We sluiten de hulpvraag die we hebben met onze hond vaak af met de vraag: ‘waarom doet mijn hond dit?’ of ‘wat kunnen wij doen?’. Als het zo eenvoudig zou zijn, dan waren er niet zoveel wegen die naar Rome zouden leiden. Dat geldt ook voor het begeleiden van een gedragsprobleem.
Waarom is de vraag ‘waarom doet mijn hond dit?’ niet te beantwoorden? Omdat het ongenuanceerd is.
Dokter…
Stel, je belt de dokter en je zegt: “Dokter, ik heb hoofdpijn, wat moet ik doen? Waarom heb ik hoofdpijn?”. Als antwoord op die vraag kan de dokter maar één dingen zeggen. “Ik heb werkelijk geen idee”.
Als er op een dag 20 mensen bij de dokter komen met hoofdpijn, dan is het onmogelijk dat al die 20 mensen om dezelfde reden hoofdpijn hebben en hetzelfde advies krijgen.
Waarom?
Er kunnen verschillende oorzaken van hoofdpijn zijn. Denk aan bijwerkingen van medicijnen, vermoeidheid, hormonen, gebitsproblemen, slecht zicht of griep.
Daarnaast heb je ook nog verschillende vormen van hoofdpijn, zoals spanningshoofdpijn, clusterhoofdpijn en migraine.
Vervolgens…
En vervolgens worden er ook nog kanttekeningen geplaatst bij die verschillende vormen. Want spanningshoofdpijn hoeft dus niet alleen maar door spanning te ontstaan, het is slechts een aanduiding.
Wat wordt daarmee bedoeld? Het feit dat het iets aanduidt, betekent op de eerste plaats niet dat dit de daadwerkelijke oorzaak is en daarnaast ontbreken er op dat moment nogal wat nuances.
De hondencoach over hoofdpijn…
Ik ben dan weliswaar geen dokter (dat laat ik liever aan iemand anders over), maar het gemak waarmee mensen om adviezen vragen en graag een snelle oplossing willen in hondenland is best ingewikkeld. Want het samenwerken met een levend wezen betekent dat je ook nuances moet aanbrengen. Dat geldt voor alles.
Niet alle Duitse Herders zijn hetzelfde en een hulpvraag (bijvoorbeeld plassen in huis) kun je niet zomaar oplossen met één of een paar simpele trucjes. Er is altijd een context nodig om je hond echt te helpen en hem of haar een stem te geven.
Wat kan ik doen wanneer mijn hond…?
Het is moeilijk (lees: onmogelijk) om een advies te geven dat voor alle soorten hoofdpijn geldt. Dat is met gedragsproblemen bij honden niet anders.
Met regelmaat worden er hulpvragen gesteld als:
- Mijn hond plast in huis, wat moet ik doen/waarom doet hij dit?
- Mijn hond bijt in mijn/of andermans armen, waarom doet hij doet/wat moet ik doen?
- Mijn hond trekt aan de lijn, wat moet ik doen/waarom doet hij doet?
- Mijn hond wil zijn tuig niet om, waarom is dat zo/wat moet ik doen?
Ik heb werkelijk geen idee…
Wanneer iemand mailt met de vraag waarom hun hond bepaald gedrag vertoont of wat ze er aan kunnen doen, dan is mijn eerste reactie in gedachten altijd: ‘tsja, ik heb geen idee’. Natuurlijk schieten er heel veel opties, vanuit mijn expertise, door mijn hoofd. Maar waarom JOUW hond dat op dat moment doet? Dat weet ik niet.
Het is moeilijk om advies te geven voor bijvoorbeeld alle honden die trekken aan de lijn (of welk ‘probleem’ dan ook). Je kunt wel wat algemene tips gaan opzoeken, maar of die je per se verder gaan helpen… Er kan hier geen standaard antwoord opgesomd weergegeven worden met wat je moet doen!
Adviezen hangen altijd af van nuances (en ja, dat zijn er nogal wat):
- Omgeving
- Context
- Interpretatie (de interpretatie van gedrag is heel vaak niet zoals het daadwerkelijk is)
- Omgevingsfactoren (anderen honden, mensen, prikkels, omgeving waar je woont etc)
- Emoties
- Lichamelijke klachten
- Jij, als begeleider
- Jouw bereidheid om te investeren om datgene te behalen met je hond wat jij en je hond graag willen en nodig hebben
- Ervaringen van de hond
- Ras
- Leeftijd
- Patronen (hoe lang doet de hond dit al? En hoe vaak wordt hij nog blootgesteld aan het geen waar hij probleem gedrag laat zien?)
