De verwachtingen die we van onze honden hebben liggen hoog. Maar waarom is dat eigenlijk? Wat wordt er bedoeld met verwachtingen en wat zijn de voor- en nadelen daarvan?
Herken jij dit?
- Verwacht jij (te) veel van je hond?
- Verwacht jij dingen van je hond die niet haalbaar zijn?
- Zou jij willen ontdekken waarom verwachtingen je kunnen helpen?
- Vind jij het maar onzin om verwachtingen te hebben of te stellen?
- Of zou je heel graag meer willen weten over dit onderwerp?
Welke verwachtingen heb jij van je hond?
Je denkt misschien ‘wat een onzin, verwachtingen hebben van je hond!’. Ja! Dat zou zo kunnen zijn maar veel mensen hebben te weinig of veel te veel verwachtingen van hun hond. Naast dat ze wel of geen verwachtingen hebben, komen veel verwachtingen ook nog eens niet overeen en zijn ze niet realistisch.
Wat betekent dat de verwachtingen tussen mens en hond niet duidelijk zijn en omdat ze niet duidelijk ontstaan er verstoringen. Naast dat ze niet duidelijk zijn, moeten ze ook helder en goed gecommuniceerd worden om miscommunicatie te voorkomen.
Wat wordt er bedoeld met verwachtingen?
Verwachtingen kun je vertalen als hoop, in afwachting, voorspelling, vooruitzicht. De definitie van verwachting is de aanname of hoop dat een handeling of gebeurtenis ook daadwerkelijk plaats gaat vinden. Een belangrijk detail is dat een verwachting realistisch kan zijn, maar dat dit niet hoeft. Heel vaak zijn verwachtingen ook niet realistisch, juist ook in de omgang met onze honden.
Verwachting is ook een synoniem voor het trefwoord voorspelling en precies daar ligt een ontzettend mooi wapen die jij kunt inzetten in de communicatie en samenwerking met je hond. Een voorspelling kun je vertalen als een aankondiging van wat er gaat gebeuren. Hier gaat het heel vaak mis in de communicatie omdat we onze verwachtingen en voorspellingen niet helder hebben en niet duidelijk communiceren. Dat gaat vaak in combinatie met verwachtingen die niet realistisch zijn.
Voorspellingen vs. verwachtingen
Het mooie van voorspellingen en verwachtingen is dat het heel nauw verbonden ligt. Het heeft een relatie met elkaar. Deze tools kun je perfect inzetten wanneer je samenwerkt met je hond. Een voorspelling is een aankondiging van wat er gaat gebeuren. Oftewel het van tevoren aangeven van (een) verwachting(en).
In de relatie met onze hond gaat het hier vaak mis: we zijn vaak veel te laat, niet duidelijk in onze communicatie en communiceren veel vanuit twijfel. Oftewel: een gebrek aan keuze. Wanneer er geen voorspelling is in de communicatie, geen aankondiging van wat je gaat doen kan de hond daar bijvoorbeeld gestresst of onzeker van worden. Ook kunnen er andere gedragingen en gevoelens uit ontstaan. Je kunt dit ook wel een ‘leeg gat’ noemen, in dat lege gat gaat de hond weerspiegelen. Wanneer je die weerspiegeling kan oppakken en vertalen ontstaan er mooie dingen.
De weerspiegeling van de hond
Wanneer je verwachtingen op een duidelijke en heldere manier gecommuniceerd wordt met je hond wordt de weerspiegeling van je hond nog intenser omdat je veel nauwer kunt samenwerken. Honden weerspiegelen ons altijd en dit gaat vaak gepaard met verwachtingen, voorspelling en de juiste communicatie die daar bij hoort. Wanneer hier geen juiste balans in is en geen duidelijke verwachtingen, voorspellingen en communicatie zijn ontstaat er een verstoring.
Een verwachting kan realistisch zijn, maar dat hoeft niet!
Mag je verwachtingen hebben van je hond? Zo ja, welke?
Natuurlijk mag je verwachtingen hebben van je hond. Je ontkomt er niet aan dat je onbewust verwachtingen hebt. Je neemt een hond met een bepaald vooruitzicht, je bent in afwachting van. Logisch! Je neemt niet zomaar een hond in huis. De belangrijkste vragen zijn vooral stellen we niet teveel en te hoge verwachtingen? Zijn onze verwachtingen realistisch? En zijn de verwachtingen tussen hond en mens in balans? Dit zijn betere vraagstukken dan of we wel of geen verwachtingen mogen stellen.
Wat gebeurt er als verwachtingen niet uitkomen?
