Contact aan de lijn met andere honden? Hoe ga je daar eigenlijk mee om.
In de regel zie je vaker dat we honden aan de lijn wel in contact met elkaar brengen dan dat we het niet doen.
Als we op straat lopen en we komen een andere hond tegen dan is er principe een ontmoeting.
Met regelmaat zie je ook nog dat mensen er echt op wachten of de lijn gewoon lang laten en er daarmee ook vanuit gaan dat iedereen daar op zit te wachten of dat dit een belangrijke behoefte invulling voor de hond is.
Maar is dat wel zo? En zitten er ook nadelen aan? En wat gebeurt er nou eigenlijk allemaal?
Ik moet mijn hond toch socialiseren?
We kunnen om verschillende redenen de hond in contact brengen met andere honden aan de lijn. Meestal begint dit wel bij de socialisatie van een puppy of bijvoorbeeld adoptie hond.
Onder de noemer socialiseren brengen we de hond in contact met andere honden: hij moet immers wennen aan andere honden.
Maar de vraag begint bij: wat is een goede socialisatie van je hond?
We denken ook vaak dit de behoefte is van de hond. Ik denk dat de individu hier vooral bepaalt wat de behoefte is.
Heeft de hond dan geen contact nodig met andere soortgenoten?
Je kan discussiëren over de manier en de mate waarin we over het algemeen onze honden in contact brengen met zijn soortgenoten.
De hond is een sociaal dier, dat klopt. Daarnaast is ook de vraag of je, omdat een hond een sociaal dier is, je daardoor ook kan zeggen
Alleen de individu bepaalt hier uiteindelijk ook nog een belangrijke rol in. Je kan er dan ook niet vanuit gaan dat iedere – stereotype – Goldenretriever, Labradoodle of Labrador daar van nature behoefte aan heeft vanwege hun (eventuele) sociale karakter.
Een hond KAN veel voldoening halen uit het samen zijn met een soortgenoot. Maar we moeten niet vergeten dat de hond ook veel samenleeft met ons en daar ook veel uithalen. Een hond wil namelijk ook veel met ons doen. En er zijn zelfs honden die andere honden prima toleren, maar er niet per se wat mee hoeven. En liever weer verder wandelen met jou!
Er zijn ook honden die wat meer de einzelgänger zijn er helemaal niet zo op zitten te wachten. Uiteraard heb je ook de sociale honden (net als bij mensen) die met iedereen wel willen aanpappen. Dit zijn dan juist weer de honden die moeten leren dat anderen daar een andere grens in kunnen ervaren.
Voordelen
- Op sommige plekken mag je hond niet loslopen en heb je je hond wel aan de lijn. Je loopt dan in een natuurgebied bijvoorbeeld. In dat geval kan zo’n ontmoeting best wel even leuk zijn. Houdt wel goed de signalen van je hond in de gaten. En als je die nog onvoldoende kent (en dit is wel vaak het geval) verdiep je er dan in, er gaat een wereld voor je open.
- Jouw hond kan gewoon niet los van de lijn lopen, maar vindt (op z’n tijd) zo’n ontmoeting met andere honden wel leuk. Kies dan lekker voor een wat langer lijn en probeer dit een beetje te begeleiden. Samen oplopen is ook al samen zijn. Er hoeft geen wild spel plaats te vinden. Sowieso is de vraag wat het belang van spel bij honden is.
Nadelen
Er kleven wel degelijk nadelen aan het in contact brengen met andere honden aan de lijn. Zo zie ik dat heel veel hulpvragen die we hebben met onze honden onder andere uit deze handeling kunnen ontstaan. Een negatieve leerervaring bij honden is zo gemaakt.
Dat komt omdat het niet zozeer gaat over de handeling. Namelijk: de hond in contact brengen met andere honden. Het gaat er om wat de hond communiceert en hoe zich dus voelt in die situatie en of dat nou wel zo’n winstgevende handeling is.
Als de hond A communiceert en jij interpreteert dat als B, dan ontstaat er een kloof. In de meeste gevallen ontstaat er dan ook een opbouw. Maar hier ontstaat ook de miscommunicatie, verwijdering en uit verbinding gaan met elkaar.
Wat kunnen de nadelen van contact aan de lijn zijn?
