriendelijk en uitbundig te zijn, dus ga je er snel vanuit dat hij gewoon speels is. En vaak hoor je ook overtuigingen als: “Hij wil gewoon spelen’’ of ‘’zo zijn die doodles nu eenmaal’’. Het gevaar daarvan is dat je de spanning in je hond over het hoofd ziet. Omdat je hond sociaal en lief overkomt, herken je zijn stress niet aan zijn gedrag. Je mist hierdoor vaak subtiele signalen en grijpt pas in als het al te laat is. Het risico is dat de spanning langzaam oploopt: als niemand ingrijpt kan je hond op den duur echt gaan blaffen, bijten of compleet uitvallen. Wat nu nog grappig en onschuldig lijkt, kan later wel tot echte problemen leiden.
Wat kun je doen als je hond een doorschiethond is?
Herkennen is de eerste belangrijke stap. Daarna kun je het volgende doen om je hond te helpen:
Leer zijn lichaamstaal kennen
Volg een cursus of lees boeken over hondentaal en de escalatieladder. Zo zie je kleine stresssignalen eerder en kun je ingrijpen voor je hond doorschiet.
Creëer rust en structuur
Beperk prikkels tijdens wandelingen (bijvoorbeeld een rustige route) en zorg voor vaste momenten om te ontspannen. Gun je hond tussendoor afleiding, zoals een kauwbot of een geurzoekspel, zodat hij leert tot rust komen.
Train op zelfbeheersing
Doe oefeningen waarbij je hond leert om rustig te blijven. Denk aan ‘rust in de mand’, vakwerk of denkspelletjes. Beloon altijd kalm gedrag en loop weg wanneer hij het druk krijgt.
Veelgestelde vragen
Ik krijg vaak vragen binnen over deze vraagstukken. Ik heb ze daarom even voor je onder elkaar gezet:
Mijn hond is toch gewoon heel lief en enthousiast?
Dat denk je misschien, zeker als iedereen zegt dat hij sociaal is. Het probleem is dat een doorschiethond juist lijkt alsof hij alles leuk vindt, maar al snel overprikkeld raakt. Let op lichaamstaal: wegkijken, hijgen of wiebelen zijn signalen dat hij niet echt ontspannen is. Zijn drukte toont eigenlijk dat hij moeite heeft met de situatie.
Is dit niet gewoon puppy- of pubergedrag?
Jonge honden zijn vaak druk en hebben vaak veel energie, maar doorgaans leren ze na verloop van tijd weer rustig te worden. Bij een doorschiethond blijft de spanning juist hoog of wordt het steeds erger. Als je merkt dat je hond zich constant overstimuleerd gedraagt, is dat een teken dat het geen normale speelsheid is maar een signaal van stress.
Conclusie
Een doorschiethond is eigenlijk geen ‘probleemhond’ maar een onbegrepen hond. Van buiten lijkt hij ontspannen en sociaal, maar van binnen worstelt hij met spanning. In dit blog heb je geleerd welk gedrag daarbij hoort en dat hij via zijn enthousiasme om hulp vraagt. Het belangrijkst is dat je als eigenaar leert om achter zijn gedrag te kijken: wat voelt hij en waar heeft hij moeite mee? Door aandacht te geven aan zijn lichaamstaal en zijn grenzen te respecteren, kun je samen met je hond werken aan meer rust.
Vang voortaan de vroege signalen op en reageer daarop voordat de spanning te hoog wordt.