Wanneer verwachtingen niet uitkomen kan er sprake zijn van acceptatie. Toch zie en hoor je vaker dat mensen teleurgesteld zijn. Dat betekent op geen enkele manier dat de mens minder van zijn eigen hond houdt. In tegendeel. Bij de aanschaf van een pup of het in huis halen van een volwassen hond (op welke manier dan ook) hebben we allemaal bewust onze verwachtingen.
Wanneer deze verwachtingen niet uitkomen of anders uitpakken kan dat bijvoorbeeld ook voor teleurstelling, verwarring, onzekerheid zorgen. Dat heeft dus niks te maken met dat je teleurgesteld bent in je hond, maar dat het anders uitpakte dan je had verwacht en dat sommige gedragingen ook best vervelend en ingewikkeld kunnen zijn. Dit is altijd relatief en het verschil per persoon hoe ‘gedragsproblemen’ ervaren worden.
Waarom geen verwachtingen?
Verwachtingen kunnen een hoop teleurstellingen veroorzaken. Dat geldt niet alleen voor jou. Jouw hond kan enorm teleurgesteld, angstig, onzeker of iets anders worden wanneer een verwachting niet uitkomt. Waarom is dat?
Omdat je hond vanuit een bepaald perspectief verwachtingen heeft. Niet vanuit hetzelfde bewustzijn zoals wij die hebben, maar wel vanuit bijvoorbeeld de rasgebonden eigenschap. Het feit dat het een dier is en zich daarmee onderscheid van de mens. De hond heeft een andere psychologie en dus ook andere verwachtingen dan wij mensen hebben.
Praktijkvoorbeeld
Merlijn heeft een prachtige Mechelse herder genaamd Cody. Cody is een actieve hond en heeft alle kenmerkende eigenschappen van een Mechelse Herder. Merlijn vind dit ras een geweldig ras! Actief, alert, ze leren snel en het uiterlijk is prachtig (een paar kenmerken). Merlijn heeft dit ras uitgekozen maar liep tegen wat gedragsproblemen aan. Deze gedragsproblemen bestonden uit slopen in huis, niet goed alleen kunnen zijn, hap gedrag naar anderen, overal op reageren en zo waren er nog wel wat punten.
Dit gedrag ontstond vanuit een verstoring in de relatie die in de basis begon door de verwachtingen die tussen hond en baas niet overeen kwamen. Merlijn had geen verwachtingen en wilde een leuke huishond, maar Cody wilde meer! Rennen, werken, zijn neus gebruiken, uitgedaagd worden op zijn manier, zijn tempo en met die prikkels die hij aan kon (maatwerk)! Toen we die verwachtingen op één lijn kregen konden we voorzien in beide behoeftes en kreeg Merlijn de huishond die hij wilde en was Cody een blije hond die gehoord werd in zijn verwachtingen.
Wanneer zijn er te veel (menselijke) verwachtingen?
Laten we in ieder geval helder hebben dat we vaak veel verwachtingen en hoge verwachtingen van onze honden hebben! Onze hond heeft de afgelopen jaren een andere rol gekregen. Een andere positie en we zijn anders gaan kijken naar de hond. Dat heeft zijn voordelen maar ook zeker zijn nadelen. Honden werden voorheen duidelijk gehouden voor een specifiek doel.
Daardoor zijn de ras eigenschappen ontstaan, wij mensen zijn gaan fokken op nuttige eigenschappen. Zoals bijvoorbeeld het bewaken van het terrein of het hoeden van vee. De honden van toen moesten die taak uitvoeren en verder waren er geen verwachtingen.
Jij verwacht misschien niks of weinig van jouw hond, maar jouw hond wel degelijk iets van jou!
Tegenwoordig is dat wel wat anders…
We hebben tegenwoordig veel verwachtingen. Op de eerste plaats houden we vaak geen rekening met het ras. Hoe je het ook wendt of keert, we hebben tegenwoordig alle hondenrassen in allerlei opzichten (oftewel: een husky in een appartement in een warme omgeving) en zijn vooral bezig met wat wij daarin belangrijk en mooi vinden! Logisch dat we dat doen, maar daar gaat ook iets mis. We verwachten veel van onze hond en dus ook van die honden die op geen enkele manier in hun natuurlijke habitat zijn. De hond is tegenwoordig een volwaardig onderdeel van het gezin geworden. Redenen om een hond aan te schaffen kunnen zijn:
- Het is gezellig
- Zorgt voor sociale contacten
- Je bent/voelt je niet meer zo alleen
- Je hebt een onvoorwaardelijke vriend aan je zij
- De hond heeft altijd een luisterend oor
- Geeft een gevoel van veiligheid
- Het is gewoon leuk
- Het is goed voor de opvoeding van de kinderen
- En ga zo nog maar even door
Waarom is het belangrijk verwachtingen helder te hebben?