- De hond loopt aan korte lijn en er staat snel spanning op de lijn (als dit bij de andere hond ook zo is kan het alleen maar een extra trigger veroorzaken)
- De hond wordt bekort in zijn natuurlijke communicatie – bijvoorbeeld vanwege de lengte van de lijn. De hond wil eigenlijk curven, de situatie wat vermijden of andere signalen inzetten maar door de bekorte lijn is dit niet mogelijk wat kan resulteren in ander (probleem) gedrag. De hond wil de situatie misschien wel uit de weg gaan, maar dit kan niet vanwege de lijn (en onze gedrag)
- Je hond denkt dat het de bedoeling is. Van jongs af aan heb jij je hond in contact gebracht met andere honden onder de noemer socialiseren. Nu is hij wat ouder (en misschien sterker) en wil hij NAAR IEDERE HOND TOE (!). Hoe kom je van dat probleem af? We vergeten de hond prikkels te leren negeren en gewoon verder te kunnen gaan
- We gaan voorbij de subtiele signalen van de hond. Daarmee geeft hij aan “ik vind er X of Y van”. Wij gaan door, want we herkennen de signalen niet. Waardoor de hond grover wordt in zijn communicatie en “ineens” heb jij die blaffende, grommende of uitvallende hond aan de lijn.
- De hond legt de associatie dat hij kennelijk naar iedere hond toe mag. Met als gevolg dat jij een hond hebt die “ogenschijnlijk vanuit enthousiasme” naar iedere hond toe wil aan de lijn en/of los van de lijn.
Er gebeurt toch niks?
Nou ja… laten we beginnen bij het feit dat er ALTIJD wat gebeurt. Communicatie is er ALTIJD. En die gaat verder dan een kwispelende staart (dus de hond zal het nog wel leuk vinden) of een eventuele grom van de hond (waardoor hij toch niet meer zo vriendelijk lijkt te zijn). De kunst is dus om de lichaamstaal van de hond en zijn stresssignalen goed te herkennen en te leren.
Op die manier weet je hoe HIJ zich voelt in de situatie en kan je inschatten of je de ontmoeting aan de lijn verder moet voortzetten of niet.
Een confrontatie, negatieve leerervaring of conflict kan er zijn wanneer jouw hond zich ongemakkelijk, onzeker, angstig of onveilig voelt bijvoorbeeld. Dat betekent dus niet dat jouw hond meteen vechten inzet om dit aan te geven (het kan er wel uit ontstaan).
Er gebeurt altijd wat!
Er gebeurt altijd wat en in veel gevallen zie je vaak veel spanning, chaos en opwinding aan de lijn. Onder de noemer het is allemaal leuk en gezellig. Maar goed spel herkennen of een ontspanning ontmoeting is best belangrijk voor je interpretatie.
De hond kan er juist van leren dat andere honden wat onbetrouwbaar zijn. Enerzijds omdat zo’n ontmoeting wat geforceerd is en anderzijds om het maar om 1 ding gaat: wat wil jouw hond in die situatie? Zit hij te wachten op de ontmoeting of niet? Anders lekker verder lopen.
De escalatie ladder van honden
Die opbouw in conflict wordt weergegeven met behulp van de escalatieladder van honden. Dat principe is niet zo zwart-wit, maar tegelijkertijd geef het visueel mooi weer hoe subtiel de signalen van honden zijn en dat de hond niet zomaar ineens iets zonder waarschuwing doet.
In de escalatieladder voor honden wordt duidelijk dat een hond niet zomaar wat doet. Natuurlijk, hij kan wel wat stappen overslaan en vrij snel overslaan op gedrag dat wij dan probleemgedrag, hulpvraag of ongewenst gedrag noemen. Dat betekent niet dat er geen subtielere signalen zijn of zijn geweest in het verleden.
Welk hulpvragen kunnen er ontstaat
Er kan eigenlijk vanalles ontstaan vanuit deze handeling. Bij sommige honden kom je niet verder dan stresssignalen die zichtbaar zijn, zonder dat er “probleemgedrag” uit ontstaan. Denk dan bijvoorbeeld aan signalen zoals:
- Pootje heffen
- Oogwit laten zien
- Tongelen
- Smakken
- Rugharen overeind
- Staart tussen lager dan neutraal
- Oren naar achteren
- Soms de billen/schouders wat in de strijd gooien (misschien wat meer “ademruimte” willen hebben)
- Een beetje snappen of snauwen
Vervolgens kunnen er hulpvragen ontstaan die zich ook gaan doortrekken op andere prikkels.
Het stressemmertje van honden
Dat kan deels te maken hebben met het stressemmertje van je hond dat voller en voller raakt door zowel de positieve als negatieve emoties waar je hond gedurende de dag mee te maken krijgt.
- Uitvallen aan de lijn naar andere honden (blaffen, gaan zitten en niet meer willen wandelen, fixeren, opspringen)
- Blaffen
- Per se naar de andere toe willen aan de lijn
- Ogenschijnlijke overenthousiasme
- Trekken aan de lijn
- Op iedere prikkel reageren (bakfietsen, hardlopers, mountainbikers, kinderen op stepjes etc)
- Triggerstacking
- Flooding
In de regel wil iedere hond wel even snuffelen toch?