- Vaardigheden die de hond wel of niet beheerst
- Andere factoren die ervoor zorgen dat je hond minder lekker in zijn vel zit (emotionele en lichamelijke onevenwichtigheid)
- Andere ‘ongewenste’ gedragingen* (die niet per se je hulpvraag zijn, maar wel duidelijk aanwezig zijn)
*Want je moet je goed realiseren dat alle gedragsproblemen en signalen van je hond met elkaar in verbinding staan en invloed hebben op elkaar.
Men moet niet proberen een deel te genezen zonder het heel geheel te behandelen. Men moet geen poging doen het lichaam te genezen zonder ziel. Voor de gezondheid van het hoofd en het lichaam moet men beginnen met het genezen van de geest. – Plato (428-347 v.C.)
Naast al die nuances
Naast al die nuances is er ook nog gewoon een heel algemeen iets. Namelijk dit: wanneer je iemand vraagt om advies, dan is het eigenlijk lastig als iemand daar antwoord op geeft omdat diegene jou, de hond, en de situatie niet kent en vaak niet heeft gezien. De situatie zal gezien moeten worden om al die bovenstaande nuances te kunnen beoordelen.
Praktijkvoorbeeld
Hulpvraag:
Iemand mailt mij:
‘Mijn vriend en ik hebben sinds vorig jaar maart een pup geadopteerd uit Spanje van toen 5 maanden oud. Lola is nu 1 jaar en 2 maand. Ze is super lief en ze doet het ook erg goed, alleen lopen wij tegen een aantal dingen aan. Thuis is Lola rustig en luistert ze over het algemeen vrij goed. Alleen met wandelen en als wij een andere hond tegenkomen is ze helemaal wild en enthousiast en wil ze spelen. Ik kan haar hierbij nauwelijks houden en dus is dit best wel een dingetje. Ook als er bijvoorbeeld andere mensen thuiskomen is ze helemaal door het dolle heen en springt ze nog geregeld. Heb jij tips voor ons?!’
Antwoord:
Er kunnen geen tips gegeven worden omdat ik geen idee heb wat Lola wel en niet doet. Op basis van de interpretatie van iemand moet ik een tip geven. Daarmee doe ik de hond tekort.
Er kunnen zoveel dingen spelen. Als iemand communiceert dat de hond enthousiast is ontstaan daar al de eerste twijfels. Enthousiast uitziend gedrag is vaak helemaal niet zo enthousiast als we denken! Lees maar eens een klein stukje mee in dit artikel over opwinding.
Enthousiast gedrag en spelen
Enthousiast gedrag wordt ook vaak gecombineerd met spelen. Althans, dat denken wij. Mijn ervaring is dat de hond vaker geen idee heeft wat de bedoeling is en dat hem dit veel stress oplevert. Ontmoetingen met andere honden (of dieren) en mensen is voor een hond best gecompliceerd en onze begeleiding laat vaak te wensen over.
Dus mijn tips hebben nuances nodig zoals:
- Welke signalen laat Lola zien in het contact met andere dieren en mensen?
- Is dat enthousiaste gedrag echt enthousiasme? Of speelt er meer?
- Welke verhalen heeft Lola nog meer te vertellen? Spelen er nog meer gedragsproblemen?
- Wat doen de baasjes van Lola wanneer Lola geconfronteerd wordt met wat dan ook?
- Hoe is de lichamelijke gesteldheid van Lola?
- Hoe is het met de emotionele evenwichtigheid van Lola?
- Hoe zit het met het stressleveltje van Lola?
- Hoe ziet de dagelijkse vorm van beweging er uit van Lola?
- Hoeveel fysieke rust krijgt Lola? En mentale rust?
- Enzovoort.
Zoals je leest zijn er nogal wat nuances nodig om een gepast advies te kunnen geven!
Zichtbare gedrag
Dan heb je nog het zichtbare gedrag en de daadwerkelijke hulpvraag. Want weet je dat heel veel mensen denken dat het zichtbare gedrag – dus bijvoorbeeld: mijn hond valt uit – de hulpvraag is die ze mij stellen? Maar vaak blijkt er veel meer aan de hand te zijn. Eigenlijk is het vaker een gevolg.
Om heel veel verschillende redenen is het een gevolg. Maar het belang van (h)erkennen dat dit niet het daadwerkelijke probleem is, maar enkel een uiting zorgt er voor dat je je hond echt kan helpen en op die manier kan zoeken naar emotioneel evenwicht.
Als je je hond echt wilt helpen, dan zul je de hulpvraag vanaf de kern moeten tackelen. Want alleen op die manier kun je naar de juiste manier van evenwicht streven.