Omdat de hond tegenwoordig een nieuwe rol heeft gekregen, stellen we (te) hoge eisen aan onze hond. Deze eisen ontstaan vaak zonder dat we het zelf door hebben. Verwachtingen kunnen zijn:
De hond moet:
- Lief zijn naar kinderen
- Goed en snel luisteren
- Keurig lopen aan de lijn, los van de lijn, naast de fiets
- (Altijd) Goed omgaan met andere honden
- Niet blaffen, niet blaffen als het niet gewenst is en vooral niet te veel blaffen
- Geen planten uit de vensterbank trekken, geen spullen slopen
- Sociaal zijn naar praktisch ieder mens
- Goed kunnen omgaan met andere dieren
En dan is dit nog maar een minimale opsomming van verwachtingen die wij stellen voor onze hond. Oftewel: de hond moet zich zowel binnen als buitenshuis gedragen zoals wij dat wensen en vooral ook niet anders!
Wat is de functie van verwachtingen als je een hond in huis hebt?
Verwachtingen hebben is helemaal niet verkeerd. Natuurlijk mag je verwachten dat je hond zich beleefd opstelt ten opzichte van mensen, andere honden. Dat hij niet je hele huis van kant haalt en zindelijk is. Laten we wel even helder hebben dat dit niet gaat wanneer je voorziet in de behoefte van de hond. Een belangrijke behoefte die daarbij komt kijken is toch zeker wel beweging.
Beweging zorgt er voor dat je hond zijn ‘ei’ kwijt kan. Dat hij zijn overtollige energie niet gaat af reageren op andere dingen, mensen en in andere situaties. De hoeveelheid beweging hangt natuurlijk af van de leeftijd, het ras, de gezondheid etc. Verwachtingen hebben is zeker niet verkeerd. Echter vervullen verwachtingen zich niet vanzelf. Jij bent de sleutel tot succes! Jij bent degene die je hond voldoende beweging kan geven. Jij bent degene die je hond regels en grenzen kan geven. Jij bent degene die je hond opvoed, die je hond een veilig gevoel geeft en ga zo nog maar even door!
Hooo! Wacht even…
Sla niet door! We slaan ontzettend door. Belangrijk is om je te realiseren dat er zoveel situaties zijn die buiten jouw zone van invloed zijn. Dat er zo veel verstoringen zijn, dat er zoveel gecommuniceerd wordt en dat er zoveel honden zijn die gehoord willen worden en op een bepaalde manier daar gedragingen aan geven.
Het is niet realistisch om van je hond te verwachten dat hij altijd beleefd reageert, want als er een mens is die op, een voor hem bedreigende manier, op hem af komt, kun je in feite de hond niks kwalijk nemen. Het is niet leuk, maar logisch. Wanneer de hond daar op reageert vanuit een grens, onzekerheid, angst of wat de hond ook aanzet om daar, in onze ogen, onbeleefd op te reageren, is de vraag hoe je daar op moet reageren.
In dit geval spreek je duidelijk van miscommunicatie in verwachtingen. De hond wil niet op die manier aangehaald worden en de mens gaat daar duidelijk over een grens heen. Begrijp het niet verkeerd, dat betekent niet dat je een hond die hapt, maar moet laten happen. Begrijp wel dat dit gedrag nooit zomaar ontstaat.
Praktijkvoorbeeld
Anouk heeft een hondje uit het buitenland genaamd Lana. Lana is een hond die ontzettend blaft als de bel gaat maar ook wel eens kan happen/bijten naar visite. Dat is natuurlijk iets waar je ontzettend van schrikt. Anouk heeft al heel veel verschillende gedragstherapeuten in huis gehaald, verschillende hondencursussen bij hondenscholen gevolgd en nog zoveel meer. De adviezen lagen nogal uiteen en de trukendoos is helemaal leeggehaald. Oftewel: nu er geen trucjes meer over zijn is Anouk ten einde raad. En geloof mij: Lana al helemaal!
Lana was eigenlijk helemaal niet onbeleefd. Integendeel. Visite was best wel leuk, mensen zijn ook leuk, als ze zich maar beleefd opstellen en zich houden aan de psychologie van de hond. De mensen die Lana gebeten had waren de mensen die zeiden ‘ik heb al 30 jaar honden, ik weet wel hoe ik er mee om moet gaan’ of ‘Kom maar Lana!’.