Het kan zijn dat het zo lijkt, toch denk ik dat het anders ligt.
Ik denk dat we dit vooral denken omdat het onder de noemer sociaal gedrag valt (niet iedere vriendelijke hond is ook sociaal vaardig). Dat is ook exact de reden dat we het doen, omdat we denken dat de hond er voornamelijk voldoening uithaalt en het “leuk” vindt.
De hond leert er veel positiefs van (denken we). Daarom socialiseren we op deze manier.
We stellen de hond bloot aan willekeurige prikkels die we tegenkomen. Met het idee Dat ze dan gesocialiseerd worden.
Zonder (voldoende) te weten wat de hond communiceert. Het kan dus maar zo zijn dat je hond heel wat anders zegt dan “leuk, ontspannen en gezellig”.
In de regel lijkt iedere hond te willen snuffelen.
Een betere titel zou zijn geweest “in de regel lijkt iedere te hond te willen snuffelen of even willen kijken”. Waarom is die titel beter?
Omdat dit gedrag vaak ontstaat vanuit hoe wij onze honden socialiseren. We lopen met onze honden aan de lijn en iedereen mag contact maken: “toe maar, ga maar kijken, ga maar spelen”. We moedigen het zelfs aan. Ga er maar naar toe.
Want daar leert ‘ie van…
Dat klopt! Want wat ‘ie daar ook van leert is dat ‘ie dus kennelijk te pas en te onpas naar iedereen toe kan. Leuk als ‘ie pup is.
Minder leuk als jij straks een volwassen hond hebt die overal naar toe wil (voorbijgangers, honden etc.).
En vervolgens is er een hulpvraag: “mijn hond stormt op iedere hond af”. Of “mijn hond wil aan de lijn naar iedere hond toe”. Maar ja, totaal logisch! We hebben de hond niet geleerd om er mee om te gaan (met deze prikkels). Natuurlijk zijn er meer factoren voor dit gedrag.
Van het één komt het ander. Eerst is het niet zo’n probleem. Totdat jij een (grote) volwassen hond hebt. En je zou graag gewoon willen wandelen. Zonder dit gedrag.
Socialiseren is meer dan je hond te pas en te onpas blootstellen aan prikkels.
De verschillende behoeftes van de individu
Daarnaast geloof ik er niet in omdat honden ook verschillende sociale behoeftes hebben:
Je hebt:
- Honden die honden echt leuk vinden
- Honden die sommige honden leuk vinden
- Honden die op zichzelf zijn en die behoefte niet echt kennen
Het kan dus heel goed zijn dat dit zo lijkt omdat we het zelf aangemoedigd hebben.
In 8 van de 10 situaties speelt deze factor een belangrijke rol. Wat mij betreft.
Wat als het verplicht is om je hond aan de lijn te houden?
- Dan tast je af bij de ander. Wat willen ze? Wat wil jouw hond?
- Dan doe je alsnog moeite om je te verdiepen in de signalen van honden zodat je kan inschatten of jouw hond of de andere hond het wel leuk vind.
- Leer je jouw hond dat hij ook voorbij kan lopen zonder per se wat met die prikkel te moeten. Sowieso een belangrijke vaardigheid.
- Ga je eventueel gewoon lekker je eigen gang en zoek je de interactie en het sociale contact met je hond op.
- Ga samen gewoon verder met wandelen. We wachten heel vaak alsof er een soort “sparkle” ontstaat tussen de honden. Maar sociaal gedrag vertonen tussen honden onderling is er ook door samen op te wandelen, in ontspanning, samen te snuffelen en wandelen. Er hoeft geen “sparkle” te komen of spel. Samen zijn is ook sociaal zijn.
Mag mijn hond dan nooit in aanraking komen met andere honden aan de lijn?
Dat is niet per se de boodschap. Het is alleen wel zo dat we op bewustzijnsniveau nog heel wat stappen kunnen maken. We gaan er nu vaak voornamelijk vanuit dat honden dit leuk vinden en nodig hebben. Alleen je begrijpt inmiddels (hoop ik) dat je daar hele serieuze vraagtekens bij kan zetten.
Het is niet in en in slecht. Het gaat ook niet over “perfect” of goed en fout. Je moet wel weten wat je doet. En dat weten we vaak niet. Omdat we te weinig weten en leren over de lichaamstaal van honden. En dat is nou juist zo cruciaal. Want daardoor gaat het nu vaak mis en hebben we veel hulpvragen die hier uit ontstaan. Omdat we het niet wisten.