Al door de hurkend gaan, recht in de ogend kijken en volledig intimiderend werd Lana begroet. Lana laat duidelijk zien dat ze dit niet wenste! Maar daar werd geen rekening mee gehouden. Wanneer Lana gewoon goed begroet wordt en gewoon hond mocht blijven doet ze niks! Eigenlijk is ze dan zelfs heel vrolijk, sociaal en kan je alles met haar! Maar ze wilde maar al te graag gewoon hond zijn en geen beleefde, mega sociale allemansvriend die om moest gaan met de menselijke verwachtingen.
Wat heeft een hond aan verwachtingen?
Een hond heeft wel zeker iets aan verwachtingen. Hij weet onder andere vanuit jouw verwachtingen wat de bedoeling is. Wanneer je in bepaalde situaties en in je opvoeding verwachtingen creëert heb je een helder plan. Je hebt een doel voor ogen. Wanneer dit doel op een juiste manier gecommuniceerd wordt is de weerspiegeling vanuit je hond ook helder omdat je dan namelijk samen in balans bent.
Het probleem is wel dat veel verwachtingen eigenlijk niet gecommuniceerd worden en een nog groter probleem is dat de hond niet wordt voorzien in zijn verwachtingen maar dat wij vooral rekening houden met onze verwachtingen.
Lees daar over meer in dit artikel: Wat wil een hond nu echt graag?
Verwachtingen vs. gedragsproblemen
Een oorzaak van gedragsproblemen zijn verwachtingen die niet overeenkomen, te hoog zijn en niet realistisch zijn. Wanneer die verwachtingen niet overeenkomen is het logisch dat er een verstoring en dus een probleem ontstaat, toch? Wij plaatsen dat dan onder de categorie gedragsproblemen en willen dat oplossen door doelgericht alleen te kijken naar het zichtbare probleem. Maar in feite zit je dan op het verkeerde probleem te focussen.
Oftewel: we focussen ons op het topje van de ijsberg zoals je ziet in de bovenstaande foto. We focussen ons op het verkeerde leerdoel. Terwijl jouw hond gehoord wil worden. En wanneer je naar je hond wil luisteren, echt wil luisteren dan is het dus belangrijk om onder andere rekening te houden met de verwachtingen, de patronen hiervan en of je rekening houdt met je hond.
Hoe laat ik mijn hond stoppen met…
Wanneer we gedragsproblemen ervaren met onze hond (groot of klein) zijn we vaak opzoek naar de oplossing zodat de hond dit nooit meer doet. Het staat er misschien wat overdreven denk je, maar de meeste mensen stellen toch de hulpvraag om bepaald gedrag te laten stoppen.
We hebben enorm hoge eisen en willen dat de hond stopt met bepaald gedrag! Logisch dat je dit wilt, maar de eerste vraag is vooral of dit een realistische verwachting is. Er zijn genoeg gedragstherapeuten die verkondigen dat het probleem er uitgehaald kan worden. Toch gaan we dan vaak voorbij aan de kern van de het hele probleem namelijk het verhaal van de hond!
Wanneer er gedragsproblemen zijn is het heel belangrijk om het geheel plaatje te zien. Zonder dat geheel plaatje kom je niet zo ver of ga je voorbij aan je hond. Dat is niet wat we willen toch?
Laat mij je even meenemen…
Astrid heeft een hond genaamd Pip! Pip is een dwerg-teckel en vertoont af en toe wat ‘probleem gedrag’. Ze hebben al extra coaching in huis gehad voor Pip en een groot deel van de gedragingen zijn nu een stuk beter geworden, oftewel: Pip wordt beter begrepen. Toch lopen ze soms nog steeds vast met Pip. Pip kan buiten ‘uitvallen’ naar andere honden. Uitvallen betekent in dit geval dat ze hard kan blaffen en gaat happen/snappen. Pip vertoont dit gedrag tegenwoordig alleen nog los van de lijn.
Er zijn veel verschillende adviezen gegeven waaronder ook een interne opname waarbij Pip kon leren omgaan met andere honden. De vraag die echter gesteld moet worden is: ‘wanneer vertoont Pip dit gedrag?’ Astrid gaf aan dat dit voornamelijk gebeurt wanneer honden op haar af kwamen rennen en onbeleefd in haar ruimte kwamen. Pip wilde graag eerst, volgens het hondenetiket, kennismaken. Snuffelen, kennismaken en ontdekken wie de andere hond is en vandaar uit een beslissing maken wat ze gaan doen, spelen, samen verder lopen of alle twee een andere kant op zouden keuzes kunnen zijn.
Wanneer de honden zich beleefd opstellen was er eigenlijk niks aan de hand en wilde Pip ook gewoon spelen en was haar begroeting net zo beleefd. De vraag is in dit geval of je daar heel veel aan moet doen en het gedrag er uit moet halen.