En dan zeggen we achteraf “had ik het maar geweten”. Been there. Done that.
Ik deed hetzelfde met mijn hond. Ik had gewild dat iemand mij dit geleerd had.
Je wilt weten of je hond zich nou wel zo op zijn gemak voelt in die situatie.
Wat zijn de nuances?
Als jij Bobby tegenkomt en Bobby is de hond van je zus. En Bobby en jouw hond kunnen het goed vinden met elkaar, dan hoeft het niet zo’n probleem te zijn.
Maar dan moet je wel zeker weten hoe jouw hond zich voelt bij Bobby en er niet vanuit gaan, dat omdat het de hond van je zus en je elkaar veel ziet, dat dit dan per definitie zo is. Uiteindelijk bepaalt jouw hond wat hij van situaties vindt.
Dat geldt ook voor honden die je elke dag tegenkomt. Het is mooi gedacht dat je hond ze dan wel leuk zou vinden. Dat hoeft niet zo te zijn. Als jij elke dag je buurvrouw tegenkomt die naast je woont betekent dat niet dat je daar per se dikke vrienden mee bent of zou kunnen worden. Terwijl je de overbuurvrouw misschien 1 keer in de 3 maanden ziet en daar een dikke klik mee ervaart.
Het individu bepaalt.
Hoe kan je hier nou het beste mee omgaan?
Logischerwijs zou ik als hondengedragsdeskundige eerder neigen naar het advies om geen contact aan de lijn te laten ontstaan dan wel. Simpelweg omdat je echt goed moet kunnen interpreteren wat er gebeurt.
Je hebt geen idee hoe die andere hond zich voelt en hier tegenover staat (ook al doet hij niks). Als je de taal van honden beter gaat begrijpen wordt je dat trouwens snel genoeg duidelijk en zal je ook zien dat je andere keuzes gaat maken.
Hoe kan je er nou mee om gaan als je het (soms) wel wilt, het zo ontstaat of je in een natuurgebied met je hond aan de lijn loopt?
- Verdiep je heel goed in de lichaamstaal van honden: zodat je steeds beter kan inschatten hoe de honden zich onderling voelen. Is het leuk en ontspannen of niet?
- Voorkom dat de lijn te strak staat door hier in mee te bewegen (liever loop je dan ook met een lijn van 3 of 5 meter)
- Beweeg mee met de signalen van je hond: is jouw hond of de andere hond er klaar mee? Stop dan!
- Ontstaat er te veel opwinding bij de honden: vraag dan of je verder samen oploopt om te kijken of je het daarmee kanaliseert.
- Laat ze niet zomaar los als alternatief. Als beiden honden zich ‘oké’ voelen bij de andere hond dan kan je dit overwegen. Anders laat je ze niet los en ga je beiden weer je eigen weg of begeleid je de situatie. Je hond moet het ook leuk vinden namelijk. Anders verleg je het probleem namelijk en gaan we alsnog voorbij aan de signalen van de hond.
- Steek over en wandel verder aan de overkant van de weg. Als jij het idee hebt dat jouw hond of de andere hond er niet op zit te wachten.
- Kom je een hond tegen in een natuurgebied die is aangelijnd? Lijn je hond dan ook even aan of hou hem bij je en vraag aan de tegenpartij wat je het beste kan doen voor hen?
- Ga er gewoon niet zomaar vanuit dat dit een basisbehoefte is, dat het leuk is en dat iedere hond OF hondeneigenaar hier op zit te wachten en respecteer elkaars grenzen een beetje
“Oh! Kan jouw hond daar niet mee omgaan?”
Deze opmerking komt nog weleens voorbij. Als jij dit te horen krijgt of degene bent die dit zegt weet dan dit met zoveel meer te maken heeft. Soms zitten mensen er niet op te wachten, soms zien mensen de signalen en hebben ze hier kennis van waardoor ze zien dat de of jouw eigen hond of de hond van de tegenpartij genoeg signalen laat zien waardoor hij er niet zo op zit te wachten.
Sommige mensen overwegen vanuit het perspectief dat ze graag willen dat hun hond aan de lijn gewoon bij hun in hun bubbel is en los van de lijn kunnen er weer andere voorwaarden gelden.
Sommige mensen willen het zelf niet en willen gewoon graag verder lopen en zitten niet zo te wachten op de sociale ontmoetingen aan de lijn.
Het heeft niks te maken met er niet mee om kunnen gaan, dat KAN ook.
Hoe je het ook wendt of keert zit er ook iets onnatuurlijks in voor de hond om dat het vaak geforceerde ontmoetingen zijn waarbij de hond zijn natuurlijk signalen onvoldoende kan laten zien.