De vraag is zelfs of dat je wens zou mogen zijn omdat je dan voorbij gaat aan de wensen en grenzen van de hond. Pip legt hier een duidelijke grens neer en heeft zelfs een beetje gelijk. Want als je onbeleefd begroet wordt is het best logisch dat je daar wat onzeker, gestresst en happerig van wordt. Toch? Het probleem is dus geen onbeleefde hond, het probleem is dat wij de honden niet begrijpen en situaties uit de hand lopen. Echter lijkt de hond die hapt altijd de ‘rot’ hond.
Het is belangrijk om te begrijpen waarom je hond doet wat hij/zij doet en of je alles er uit moet halen. Natuurlijk is dit probleem ook begeleid maar dan vanuit de wens van de hond. Pip moest meer geholpen worden (in welke hulpvorm dan ook).
Te hoge verwachtingen
Vergeet niet dat er veel situaties zijn die buiten jouw zone van invloed liggen en die veelal gecreëerd worden door andere omstandigheden! Onze honden hebben heel wat te verduren tegenwoordig (onder andere door onze hoge verwachtingen).
Er zijn veel honden die rondlopen met een verstoringen, die niet begrepen worden en die een verhaal hebben die gehoord mag worden. Deze honden lopen allemaal los in een losloop gebied, dan is het logisch dat er vanuit die verstoringen dingen ontstaan die wat krom zijn. De vraag is altijd waar het probleem begint, hoe jij je hond kunt begeleiden en wat je hond vertelt. Vaak begrijpen we helemaal niet waardoor het gedrag nou echt ontstaat. Omdat we niet begrijpen waar het verhaal van de hond begint krijgen we oppervlakkige beoordelingen en honden met etiketjes!
Verwachtingen vs. een hond in huis halen
Wanneer je een hond in huis hebt of gaat aanschaffen is het heel belangrijk om je bewust te zijn van de verwachtingen die jij hebt van je hond. Simpelweg omdat het niet fair tegenover je hond is als je dingen verwacht die niet haalbaar zijn. Soms is het dus goed om je verwachtingen los te laten, maar dat betekent niet dat je de teugels volledig moet laten vieren. Het betekent dat er ruimte moet zijn om te kijken naar wat er anders kan en hoe je elkaar kunt helpen, dan zijn verwachtingen ideaal en kun je ze in de juiste banen leiden.
Hoe je het ook wendt of keert je ontkomt niet aan verwachtingen. Jij hebt verwachtingen van jouw hond (onder andere de motivatie om een hond aan te schaffen) en jouw hond heeft verwachtingen vanuit zijn rasgebonden eigenschappen, vanuit het feit dat het een dier is. Logisch, toch?!
Wat een onzin! Ik verwacht niks van mijn hond!
Ja, ook die mensen zijn er en nee dat pakt vaak niet goed uit! Waarom? Op de eerste plaats is het zo dat je nooit niets verwacht van je hond. Want zelfs als je niets verwacht, verwacht je iets. Namelijk een goede vriend, huisgenoot, veilig gevoel of wat dan ook. Je hebt ergens een motivatie gehad om de hond in huis te nemen. Je hoort nooit dat het iemand is overkomen dat hij/zij zomaar een hond naast zich had liggen en er niet meer van af kon komen! Helaas, pech gehad, je zit opgescheept met deze hond!
Je hoort nooit dat het iemand is overkomen dat hij/zij zomaar een hond naast zich had liggen en er niet meer van af kon komen!
Verwachtingen helder krijgen!
Verwachtingen zijn er niet om je hond als een robot naast je te laten lopen. Verwachtingen gaan je helpen in de opvoeding van je hond, bij het begeleiden van gedragsproblemen maar bovenal om te luisteren naar de stem van je hond! Je kunt niet de kantjes er van aflopen en je hond alleen maar opvoeden met het motto ‘lange leve de vrijheid’. Want dan kom je bij hele andere discussiepunten. Wat de verwachtingen zijn, hoe je die moet invullen en op welke manier je daar vorm en gehoor aan gaat geven verschilt per hond. Daar is geen standaard advies voor. Zelfs niet voor 10 Mechelse Herder uit hetzelfde nest. Want het zijn allemaal individuen die op een eerlijke manier op zich zelf beoordeeld willen worden.
Het feit dat er verwachtingen zijn vanuit beide kanten (mens en hond) maakt dat je er heel goed op in kan spelen en het beste uit de relatie met je hond kan halen!
Het belangrijkste is om te luisteren naar de stem van je hond!
